кото́рый мест.

1. (вопросительное) які́; като́ры (только при вопросе: какой по порядку);

кото́рое я́блоко вам бо́льше нра́вится? які́ я́блык вам больш падаба́ецца?;

кото́рый раз вы э́то де́лаете? като́ры раз вы гэ́та ро́біце?;

2. (относительное) які́; (только в качестве подлежащего) што;

не по́мню, в кото́ром до́ме он живёт не по́мню, у які́м до́ме ён жыве́;

стол, на кото́ром лежи́т кни́га стол, на які́м ляжы́ць кні́га;

челове́к, кото́рый приходи́л вчера́ чалаве́к, які́ (што) прыхо́дзіў учо́ра;

3. (неопределённое) като́ры;

я кото́рый раз тебе́ говорю́, а ты всё забыва́ешь я като́ры раз табе́ кажу́, а ты ўсё забыва́ешся;

◊

кото́рый час? като́рая гадзі́на?, ко́лькі ча́су?

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ganz

1.

a

1) уве́сь; цэ́лы; по́ўны

éine ~e Stúnde — цэ́лая [бі́тая, до́брая] гадзі́на

~ Európa — уcц Еўро́па

ein ~er Kerl — сапра́ўдны [до́бры] хло́пец

ein ~er Mann — сапра́ўдны [до́бры] мужчы́на, малайчы́на

2) цэ́лы, непашко́джаны

das Glas blieb ~ — шкля́нка не разбі́лася

2.

adv зусі́м, ца́лкам, даво́лі

~ am Ánfang — у са́мым пача́тку

~ gut — зусі́м до́бра

~ alléin — зусі́м адзі́н

~ gewíss — несумне́нна, безумо́ўна

~ recht — пра́вільна, слу́шна

~ und selbst — само́ сабо́й

~ und gar — ца́лкам

~ und gar nicht — зусі́м не

im Gróßen und Gánzen — уво́гуле, нао́гул

ich bin ~ Ohr — слу́хаю ўва́жліва

es geschíeht ihm ~ recht — так яму́ і трэ́ба

~ bléiben* — уцале́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

мёртвый

1. прил. мёртвы;

мёртвая голова́ зоол. мёртвая галава́;

мёртвый я́корь мор. мёртвы я́кар;

мёртвый вес ав. мёртвая вага́;

мёртвый язы́к лингв. мёртвая мо́ва;

мёртвый капита́л прям., перен. мёртвы капіта́л;

мёртвый инвента́рь с.-х. мёртвы інвента́р;

мёртвый у́зел спец. мёртвы ву́зел;

мёртвая пе́тля ав. мёртвая пятля́;

мёртвая вода́ в разн. знач. мёртвая вада́;

мёртвая приро́да мёртвая прыро́да;

мёртвая то́чка физ., техн., перен. мёртвы пункт;

мёртвая хва́тка мёртвая хва́тка;

мёртвая зыбь мёртвы зыб;

мёртвое простра́нство воен., ав. мёртвая прасто́ра;

мёртвый час мёртвая гадзі́на;

2. сущ. мёртвы, -вага м.;

◊

мёртвая тишина́ мёртвая цішыня́;

мёртвая душа́ мёртвая душа́;

ни жив, ни мёртв ні жывы́, ні мёртвы;

пить мёртвую піць без про́сыпу;

спать мёртвым сном спаць як забі́ты;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

what

[hwʌt]

1.

pron.

1) пыта́льны: што, які́

What is it? — Што гэ́та?

What of it? — Што з гэ́тага?

So what? — Ну, дык што з гэ́тага?

What is the matter? — Што ста́лася? У чым спра́ва?

What is your name? — Тваё імя́? Як цябе́ зваць?

2) адно́сны

I know what you mean — Я ве́даю, што ты хо́чаш сказа́ць

Do what you please — Рабі́, што табе́ хо́чацца

2.

adj.

1) які́, като́ры

What time is it? — Като́рая гадзі́на?

2) той, які́; які́

Put back what money is left — Палажы́ наза́д гро́шы, што засталі́ся

3) што за

What a beautiful day! — Што за прыго́жы дзень!

What a pity! — Шкада́!

What luck! — Што за шча́сьце!

3.

adv.

як, нако́лькі

What does it matter? — Яко́е гэ́та ма́е зна́чаньне?

4.

interj.

што

What! Are you late again? — Што? Ты ізно́ў спазьні́ўся?

