überragen

I überragen

vi выдава́цца, вытырка́цца, выступа́ць

II überrágen

vt

1) узвыша́цца (над чым-н.), панава́ць (над мясцовасцю)

2) (an D) перавыша́ць (каго-н. у чым-н.)

an Áusdauer ~ — перасяга́ць [перавыша́ць] (каго-н.) у вы́трымцы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Нос 1 ’нос, дзюба, завостраная частка прадмета’ (Бяльк., Шатал., Сл. ПЗБ, Сл. ЦРБ, ТС), укр. ніс ’тс’, рус. нос, польск., чэш., славац., н.-луж. nos ’тс’, в.-луж. nós, славен. nós ’тс’, серб.-харв. но̑с ’тс’, макед., балг. нос ’тс’. Прасл. *nosъ: адпавядае літ. nósis, лат. nãss, ст.-прус. nozy, ст.-інд. nāsā, лац. nāsus, ст.-в.-ням. nasa (Фасмер, 3, 84; Бязлай, 2, 228; Шустар-Шэўц, 14, 1022). У аснове матывацыі сувязь з ’рэзаць’ (’выступаць’), параўн. асец. nos ’шрам’, суадносіцца з нож, заноза (Макоўскі, Мир слов и значений, 139).

Нос 2, звычайна ў спалучэннях: на но́се ’вельмі скора, у самы блізкі час’ (Сл. ЦРБ), на носу́ ’пра хуткае з’яўленне’: Ужэ весна на носу́ (ТС). Магчыма, першапачаткова аддзеяслоўны назоўнік ад насіць ’быць цяжарным’, параўн. тураўск.: У ее ужэ трое дзецей і чэцвёртое на носу́ (ТС), брасл. носная ’цяжарная’ (Сл. ПЗБ), рус. носить ’нараджаць’, носы ’перыяд цяжарнасці’ і пад. Развіццё значэння ад ’напярэдадні родаў’ (параўн. рус. на сносях) да ’вельмі хутка, вельмі блізка’, магчыма, у выніку народнаэтымалагічнага збліжэння з нос 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

issue​1 [ˈɪʃu:, ˈɪsju:] n.

1. пыта́нне, прабле́ма;

a complex issue склада́нае пыта́нне;

an important/key/major issue ва́жная/ключава́я/гало́ўная прабле́ма;

political/economic issues паліты́чныя/эканамі́чныя пыта́нні;

raise an issue узніма́ць пыта́нне/прабле́му;

resolve an issue выраша́ць пыта́нне/прабле́му

2. вы́пуск; выда́нне;

issue of stamps вы́пуск ма́рак

3. ну́мар;

the latest/July issue of the magazine апо́шні/лі́пеньскі ну́мар часо́піса

♦

be at issue быць прадме́там спрэ́чак;

take issue with smb. fml выступа́ць су́праць каго́-н., спрача́цца з кім-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

floor

[flɔr]

1.

n.

1) падло́га f.

2) паве́рх -у m.

ground floor — ні́жні, пе́ршы паве́рх, партэ́р -у m

3) дно n. (мо́ра, пячо́ры)

4) за́ля пасе́джаньняў

to have, to take the floor — выступа́ць (на пасе́джаньні), бра́ць сло́ва

2.

v.i.

1) кла́сьці падло́гу

2) валі́ць на падло́гу, зьбіва́ць з ног

3) informal

а) перамага́ць

б) зьбіва́ць з панталы́ку, ста́віць у тупі́к

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

übersteigen

I übersteigen

vi (s)

1) перала́зіць, пераса́джваць

2) выступа́ць з бераго́ў (пра раку)

II überstéigen

* vt

1) перахо́дзіць (чераз што-н.)

2) пераадо́льваць

3) перавыша́ць (выдаткі, чаканні)

das überstéigt séine Kräfte — гэ́та звыш яго́ сіл

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

пры́нцып, ‑у, м.

1. Асноўнае, зыходнае палажэнне якой‑н. тэорыі, вучэння, навукі і пад. Прынцыпы знешняй палітыкі СССР. Прынцыпы пралетарскага інтэрнацыяналізму. Дэмакратычны прынцып кіраўніцтва. □ — Не турбуйцеся, — адказаў я. — Работа рэдакцыі абумоўлена святымі прынцыпамі нашага савецкага друку — выступаць толькі з праўдай. Ракітны. Змагаючыся за стварэнне масавай палітычнай арганізацыі, В. Тарашкевіч прызнае кіруючую ролю Кампартыі ў рэвалюцыйным руху і сам як камуніст умела і творча ажыццяўляе гэты прынцып. Палуян. // Асноўны закон якой‑н. дакладнай навукі. Прынцып сусветнага прыцягнення.

2. Унутранае перакананне ў чым‑н., норма або правіла паводзін. Гаварыў [бацька] пра свае маладыя гады, выкладаючы мне пры гэтым некаторыя свае жыццёвыя прынцыпы. Таўлай. Назанскі ніколі не адступаўся ад свайго правіла — кожны дзень свежая кашуля. Гэта быў яго жалезны прынцып: у свежай кашулі, гаварыў ён, працуецца лепш. Гаўрылкін.

