Вільго́та2 ’ільгота, аблягчэнне’ (Нас.); ’выгада’ (карм., Мат. Гом.), перан. ’прыволле, раздолле’ (Юрч.). Укр.вільгота ’ільгота, аблягчэнне’, палес.вильгота ’тс’, рус.вольгота ’вольнае жыццё, воля, вольнасць, аблягчэнне’; ’прастор’; ’вызваленне ад дзяржаўнай павіннасці’. Беларуская лексема ўзнікла з ільгота з прыстаўным в‑. Рускія дыялектныя формы, магчыма, з’яўляюцца вынікам кантамінацыі з лексемай воля. Параўн., аднак (Шанскі, 1, В, 154–155). Украінская лексема, відаць, запазычана з бел. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
udogodnienie
н.аблягчэнне, палягчэнне, палёгка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ільга́, льга ’можна, магчыма’ (ТСБМ, Мал., Гарэц.), льга ’магчымасць, ільгота’ (Нас.). Рус.дыял.льга ’лёгкасць, аблягчэнне; ільгота’, ’магчыма’, пск.ильзя́ ’магчыма’, чэш.lze ’можна’, славац.уст.ľza, ľzā ’можна, магчыма’, ст.-слав.льза ’магчымасць’, льзѣ ’можна’, ст.-рус.льзѣ, льзя ’магчыма’, льга ’карысць’; параўн. яшчэ ўкр.пільга ’льгота’, польск.ulga ’аблягчэнне; ільгота’. Вельмі шырока ўжываецца з адмоўем: бел.не́льга, рус.нельзя́ і г. д. Утворана ад кораня lьg‑ (параўн. лёгкі, ільгота) з пратэзай і‑. Першапачатковае значэнне прасл.*lьga, відаць, ’лёгкасць, магчымасць’. Гл. Бернекер, 1, 753; Брукнер, 304; Махэк₂, 346; Фасмер, 2, 543; Слаўскі, 4, 85–87 (з літ-рай).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ułatwienie
ułatwieni|e
н.аблягчэнне; палёгка;
dla ~a — дзеля палёгкі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Леваты́ва ’клісцір’ (Нас.), ’клізма’ (бяроз., Выг.). Запазычана з польск.lewatywa ’тс’ (пачатак XIX ст.), якое было ўтворана паводле франц.lavement ’тс’, англ.lavement ’упрыскванне’ < лац.lavāre ’мыць’, с.-лац.lavativus ’для мыцця’, lavatio ’мыццё, паласканне’. Ле‑ замест ла‑ ў выніку ад’ідэацыі лац.levātiō ’аблягчэнне, палягчэнне’ (Слаўскі, 4, 188).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
супакае́ннен. Berúhigung f -, -en, Beschwíchtigung f -, -en; Besänftigung f -, -en (уціхамірванне); Línderung f -, -en (змякчэнне, аблягчэнне);
дзе́ля супакае́ння zur Berúhigung
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Erléichterung
f -, -en
1) аблягчэ́нне
éine ~ vermíssen — не адчува́ць палягчэ́ння [палёгкі]
2) pl ільго́тныя ўмо́вы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ільго́та, льго́та ’палёгка ў выкананні якіх-н. абавязкаў’ (ТСБМ). Рус.льго́та ’тс’, дыял.ильго́та, лего́та ’лёгкасць’, ’ільгота’, ’вызваленне, свабода’, укр.вільгота ’прыволле, ільгота’, ст.-рус.льгота ’аблягчэнне, вызваленне’, ’зручнасць, здаволенне’, ’ільгота’. Пратэтычнае і‑. Утворана ад кораня льг‑ з суф. ‑ота ў ст.-рус.Фасмер, 2, 543; КЭСРЯ, 250. Гл. лёгкі, ільга, вільгота2.