•

- and what not

- what for

- what have you

- what if

- what’s what

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

time​1 [taɪm] n.

1. час;

all the time уве́сь час;

for a long/short time до́ўга/нядо́ўга;

in half the time у два разы́ хутчэ́й;

kill time марнава́ць час

2. гадзі́на;

(at) what time? а яко́й гадзі́не?;

What’s the time? Колькі часу?

3. пара́, тэ́рмін;

at the time тады́, у той час;

it’s time to go to bed час кла́сціся спаць

4. раз;

every time ко́жны раз

5. эпо́ха, перы́яд;

at my time of life на маі́м вяку́

6. mus. тэмп, такт

♦

ahead of time датэрміно́ва;

at all times заўсёды;

at a time за адзі́н раз, адра́зу;

at one time адно́йчы; не́калі;

at other times і́ншым ра́зам, у і́ншы час;

at times ча́сам;

be behind time спазні́цца;

be behind the times адста́ць ад мо́ды;

for a time ненадо́ўга;

for the time being паку́ль што;

from time to time зноў і зноў; калі́-некалі́;

have a good time до́бра право́дзіць час; ба́віцца;

it is high/about time даўно́ наспе́ў час;

in time неўзаба́ве; до́сыць ху́тка;

in good time у такт; сваі́м ча́сам;

in no time імгне́нна, во́бмігам;

in one’s own good time у свой час;

on time своечасо́ва; у пару́;

keep good time спра́ўна ісці́ (пра гадзіннік);

many a time мно́га разо́ў, ча́ста, часцяко́м;

nine times out of ten ама́ль заўжды́;

take one’s time не спяша́цца;

time after time час ад ча́су; раз-по́раз;

