Ву́лечка ’качаня’ (Мат. Гом.); ’качанятка, часам куранятка’ (Янк. II). Згодна Янкоўскаму (там жа), памянш.-ласк. ад падзыўнога вуль-вуль-вуль (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віко́вішча ’поле пасля ўборкі вікі’ (рэч., лоеў., хойн., Мат. Гом.) да віка (гл.). Утворана пры дапамозе рэгулярнага суф. Nomina loci ‑išče.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Га́йніць ’ганьбіць’ (Мат. Гом., 3). Фанетычнай зменай з га́ніць ’тс’ (гл.). Параўн. аналагічную з’яву ў словах тыпу бел. дыял. ба́йня < ба́ня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Басця́ць ’знеслаўляць каго-небудзь’ (докш., Янк. Мат.). Марфалагічнае новаўтварэнне да бэ́сціць ’тс’ (гл.; там і літ-ра), запазычанага з польскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва́жыцца 1 ’вагацца, хістацца’ (Мат. Гом.). Да важыць (гл.).
Ва́жыцца 2 ’ўзважвацца; адважвацца, рашацца’ (Гарэц.); ’спрабаваць’ (Шн., 142). Да важыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вершнячкі́ мн. л. ’верхнія фіранкі’ (Мат. Гом.) утворана ў выніку пераносу значэння паводле сумежнасці; параўн. вяршні́к ’верхні вушак у акне’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ператоч’е (ператупім) ’частка току’ (палес., Мат. дыял. канф.). З перадточна, якое ад пераО і ‑точна < прасл. *tok‑ьje < tokb > ток (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прабі́тнік ’непаседа’ (Інстр.), прабітны ’пранырлівы’ (Мат. Гом.). Да прабіць. Параўн. таксама разбітым (гл.), рус. пробойный ’пранырлівы’, чэш. probity ’пранырлівы, пракуда; махляр’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прамасло́іна, прамаслойна (аб дрэве) (Мат. Гом.). Рус. пря‑ мослой, прямослойна ’дрэва з роўнымі, не звітымі слаямі’. Да прамы і слой (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прычу́йванне ’здольнасць добра чуць звера’ (Інстр. 2, Мат. Гом.). Рус. паўд. причувать, причуять ’адчуваць, успрымаць нюхам (пра сабаку)’. Да чуяць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)