ртуть хим. ртуць, род. рту́ці ж.;

грему́чая ртуть грыму́чая ртуць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

змяя́, -і́, мн. зме́і і (з ліч. 2, 3, 4) змяі́, змей, ж.

Паўзун з доўгім звілістым целам, без ног, звычайна з ядавітымі зубамі.

Ядавітая з.

Грымучая з.

|| памянш. зме́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, зме́ек, ж.

|| прым. змяі́ны, -ая, -ае.

З. яд.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

grzechotnik

м. заал. грымучая змяя (Crotalus)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

грыму́чы, ‑ая, ‑ае.

1. Які стварае рэзкія гукі, моцны шум. Грымучы млын. □ З гор бягуць ручаі грымучыя. Бураўкін. Грымучае полымя імкліва кацілася па лесе. Шчарбатаў. Бумажкоў акідае вачамі грымучую калону нямецкіх танкаў. Чорны.

2. Шумны, гучны. Грымучы голас. □ З грудзей нашых панясецца Вір песень грымучых І ў адзін голас зліецца, У адзін магучы. Купала.

•••

Грымучая змяя гл. змяя.

Грымучая ртуць гл. ртуць.

Грымучы газ гл. газ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грыму́чы Knáll-, Klápper-;

грыму́чы газ Knállgas n -es;

грыму́чая змяя́ заал. Klápperschlange f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ртуць ж. хім. Quécksilber n -s;

грыму́чая ртуць Knállquecksilber n, Quécksilberknallsäure f -;

падо́бны да рту́ці quécksilberartig

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

змяя́ ж. змея́;

○ з.-акуля́рніца — очко́вая змея́; ко́бра;

грыму́чая з. — грему́чая змея́;

◊ прыгрэ́ць змяю́ на (сваі́х) грудзя́х — пригре́ть змею́ на (свое́й) груди́;

з. падкало́дная — змея́ подколо́дная

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

змея́ змяя́, род. змяі́ ж., вужа́ка, -кі ж.;

грему́чая змея́ грыму́чая змяя́;

короле́вская змея́ карале́ўская змяя́;

очко́вая змея́ змяя́-акуля́рніца, ко́бра;

◊

пригре́ть змею́ на груди́ прыгрэ́ць змяю́ за па́зухай;

змея́ подколо́дная змяя́ падкало́дная.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

змяя́ ж. Schlánge f -, -n;

ядаві́тая змяя́ Gíftschlange f -;

грыму́чая змяя́ Klápperschlange f;

слі́зкі [выкру́тлівы] як змяя́ lístig wie éine Schlánge;

◊

сагрэ́ць змяю́ на грудзя́х éine Sсhlánge am Búsen nähren;

змяя́ змяю́ не куса́е ≅ éine Krähe hackt der ánderen kein Áuge aus

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

змяя́, ‑і́; мн. зме́і (з ліч. 2, 3, 4 змяі́), змей; ж.

1. Паўзун з доўгім звілістым целам, укрытым луской, без канечнасцей, звычайна з ядавітымі зубамі. Ядавітая змяя. □ Закруцілася змяя, засіпела так, што Ра спалохаўся і адбег назад. Маўр.

2. Разм. лаянк. Пра каварнага, злога чалавека. — Кінь сваю літасць да гэтай змяі. Ён калісьці над рабочымі таксама літасці не меў. Бядуля.

3. у знач. прысл. змяёй (‑ёю). Утвараючы звівы, зігзагі; звіліста. Паміж алешніку змяёю Крыніца чорнай паласою На свет зірнула, лёд прабіла, У старых карчах загаманіла. Колас.

•••

Грымучая змяя — трапічная ядавітая змяя, у некаторых відаў якой на канцы хваста ёсць конусападобныя арагавелыя лускавінкі, што ўтвараюць шум пры трэнні адной аб другую.

Змяя (гадзюка) падкалодная — пра хітрага, злога, каварнага чалавека.

Прыгрэць змяю на (сваіх) грудзях гл. прыгрэць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)