time and again зноў і зноў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

БЕЛАРУ́СКІ НАРО́ДНЫ ФРОНТ «АДРАДЖЭ́ННЕ»,

БНФ «Адраджэньне», грамадска-палітычны рух. Засн. ў 1988 на базе нефармальных аб’яднанняў, што дзейнічалі на Беларусі ў 2-й пал. 1980-х г. Ініцыятар стварэння БНФ — гісторыка-асв. т-ва «Мартыралог Беларусі». 19.10.1988 створаны Арганізац. к-т БНФ (старшыня З.Пазняк). Ядро фронту склалі прадстаўнікі інтэлігенцыі, актывісты нац.-адраджэнскай і незалежніцкай арыентацыі (А.Адамовіч, В.Быкаў, М.Дубянецкі, Пазняк, М.Ткачоў, Ю.Хадыка, М.Чарняўскі і інш.). Устаноўчы з’езд БНФ (24—25.6.1989, Вільнюс) выбраў кіруючы орган фронту — сойм, прыняў статут, праграму, рэзалюцыі, якія вызначалі асн. кірункі і формы яго дзейнасці: «Аб палітычным плюралізме», «Аб міжнацыянальных адносінах у Беларусі», «Аб беларускай нацыянальнай сімволіцы», «Аб дзяржаўнасці беларускай мовы», «Аб пераадоленні наступстваў Чарнобыльскай катастрофы», «Аб праекце Канстытуцыі БССР». Многія пытанні, пастаўленыя фронтам на парадак дня, аказаліся сугучнымі з настроямі і сац. надзеямі пэўных пластоў насельніцтва. Пацвярджэнне гэтаму — поспех БНФ на выбарах у Вярх. Савет (1990), калі было выбрана 60 дэпутатаў, якіх падтрымліваў фронт. У складзе Вярх. Савета сфарміравалася фракцыя БНФ (больш за 30 дэпутатаў), якая актыўна праводзіла палітыку фронту. Першыя крокі на паліт. арэне БНФ рабіў пад лозунгамі перабудовы, абвешчанымі вышэйшым кіраўніцтвам КПСС. Заяўлялася пра неабходнасць пабудовы сацыялізму з чалавечым тварам. Пазней гэтыя лозунгі былі адкінуты. У праграмнай заяве «Свабода — Незалежнасць — Адраджэнне», прынятай на II з’ездзе БНФ (23—24.3.1991, Мінск), выкладзены задачы фронту: дэкамунізацыя, канстытуцыйны працэс, рэформа сістэмы ўлады, стварэнне грамадз. супольнасці, пераход да рыначных адносін, сац. палітыка, адраджэнне культуры і нац. свядомасці. Праграма БНФ, прынятая на III з’ездзе (29—30.5.1993, Мінск), вызначыла канцэпцыю фарміравання і механізм дзеяння рыначнай гаспадаркі, канстытуцыйныя прынцыпы, структуру ўлады, прынцыпы знешняй палітыкі, геапаліт. прыярытэты Рэспублікі Беларусь і інш. На з’ездзе створана Партыя Беларускага народнага фронту. Паліт. сітуацыю ў краіне, актуальныя пытанні ўнутрыпарт. жыцця разгледзеў IV з’езд БНФ (8.7.1995, Мінск). На з’ездзе абмяркоўвалася прапанова пра падзел функцый паміж фронтам як нар. рухам, скіраваным на асв.-адраджэнскую дзейнасць, і Партыяй БНФ, скіраванай на барацьбу за паліт. ўплыў і паліт. ўладу. Але з’езд гэту пазіцыю не падтрымаў. БНФ вылучаў свайго лідэра Пазняка кандыдатам на пасаду прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (1994), актыўна ўдзельнічаў у выбарах у Вярх. Савет і мясц. органы ўлады (1995), але беспаспяхова. На думку асобных лідэраў фронту, асн. прычынамі паражэння БНФ на выбарах з’явілася ізаляцыя фронту ў грамадскай свядомасці, а таксама адарванасць парламенцкай апазіцыі ад самога БНФ, што прывяло да звужэння ўспрыняцця БНФ як грамадскага руху. Асобныя праявы элементаў нац. і паліт. экстрэмізму прывялі да змяншэння ўплыву БНФ у грамадстве. БНФ арганізоўваў чарнобыльскія і экалаг. акцыі: Гадзіна смутку і маўчання 1989, Асамблея народаў «Чарнобыльскі шлях», мітынгі і шэсці, жалобныя набажэнствы ў Мінску і інш. гарадах, экспедыцыі ў Чэрыкаўскі, Слаўгарадскі і інш. раёны. БНФ арганізуе штогадовыя ўшанаванні Дня незалежнасці Беларусі 25 сакавіка, Дня памяці продкаў Дзяды, угодкі перамогі пад Грунвальдам і інш. Праводзіць навукова-практычныя канферэнцыі. Фронт падтрымлівае кантакты і каардынуе дзейнасць з асн. асяродкамі бел. эміграцыі на Захадзе і з бел. згуртаваннямі ў Польшчы, найперш з Беларускім дэмакратычным аб’яднаннем. БНФ удзельнічаў у рабоце Грамадзянскага форуму Беларусі, у інш. сумесных акцыях і мерапрыемствах з бел. паліт. і грамадска-паліт. арг-цыямі дэмакр. кірунку; падтрымлівае кантакты з паліт. рухамі і партыямі інш. краін. Рады і суполкі БНФ дзейнічаюць і па-за межамі Беларусі (у Вільнюсе, Рызе, Маскве).

Л.Ф.Яўменаў, А.А.Дзмітрук.

т. 2, с. 450

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апо́шні в разн. знач. после́дний;

~няя інста́нцыя — после́дняя инста́нция;

за а. час — за после́днее вре́мя;

а. ў чарзе́ — после́дний в о́череди;

а. тэ́рмін — после́дний срок;

◊ ады́грываць не ~нюю ро́лю — игра́ть не после́днюю роль;

а. з магіка́н — после́дний из могика́н;

~няе сло́ва — (чаго) после́днее сло́во (чего);

~няя гадзі́на — после́дний час;

да ~няй кро́плі (ка́плі) крыві́ — до после́дней ка́пли кро́ви;

да (~няй) ні́ткі — до (после́дней) ни́тки;

з ~ніх сіл — из после́дних сил;

да ~няй ступе́ні — до после́дней сте́пени;

~няя во́ля — после́дняя во́ля;

са́мы а. чалаве́к — са́мый после́дний челове́к;

а. час (наста́ў) — после́дние времена́ (наста́ли);

а. крык мо́ды — после́дний крик мо́ды;

а. шлях — после́дний путь;

~няя спі́ца ў калясні́цы — после́дняя спи́ца в колесни́це;

да ~няга — до после́днего;

адда́ць а. доўг — отда́ть после́дний долг;

спаць (засну́ць) ~нім сном — спать (засну́ть, усну́ть) после́дним сном;

да ~няга дыха́ння — до после́днего вздо́ха;

а. гра́дус — из рук вон пло́хо, после́дняя сте́пень; после́днее де́ло;

