спо́ўніцца сов. (о времени, достижении какого-л. возраста) испо́лниться;
дзяўчы́нцы ~нілася пяць гадо́ў — де́вочке испо́лнилось пять лет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Пя́тка 1 ’пята; задняя частка касы; тупы канец яйца; запятак; задні капыток у каровы’ (Нас., Касп., Шат.; Бяльк.; докш., смарг., бяроз., лях., лід., Сл. ПЗБ). Вытворнае ад пята (гл.).
Пя́тка 2 ’пяцёрка’ (астр., швянч., Сл. ПЗБ; Стан.), ’пяць рублёў’ (Касп.). Форма з першым значэннем, напэўна, пад уплывам польск. piątka ’пяцёрка (у тым ліку адзнака)’, другое значэнне на базе ўтварэння ад пяць (гл.) па тыпу пята́к ’дробная манета’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пялю́х ’назва вялікага пальца ў вязанай рукавіцы’ (Мядзв.). Няясна, магчыма, ад палюх ’палец’ (гл.) у выніку асіміляцыі па мяккасці, верагодна, пад уплывам пяць ’расстаўляць, распінаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адцяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Доўга пранасіць адзенне, абутак. Пяць гадоў адцягаў боты.
2. Адцягнуць у некалькі заходаў. Адцягаць галлё ўбок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзевятна́ццаць, ‑і, ліч. кольк.
Лік і лічба 19. Дзевятнаццаць памножыць на пяць. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 19. Дзевятнаццаць рублёў. □ Маладому [чалавеку] было год дзевятнаццаць. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяціліне́йны, ‑ая, ‑ае.
Дыяметрам у пяць ліній (пра шкло для газавай лямпы). Пяцілінейнае шкло. // Які мае шкло такога памеру (пра газавую лямпу). Пяцілінейная лямпа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пляць ’пяць’ (Чуд.). У выніку ’другаснага” Г-эпентэтыкум з паяць, у якім nu‑ замест [п?]. Параўн. у той жа гаворцы: спаяць ’спяць’, кпляі}ь ’кпяць, жартуюць’ (тамсама).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Dúrchmesser
m -s, - матэм. дыя́метр
fünf Méter im ~ — пяць ме́траў у папярэ́чніку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
прапрацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.
1. Правесці які-н. час, працуючы дзе-н.
П. пяць гадоў.
2. што. Вывучыць, азнаёміцца з чым-н., падвергнуць разгляду (разм.).
П. класічныя творы.
|| незак. прапрацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прапрацо́ўванне, -я, н. (да 2 знач.) і прапрацо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
како́й-либо, како́й-нибудь мест. які́-не́будзь;
че́рез каки́е-нибудь киломе́тров пять праз які́х-не́будзь (які́я-не́будзь) кіламе́траў пяць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)