Стрыхо́ўка ‘прылада для выраўноўвання саломы пры крыцці страхі’ (ТСБМ, Янк. 1, Пятк. 1), стрыхо́ўка, страхо́ўка, стрыха́лка, страха́лка, стры́хаўка (Сл. ПЗБ), стрыха́лка, стрыха́ўка (Сцяшк.), стрэха́лка, стрэха́ўка (ТС), стрыха́лка, стрыхо́вец ‘тс’ (Шатал.), стрыхо́ ‘тс’ (Сцяшк.), стрыха́рка ‘прылада для выраўноўвання гліны’ (Скарбы), стрыхава́ць ‘раўняць (збожжа пры насыпанні)’ (Сержп. Прымхі), ‘фармаваць, надаваць пэўную форму гліне’ (Скарбы), стрыхава́ць, стрэхава́ць ‘падраўноўваць стрыхоўкай салому’ (Янк. 1). Праз польск. strych, strychulec ‘дошчачка для выраўноўвання сыпкіх матэрыялаў’, якое паходзіць з нова-в.-ням. Streichholz ‘тс’ (Брукнер, 521), y < î пад уплывам strych < ням. Strich ‘лінія’ (Басай-Сяткоўскі, Słownik, 344–345). Націск беларускіх слоў указвае на магчымае пасрэдніцтва польскага strychówka, параўн. strychować ‘раўняць’ < ням. streichen.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
намя́ть сов.
1. намя́ць; (скомкать) накамячы́ць;
2. (надавить) наці́снуць; (размять) наце́рці, надушы́ць, натаўчы́;
3. (намесить) намясі́ць, мног. панаме́шваць;
4. (натоптать) натапта́ць;
5. (льна, пеньки) наце́рці, мног. панаціра́ць;
◊
намя́ть бока́ надава́ць пад бакі́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
натаўчы́, ‑таўку, ‑таўчэш, ‑таўчэ; ‑таўчом, ‑таўчаце; пр. натоўк, ‑таўкла, ‑ло; зак.
1. чаго. Стаўчы якую‑н. колькасць. Натаўчы солі. // Размяць, намяць. Натаўчы бульбы.
2. чаго. Збіць таўкачом скурку з зерня ў працэсе вырабу круп. Натаўчы проса.
3. чаго. Разм. Разбіць шмат чаго‑н. Натаўчы бутэлек.
4. каго-што, у што, каму. Разм. Набіць, збіць; надаваць. На Язэпа пазіралі, як на нейкага казачнага героя,.. які не пабаяўся старшыню натаўчы. Чарот. [Яўген:] — Нікуды я не пайду, пакуль морды яму не натоўпу як след. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zúspitzen
1.
vt
1) завастра́ць
2) перан. абвастра́ць, надава́ць вастрынр
2.
(sich) абвастра́цца
die Láge hat sich zú- gespitzt — стано́вішча абвастры́лася
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
tone2 [təʊn] v.
1. надава́ць тон (гуку, фарбе); мяня́ць (тон, колер)
2. гармані́раваць
3. гарманізава́ць
tone down [ˌtəʊnˈdaʊn] phr. v. змякча́ць, памякча́ць (колер, гук, заўвагі)
tone in [ˌtəʊnˈɪn] phr. v. (with) гарманірава́ць (з чым-н.)
tone up [ˌtəʊnˈʌp] phr. v. умацо́ўваць, танізава́ць, павыша́ць то́нус
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
attach [əˈtætʃ] v.
1. прымацо́ўваць, прыкле́йваць, прывя́зваць;
attach a rope to smth. прывя́зваць вяро́ўку да чаго́-н.
2. attach (great) importance/significance/value/weight to smth. надава́ць чаму́-н. (вялі́кае) значэ́нне
3. : attach oneself to smb. прыста́ць, прычапі́цца да каго́-н. (перан.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
create
[kriˈeɪt]
v.t.
1) ствара́ць, твары́ць
2) рабі́ць; выкліка́ць, спрычыня́ць
Do not create a disturbance — Не рабе́це замяша́ньня
3) надава́ць зва́ньне, ты́тул
to create someone an earl — нада́ць не́каму ты́тул гра́фа
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
арыентава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго-што.
1. Даваць магчымасць вызначыць сваё становішча на мясцовасці або кірунак свайго руху. // Надаваць патрэбны кірунак (карце, прыладзе і пад.) адносна напрамкаў свету. Арыентаваць касмічны лятальны апарат.
2. перан. Памагаць каму‑н. разабрацца ў чым‑н. Арыентаваць у пытаннях палітыкі.
3. перан.; на каго-што. Ставіць перад кім‑, чым‑н. пэўную мэту, задачу; указваць каму‑н. кірунак далейшай дзейнасці. Выказванне Янкі Купалы пра зборнік «На этапах» арыентавала даследчыкаў уважліва і чула адносіцца да твораў заходнебеларускага паэта [Максіма Танка]. У. Калеснік.
[Ад фр. orienter.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кале́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак., каго-што.
1. Рабіць калекам (калекай). Нас, малых, калечылі і фізічна і маральна. Бядуля. — Як жа гэта вы дапушчаеце, каб людзі на вашых вачах калечылі адзін другога? Колас. // Пашкоджваць, раніць (цела, рукі, ногі і інш.). Калечыць ногі.
2. перан. Псаваць, нявечыць маральна, рабіць непаўнацэнным. Калечыць жыццё. Калечыць душу. // Псаваць, скажаць, надаваць чаму‑н. іншую форму, сэнс. Зрэбная кашуля скрозь вылатаная, але яна не можа ўжо калечыць абрысы.. [Любінага] цела. Чорны. Асабліва псуюць і калечаць мову бяздумным калькавыя пераклады і так званыя канцылярызмы. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жа́ловать несов., уст.
1. (награждать, дарить) дарава́ць, узнагаро́джваць; (о правах и т. п.) надава́ць;
2. уст. (посещать) наве́дваць (каго, што);
он ча́сто жа́лует к нам ён ча́ста наве́двае нас;
3. (оказывать внимание) мі́лаваць, любі́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)