пе́ршы і а. раз — пе́рвый и после́дний раз

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

другі́

1. ліч Zwéite (sub) m -n, -n;

друго́га лю́тага am zwéiten [den zwéiten – пры напісанні дат] Fébruar;

друга́я старо́нка Séite zwei;

другі́ паве́рх érster Stock;

другі́ паво́дле я́касці zwéitbest;

другі́ паво́дле велічыні́ zwéitgrößt;

друга́я гадзі́на es geht auf zwei, es ist noch eins; es ist eins durch (разм);

другая скры́пка die zwéite Géige;

другі́ го́лас die zwéite Stímme;

друга́я ху́ткасць der zwéite Gang (аўта);

на другі́м ме́сцы an zwéiter Stélle;

2. (інакшы, не такі) ánderer; von ánderer Art, ándersartig, ánders geártet;

і той і другі́ sowóhl der éine, als auch der ándere; dieser und jéner;

ні той ні другі́ kéiner von béiden;

ніхто́ другі kein ánderer, níemand ánders;

другі́м ра́зам ein ándermal;

у другі́м ме́сцы anderswó;

у друго́е ме́сца ánderswohín;

з друго́га ме́сца ánderswohér;

з друго́га бо́ку ándererseits;

3. (наступны) der nächste, der fólgende, der zwéite;

на другі́ дзень am fólgenden [nächsten] Tág(e); ánderntags;

4. у знач наз м der ándere [Ándere];

5. (страва):

друго́е н der zwéite Gang m -(e)s, Gänge;

◊ знайсці́ друго́е дыха́нне néue Kräfte [Kraft] schöpfen vt;

даве́дацца з другі́х рук aus zwéiter Hand erfáhren*;

купі́ць з другіх рук durch Vermíttlung káufen;

гэ́та друга́я спра́ва разм das ist (et)was ánderes, das ist éine ándere Sáche;

другі́мі сло́вамі mit ánderen Wórten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

чо́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае колер сажы, вугалю, самы цёмны з усіх колераў; проціл. белы. Чорны атлас. Чорная фарба. □ Над галовамі часта праляталі самалёты — цяжкія бамбардзіроўшчыкі з чорнымі крыжамі на бартах і вёрткія тупарылыя «ястрабкі» з чырвонымі зоркамі. Якімовіч. А над травою звіняць, таўкуцца жаўтаватыя камары, стаяць слупы чорных мошак. Бяспалы. / у перан. ужыв. Дарогу чорны снег заносіць — Загінуць можа чалавек. Чарот. // у знач. наз. чо́рныя, ‑ых. Шашкі, шахматы цёмнага колеру ў процілегласць белым. Гуляць чорнымі. // Апрануты ў адзенне такога колеру. Уперадзе коннікаў ціха пасоўваўся вялізны аўтобус. Праз адкрытыя вокны бачыў ён [Міколка] чорныя мундзіры, чорныя шапкі з чырвонымі кантамі. Лынькоў. // у знач. наз. чо́рнае, ‑ага, н. Адзенне, убранне такога колеру. Мужчына быў увесь у чорным. Чорны. // Які мае пер’е, поўсць такога колеру. Чорны сабака. □ Арол чорны ўецца ў высі. Чарот. / У назвах птушак, жывёл. Чорны бусел. Чорны дзяцел.

