паглынуць, ✂; зак.

  1. Увабраць у сябе.

    • Зямля паглынула ўсю дажджавую ваду.
    • Горад паглынуў прыгарадныя вёскі (перан.).

  2. перан. Цалкам захапіць чым-н.

    • Новая ідэя паглынула вучонага.

  3. перан., што і чаго. Патраціць на сябе многа часу, затрат, намаганняў.

    • Работа паглынула шмат часу.
    • Паездка паглынула многа грошай.

|| незак. паглынаць, ✂.

|| наз. паглынанне, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

porwać

porwa|ć

зак.

1. схапіць, схваціць;

~ć w objęcia — схапіць ў абдымкі;

2. выкрасці;

3. перан. захапіць;

mówca ~ł słuchaczy — прамоўца захапіў слухачоў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

заара́ць ​1, ‑ару, ‑арэш, ‑арэ; ‑аром, ‑араце; зак., што.

1. Аручы, прыкрыць, засыпаць зямлёй. Заараць лубін. □ Малашонак доўга не здаваўся, але ўсё ж штучнае ўгнаенне заараў у глебу разам з гноем. Ермаловіч.

2. Разм. Аручы, захапіць кавалак чужой зямлі, чужога ўчастка. То закосіш чужога трохі, то заарэш, а праз гэта кожны дзень сваркі, панятыя. Галавач.

3. Абл. Узараць. Група партызан — дзесяць падвод — ехала ў вёску памагчы сялянам заараць зямлю пад жыта. Пестрак.

•••

Заараць носам (зямлю) — упасці ніцма ад удару або спатыкнуўшыся.

заара́ць ​2, ‑ару, ‑арэш, ‑арэ; ‑аром, ‑араце; зак.

Разм. Пачаць араць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

істо́та, ‑ы, ДМ ‑тоце. ж.

Жывы арганізм; чалавек або жывёліна. Навокал быў зусім невялікі свет жывых істот і рэчаў, якія я ўмеў назваць. Брыль. Выявілася, што гэта істота ёсць жанчына, ды яшчэ маладая і прыгожая. Чорны. // (з азначэннем). Чалавек, жывёліна як носьбіт пэўнай уласцівасці, якасці. Часта выяўлялася.. непасрэднасць дзіцячай істоты, якая вельмі развясельвала настаўніка і ўсю школу, выклікаючы цэлыя выбухі смеху. Колас. // (звычайна з займ. «уся»). Ужываецца для абазначэння сукупнасці ўсіх фізічных і душэўных сіл і ўласцівасцей чалавека. Хацелася нечага большага, важнейшага, такога, што б магло захапіць усю істоту. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замахнуцца, ✂; зак.

  1. чым на каго і без дапаўнення. Узмахам падняць руку (для нанясення ўдару).

    • З. палкай.

  2. перан., на што. Намерыцца зрабіць што-н. вялікае, складанае, значнае або атрымаць што-н. і зрабіць спробу незаконна захапіць што-н.

    • З. на новую тэму.
    • З. на чужое дабро.

|| незак. замахвацца, ✂.

|| наз. замахванне, ✂ і замах, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

агарну́ць, ✂; зак.

  1. Укрыць з усіх бакоў, абкруціць, абгарнуць.

    • А. коўдрай дзіця.

  2. перан. Настаць, заспець (пра ноч, цемру і пад.).

    • Летні вечар агарнуў зямлю.

  3. перан. Апанаваць, завалодаць, захапіць, ахапіць каго-н.

    • Думкі пра дом агарнулі хлопца.
    • Млявасць агарнула ўсё цела.

  4. Абняць, ахапіць.

    • Полымя агарнула ўвесь дом.

|| незак. агортваць, ✂.

|| звар. агарнуцца, ✂.

|| незак. агортвацца, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

авало́даць, авало́дваць

1. (узяць, захапіць што-н) sich (D) áneignen; in Besítz nehmen*, Besítz ergréifen* vt (von D);

2. (кім-н, чым-н) ergréifen* vt, sich bemächtigen (G);

авало́даць сабо́й sich fássen; sich zusámmenreißen* [zusámmennehmen*;]

3. (засвоіць што-н) behérrschen vt; méistern vt, erlérnen vt;

авало́даць мо́вай éine Spráche behérrschen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

pochwycić

зак.

1. схапіць, схваціць;

2. ахапіць; зразумець;

pochwycić władzę — захапіць уладу;

pochwycić sprzed nosa — выхапіць з-пад носа;

pochwycić w lot — зразумець імгненна (з лёту)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

закруціць​1, ✂; зак.

  1. Круцячы, завіць, загнуць, заламаць або завязаць чым-н.

    • З. вусы.
    • З. рукі.

  2. Абматаць вакол чаго-н.

    • З. хустку на галаву.

  3. Загарнуць у што-н., абматаць чым-н.

    • З. дзіця ў коўдру.

  4. Круцячы, зашрубаваць, закрыць.

    • З. гайку.
    • З. кран.

◊

  • Закруціць галаву каму (разм. неадабр.) — моцна захапіць, пазбавіўшы здольнасці цвяроза разважаць.

    • З. галаву дзяўчыне.

|| незак. закручваць, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

авало́даць, ✂; зак.

  1. Узяць сілай, захапіць, завалодаць.

    • А. крэпасцю.

  2. перан., кім-чым. Падпарадкаваць сабе, надаць чаму-н. патрэбны кірунак.

    • А. увагай.
    • А. сабой (вярнуць страчанае самавалоданне, супакоіцца).

  3. перан., кім-чым. Ахапіць, апанаваць (пра стан, думкі, пачуцці).

    • Стома авалодала ўсім целам.

  4. перан., чым. Трывала засвоіць што-н., вывучыць.

    • А. замежнай мовай.
    • А. прафесіяй.

|| незак. авалодваць, ✂.

|| наз. авалоданне, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)