◎ Клень ’рыба, падобная на язя’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Клень ’рыба, падобная на язя’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
necessity
1. неабхо́днасць, патрэ́ба;
of necessity па неабхо́днасці;
in case of necessity у вы́падку неабхо́днасці, пры неабхо́днасці;
the necessity of doing
2. неабхо́дная рэч;
the bare/basic necessities of life прадме́ты/рэ́чы пе́ршай неабхо́днасці (адзенне, ежа
3. неміну́часць, непазбе́жнасць, няўхі́льнасць
4. па трэ́ба; няста́ча, бе́днасць, гале́ча;
dire necessity пі́льная патрэ́ба
♦
necessity is the mother of invention ≅ бяда́ ды му́ка – та́я ж наву́ка; бяда́ хоць му́чыць, ды жыць ву́чыць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
shadow1
1. цень;
cast a shadow (on) кіда́ць цень на (каго
the shadows of evening начны́я це́ні;
dark shadows under eyes цёмныя кругі́ пад вачы́ма
2. цень, паўце́мра, паўзмро́к;
sit in the shadow не запа́льваць святла́, сядзе́ць у паўце́мры
3. пастая́нны спадаро́жнік;
4. цень, намёк;
♦
be afraid of one’s own shadow бая́цца свайго́ це́ню;
live in the shadow трыма́цца ў це́ні
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
запа́с, -су
○ залаты́ з. — золото́й запа́с;
◊ на з.; у з. — про запа́с;
з. бяды́ не чы́ніць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ра́да
1.
2. (совместное обсуждение) сове́т
◊ ра́ды
ра́ды не даць: — а) не упра́виться, не сла́дить (с кем, чем); б) ума́ не приложи́ть;
ні да ра́ды ні да зва́ды — ни ры́ба ни мя́со; ни то ни сё;
ра́ду ра́дзіць — ду́му ду́мать, сове́т держа́ть;
дай ты ра́ды —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ме́сца, -а,
1. Прастора, якая занята або можа быць занята кім-, чым
2. Участак на зямной паверхні, мясцовасць. Маляўнічае м.
3.
4. Служба, работа, пасада. Вакантнае м.
5. Урывак, частка літаратурнага, мастацкага або музычнага твора. Самае цікавае м. ў рамане.
6. Адзін прадмет багажу (
Балючае месца — пра тое, што ўвесь час хвалюе, мучыць.
Да месца — якраз калі трэба, дарэчы.
Душа не на месцы — пра адчуванне трывогі, непакою.
На месцы — там, дзе што
Не знаходзіць (сабе) месца — быць у стане крайняй трывогі.
Паставіць каго
Пустое месца (
Таптацца на месцы (
Цёплае месца (
||
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
разлі́к, ‑у,
1.
2. Плата за работу, паслугі, па рахунках і пад.
3.
4. Намер, меркаванне.
5. Карыслівыя намеры, меркаванні.
6. Беражлівасць у расходаванні сродкаў.
7. Група байцоў, якая абслугоўвае гармату, мінамёт, кулямёт і пад.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
род, ‑у,
1. Асноўная арганізацыя першабытна-абшчыннага ладу, члены якой звязаны адносінамі сваяцтва і агульнасцю гаспадаркі.
2. Рад пакаленняў, якія паходзяць ад аднаго продка.
3. Паходжанне, прыналежнасць да пэўнай сацыяльнай групы, саслоўя.
4.
5. Разнавіднасць, сорт, тып чаго‑н.
6. Спосаб, характар, напрамак (дзеяння, дзейнасці).
7. У логіцы і філасофіі — кожны клас прадметаў, які аб’ядноўвае іншыя класы прадметаў, што з’яўляюцца яго відамі.
8. У біялогіі — група жывёльных або раслінных арганізмаў, якая аб’ядноўвае блізкія віды.
9. Граматычная катэгорыя ў некаторых мовах, якая характарызуе кожны назоўнік і з’яўляецца адзнакай яго прыналежнасці да аднаго з трох класаў — мужчынскага, жаночага і ніякага (напрыклад, у беларускай мове) або да аднаго з двух — мужчынскага ці жаночага (напрыклад, у французскай мове).
10. У літаратуры — самая агульная катэгорыя ў класіфікацыі твораў мастацкай літаратуры (эпас, лірыка, драма).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
głupi
głup|iПольска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
fort
1) прэч
2) напе́рад
3) дале́й
4) у адсу́тнасці, далёка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)