2. Цёмны, больш цёмны, чым звычайна. Чорная зямля. □ Зноў, як тады, гатоў да ранку ў цішы на беразе сядзець, і слухаць голас малдаванкі, і ў вочы чорныя глядзець. А. Вольскі. Даша павярнулася. На парозе стаяў высокі чалавек. Бровы над чорнымі вачамі многа цямнейшыя за светлыя валасы. Пішчыкава. // Смуглявы, чарнявы, цёмнавалосы. Банда ўвалілася ў хату.. Адзін з шапкі, чорны, калматы, як звер, узламаў шабляю скрыню і пачаў перабіраць і выкідваць адтуль рэчы, якія яму больш падабаліся, а больш дробныя і каштоўныя — клаў у кішэню. Колас. // Які пасмуглеў ад сонца. Тут, пад разгалістай вярбой на беразе ракі, іх двое: амаль чорны ад загару Ілья Нікіценка і крыху хударлявы Толя Ярмакоў. Шыловіч. // Які мае цёмную скуру (як адзнаку расы). А белыя, жоўтыя, чорныя расы Да мовы супольнай прачысцяць дарогу... Купала. Не ведалі .. [пані], што гэта не божыя слёзы, а слёзы маленькага голага чорнага Тубі з вострава Цэйлона. Маўр. // Вельмі цёмны, змрочны. Працавалі Пры вогнішчаў яркім святле, Слыхам сочачы Ворага ў чорнай імгле. Куляшоў. На чорным начным полі ляжала нешта белае, распластанае. Сабаленка. // Цёмны, неасветлены. А ў сяле яшчэ не спяць... Міма чорных вокнаў Давядзецца нам ступаць, Нібы пад канвоем. Жычка. // Непранікальны, шчыльны; цёмны (пра хмару, дым і пад.). Над усходнім краем лесу стаяла чорнае воблака. Кулакоўскі. Чорнай хмарай Кружаць галкі; — І ў аконца бачна мне: Грак з грачыхай У садзе ціха След пракладваюць вясне. Шуцько. У чорных снегавых хмарах з поўначы насоўвалася зіма. Мурашка. // Зроблены, прыгатаваны або выпечаны з цёмнай, жытняй мукі. Нічога ў жыцці не трэба. Са мной толькі будзьце заўжды, Лустачка чорнага хлеба, Глыточак крыштальнай вады. Матэвушаў.

3. Разм. Брудны, запэцканы, зашмальцаваны. Абціраючы чорныя рукі падолам, цётка Катрына патрухала ў хату. Брыль. [Вера:] — Лазню я і сёння яшчэ ўспею выпаліць. .. Сподняе зменіш. Што так мяняць без лазні — на чорныя плечы. Пташнікаў.

4. Некваліфікаваны, які не патрабуе пэўных ведаў і навыкаў, звычайна фізічна цяжкі і брудны (пра чарнавую работу і пад.). Памятае Змітрок і апошнія словы бацькі, які ўсё сваё жыццё аддаў аднойчы выбранай любімай справе: — Помні, сынку, што не чорная праца ганьбіць чалавека, а яго чорныя справы, душа. Ваданосаў. Чорная, самая цяжкая справа — найлепшая навука для чалавека. Лужанін. [Лірнік:] Чорная работа не сажа — душы не замажа. Вітка. [Дырэктар:] — А цяпер, у дадзены момант, такой [учотчыцы] работы няма. А на чорную на якую вы не пойдзеце. Сабаленка. // Найменш значны, дапаможны (пра адпаведную частку якой‑н. працы, справы). Інжынер Прыстром бачыў у рабочых толькі сілу, здольную на чорную работу, на выкананне задум і планаў інтэлігентаў. Арабей.

5. Не галоўны, не цэнтральны, не парадны, які выкарыстоўваецца для штодзённых патрэб (пра дзверы, ход, уваход і пад.). Праз чорны ход Эма знікла з дому. Машара. [Чарвякоў:] — Цяпер нам трэба ціхенька выйсці праз кухню на чорную лесвіцу, каб яны [вартавыя] не пачулі. Мяжэвіч.

6. перан. Дрэнны, адмоўны; які не выклікае адабрэння. Яны [сусед і вусаты] доўга шукалі ўсяго дрэннага ў былога парабка, а разам стараліся выказаць як найбольш чорных слоў і на цяперашні свет. Чорны.

7. перан. Нізкі, каварны, подлы. Хіба Колас мог заставацца спакойным! Гаварыць, расказваць свету аб чорным злачынстве! Лужанін. Не было б, уласна, мне і справы, Вытрымаў бы я нейтралітэт, Ды плануе новыя расправы Не адзін там чорны прайдзісвет. Панчанка. // Які губіць, знясільвае. У душы гарыць агонь нуды — пануры, чорны. Багдановіч.

8. перан. Крайне рэакцыйны, контррэвалюцыйны. [Апейка:] — Так, рэлігія — мы не тоім гэтага — адна з самых чорных сіл, якая перашкаджае нам, бальшавікам. Мележ.

9. перан. Цяжкі, змрочны, беспрасветны. Паэт непахісна верыць, што доля чорная людзей не з’яўляецца ўсемагутнай, таксама, як яна не ёсць і вечная на зямлі, налітай крывёю і потам гаротнага люду. Майхровіч. Гора складае свае калыханкі — Сумныя песні пра чорны прыгон. Танк. / Пра час, перыяд, звязаны з горам, няшчасцем. Аднойчы, як чорны выдаўся час, Юнак пакідаў айчыну. Лось. / у вобразным ужыв. Чорнай бездані чорны рот Разяўляеш [акіян] не ў час, відаць. Вельмі ж рана ў дваццаць год, Рана хлопцам пра смерць гадаць! Гілевіч.