3. Асноўная асаблівасць канструкцыі якога‑н. механізма, прыбора. Гучнагаварыцель зроблены па прынцыпу тэлефона. □ [Мірон:] — Пастукаем аб камень, зробім насечкі, каб не слізгала. Так сказаць, па прынцыпу пілы. Маўр.

•••

У прынцыпе — у асноўным, у агульных рысах.

[Ад лац. principium — пачатак, аснова.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лоб, лба (ілба); мн. лбы (ілбы), ‑оў; м.

Верхняя надвочная частка твару чалавека ці галавы жывёліны. Палкоўнік сядзеў на канапе і выціраў спацелы лоб. Лынькоў. На Максімаў лоб звісалі пасмачкі белых кучаравых валасоў. Асіпенка.

•••

Адкрыты лоб — высокі і круты лоб.

Аж вочы на лоб вылазяць (лезуць); вочы на лоб палезлі гл. вока.

Браць (узяць) у лоб гл. браць.

Забрыць лоб гл. забрыць.

Запісаць на лбе гл. запісаць ​1.

З-пад ілба — сярдзіта і недаверліва (глядзець, глянуць).

Ілбом сцяны не праб’еш гл. прабіць.

Лоб у лоб — насустрач адзін аднаму (ісці, сыходзіцца і пад.); тварам у твар. А цяпер трэба ўжо выступаць супроць ворага лоб у лоб. Пестрак.

Медны лоб (пагард.) — вельмі ўпарты, тупы чалавек.

На лбе напісана ў каго гл. напісаны.

Падставіць (свой) лоб гл. падставіць.

Пусціць (сабе) кулю ў лоб гл. пусціць.

У лоб — а) у вайсковай справе — з фронту, франтальным ударам. З атакі ў лоб нічога не выйшла. Гурскі; б) у марской справе — насустрач руху судна; в) залішне прамалінейна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

áuftreten

* vi (h, s)

1) ступа́ць; наступа́ць на што-н.

fest [sícher] ~ — ступа́ць цвёрда [упэўненна] (тс. перан.)

2) выступа́ць (на сцэне, на сходзе ў якасці каго-н.)

3) з’яўля́цца, сустрака́цца, папада́цца

Éisen tritt dort sélten auf — жале́за там сустра́каецца рэ́дка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

object

1. [ˈɑ:bdʒekt]

n.

1) прадме́т -у m., рэч f.

2) аб’е́кт -у m. (вывучэ́ньня)

3) сьме́шны або́ дзіўны́ тып чалаве́ка

4) мэ́та f.

to fail in one’s object — не асягну́ць мэ́ты

5) дапаўне́ньне n.

direct object — про́стае дапаўне́ньне

indirect object — уско́снае дапаўне́ньне

2. [əbˈdʒekt]

v.

1) пярэ́чыць; не згаджа́цца з кім, выступа́ць супро́ць, супраціўля́цца

I object to smoking — Я супро́ць курэ́ньня

2) не любі́ць, не цярпе́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

асвяці́ць ​1, асвячу, асвеціш, асвеціць; зак., каго-што.

1. Зрабіць светлым, напоўніць святлом. Першыя прамені сонца асвяцілі вяршыні дрэў і зазіхацелі на паляне, пакрытай буйнымі кроплямі расы. В. Вольскі. Полымя ад ядлоўцу шуганула высока і асвяціла далёкую бярозу. Пестрак. На завароце .. Святло з фар асвяціла зараснік над ровам. Чорны. // перан. Ажывіць, сагрэць якім‑н. пачуццём і пад. Лёгкая ўсмешка, выкліканая ўспамінамі аб далёкім мінулым, прабегла па.. [Любіных] вуснах, асвяціла вочы, твар. Васілевіч. Не хапае той, якая б асвяціла яго [Веньяміна] жыццё каханнем, стала б другой Палавінай. Навуменка. // перан. Пра думку, здагадку, якая ўзнікла раптоўна. Старасту асвяціла ўрэшце добрая думка. Колас. // перан. Зрабіць светлым, радасным. Загоім раны, адбудуем Свае сялібы зруйнаваны, Сваю Краіну маладую Святлом асвецім нечуваным. Купала.

2. перан. Тое, што і асвятліць (у 3 знач.). Асвяціць у выступленні міжнародныя падзеі. □ Ён [Бародка] жартаваў з людзьмі, цікавіўся, як уладзіліся на начлег, прасіў выступаць, нават падказваў пытанні, якія варта асвяціць сакратару партарганізацыі. Шамякін.

асвяці́ць ​2, асвячу, асвяціш, асвяціць; зак., што.

1. Выканаць над чым‑н. царкоўны абрад надання святасці. Асвяціць ваду. Асвяціць пірог.

2. Кніжн. Зрабіць свяшчэнным, ушанаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)