10. Які ў дарэвалюцыйныя часы адносіўся да ніжэйшых слаёў грамадства, да простага народа. Вырвалі мы з коранем тое пустазелле, Што смактала сокі З чорнае галоты. Колас.

11. Гіст. У дарэвалюцыйнай Расіі — цяглавы, дзяржаўны. Чорныя землі. Чорныя двары.

12. Паводле забабонных уяўленняў — чарадзейны, звязаны з нячыстай сілай. Донна, донна! Вы ўзялі Ад маіх слядоў зямлі І зрабілі пагавары З чарадзейных чорных кніг. Багдановіч. Зайшла размова аб навуках — Старых, даўнейшых — і іх штуках, Аб кнігах з чорнаю пячаццю, Аб чараўніцтве, аб закляцці. Колас.

•••

Чорнае дрэва гл. дрэва.

Чорнае золата гл. золата.

Чорная біржа (чорны рынак) гл. біржа.

Чорная дошка гл. дошка.

Чорная ікра гл. ікра.

Чорная магіл гл. магіл.

Чорная меланхолія гл. меланхолія.

Чорны кофе (чорная кава) гл. кофе.

Чорны лес гл. лес.

Чорны шар гл. шар.

Чорныя металы гл. метал.

Чорныя сотні гл. сотня.

Чорныя спісы гл. спіс.

Зрабіць белае чорным гл. зрабіць.

Ні чорнага ні белага — не абазвацца, не сказаць ні слова каму‑н.

Трымаць у чорным целе гл. трымаць.

У чорным святле гл. святло.

Чорная гадзіна гл. гадзіна.

Чорная косць (костка) гл. косць.

Чорная кошка прабегла (перабегла) паміж кім гл. кошка.

Чорная няўдзячнасць гл. няўдзячнасць.

Чорны дзень гл. дзень.

Чорным па белым — дакладна, выразна, ясна, недвухсэнсава (сказаць, напісаць і пад.).

Як чорны вол гл. вол.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пройти́ сов., в разн. знач. прайсці́, мног. папрахо́дзіць; (миновать) міну́ць, праміну́ць; (сквозь что-л. — ещё) прале́зці, мног. папрала́зіць; (перестать — ещё) сці́хнуць;

по́езд прошёл по мосту́ цягні́к прайшо́ў па мо́сце;

пройти́ вперёд прайсці́ напе́рад;

пройти́ пешко́м сто киломе́тров прайсці́ пе́шкі сто кіламе́траў;

прошёл слух о его́ прие́зде прайшла́ чу́тка пра яго́ прые́зд;

у́тром прошёл дождь зра́нку прайшо́ў до́ждж;

заговори́вшись, пройти́ поворо́т доро́ги загавары́ўшыся, прайсці́ паваро́т даро́гі;

прошёл це́лый час прайшла́ цэ́лая гадзі́на;

гвоздь прошёл наскво́зь цвік прайшо́ў (прале́з) наскро́зь;

по а́лгебре мы прошли́ бино́м Нью́тона па а́лгебры мы прайшлі́ біно́м Нью́тана;

пройти́ цензу́ру прайсці́ цэнзу́ру;

прое́кт успе́шно прошёл все инста́нции прае́кт паспяхо́ва прайшо́ў усе́ інста́нцыі;

пройти́ по ко́нкурсу прайсці́ па ко́нкурсе;

пройти́ вое́нную слу́жбу прайсці́ вайско́вую слу́жбу;

боле́знь прошла́ хваро́ба прайшла́;

боль прошла́ боль прайшо́ў (сціх);

прошёл ещё оди́н день прайшо́ў (міну́ў, праміну́ў) яшчэ́ адзі́н дзень;

◊

пройти́ ого́нь и во́ду (и ме́дные тру́бы) прайсці́ аго́нь і ваду́ (і ме́дныя тру́бы); пабы́ць на кані́ і пад канём; быць на во́зе і пад во́зам;

пройти́ молча́нием прамаўча́ць;

пройти́ в жизнь прайсці́ ў жыццё;

пройти́ ми́мо прайсці́;

э́то да́ром не пройдёт гэ́та так (дарэ́мна) не про́йдзе;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)