спрацава́цца 1, ‑цуюся, ‑цуешся, ‑цуецца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). У працэсе працяглай работы дайсці да непрыгоднага стану, знасіцца (пра інструмент, механізм). Матор спрацаваўся.
2. Стаміцца, страціць сілы, здароўе ад непамернай працы. [Марыля:] — Не ў тых гадах я, Амеля, не да гэтага мне цяпер. Якая была, то няма ўжо тае, спрацавалася. Лобан. [Маці] заўсёды так. Усё шкадуе, .. каб не спрацаваўся, каб у пару пад’еў. Дамашэвіч.
спрацава́цца 2, ‑цуюся, ‑цуешся, ‑цуецца; зак.
Дасягнуць поўнай зладжанасці, узгодненасці ў працы з кім‑н. [Зелянюк:] — Ну, што, згода? Едзем? .. Будзем разам працаваць на заводзе... Тут не спрацаваліся, дык, можа, там лепш патрапіш. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уключы́ць, уключу, уключыш, уключыць; зак.
1. што. Далучыўшы да крыніцы энергіі, прывесці ў дзеянне, рух. Уключыць станок. □ Сцяпан Васільевіч уключыў тэлевізар прамой сувязі. Матавы экран ажыў, прамільгнулі абрысы залы, ракетадрома. Шыцік. Вадзіцель ускочыў у кабіну і ўключыў матор. Машына кранулася. М. Ткачоў. // Далучыць да сістэмы дзеючых апаратаў; падключыць. Уключыць першую скорасць. Уключыць тэлефон.
2. каго-што. Увесці, прыняць у склад, лік каго‑, чаго‑н. Уключыць у рацыён жывёлы соль. □ [Бялькевіч:] — Збяру .. брыгаду, уключу туды Мацея з баянам і паеду. Савіцкі. Дырэкцыя адразу ўключыла «Ірынку» у рэпертуарны план тэатра і са згоды аўтара даручыла мне яе ставіць. Сяргейчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
idle
[ˈaɪdəl]
1.
adj.
1) незаня́ты; во́льны; бязьдзе́йны; беспрацо́ўны
to stand idle — прасто́йваць (пра фа́брыку)
2) гультаява́ты, ляні́вы
3) бескары́сны, ма́рны, дарэ́мны
4) пусты́, беспадста́ўны (страх, ве́сткі)
2.
v.i.
1) нічо́га не рабі́ць, гультаява́ць, бязьдзе́йнічаць
2) прахо́джвацца, туля́цца
3) быць на халасты́м хаду́ (пра мато́р)
3.
v.t.
марнава́ць, бязьдзе́йна ба́віць (час)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
отка́зывать несов.
1. адмаўля́ць;
отка́зывать в про́сьбе адмаўля́ць у про́сьбе;
отка́зывать себе́ в чём-л. адмаўля́ць сабе́ ў чым-не́будзь;
2. (завещать) уст. адпі́сваць;
3. (увольнять) уст. звальня́ць;
отка́зывать от ме́ста звальня́ць з ме́сца (з паса́ды);
4. (о механизме) перастава́ць дзе́йнічаць; станаві́цца, псава́цца;
мото́р отка́зывает мато́р стано́віцца (псуе́цца);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
betréiben
* vt
1) займа́цца (чым-н.)
éifrig Stúdi¦en ~ — стара́нна вывуча́ць што-н.
2) ве́сці, право́дзіць (палітыку, кампанію)
Wéttrüsten ~ — право́дзіць го́нку ўзбрае́нняў
3) тэх. эксплуатава́ць
4) прыво́дзіць у рух
der Mótor wird eléktrisch betríeben — мато́р працу́е ад электры́чнасці
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
break down
а) папсава́цца, злама́цца
The car’s engine broke down — У а́ўце папсава́ўся мато́р
б) разва́льваць; разбура́ць; лама́ць
to break down a wall — развалі́ць сьцяну́
to break down all opposition — злама́ць усю́ апазы́цыю
в) падупада́ць, занепада́ць
His health broke down — Ён заняду́жаў
г) падзялі́ць (на гру́пы), разьдзялі́ць
д) пача́ць пла́каць
е) разьдзялі́цца; расклада́цца (такса́ма хімі́чна)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
zapuścić
зак.
1. запусціць; апусціць;
zapuścić sieci — закінуць нерат;
zapuścić kurtynę — апусціць заслону;
2. запусціць, закінуць;
zapuścić ogród — запусціць сад;
3. адпусціць (адгадаваць);
zapuścić wąsy — адпусціць вусы;
4. запусціць, пусціць;
zapuścić silnik — запусціць матор
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
заве́сціся
1. (узнікнуць) sich éinfinden*; перакладаецца тс формамі дзеяслова ánschaffen vt;
у яго́ завяла́ся сябро́ўка er hat sich (D) éine Fréundin ángeschafft;
у мяне́ завялі́ся гро́шы ich bin jetzt bei Geld;
2. (пра насякомых) sich éinnisten;
3. (прыйсці у рух) in Gang kómmen*;
мато́р завёўся der Mótor sprang an;
4. разм (пачаць спрачацца, сварыцца) in Fahrt kómmen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
паспрабава́ць, ‑бу́ю, ‑бу́еш, ‑бу́е; зак.
1. што, чаго і з інф. Тое, што і папрабаваць. Паспрабуйце на язык [соль], калі не верыце — прапанаваў шафёр. — Я не хлушу! Кулакоўскі. Шмат вёсак і гаспадароў абышоў Пракоп, але прыпынку ўсё не знаходзілася. Прыходзілася паспрабаваць і жабрацкага і батрацкага хлеба. Колас. [Толік] сеў у кабіну, каб паспрабаваць машыну самому, і завёў матор. Ракітны. Вечарам, прылёгшы на канапцы, Міця паспрабаваў чытаць. Навуменка. [Лях:] — Сёння і шчупак павінен браць. Можна будзе на жыўца паспрабаваць. Лобан.
2. заг. паспрабу́й(це). Разм. Ужываецца як пагроза або перасцярога. — Толькі паспрабуй даць згоду, тады і дадому не прыходзь! — папярэдзіла яна мужа. Паслядовіч. — Толькі рот паспрабуй раскрыць, не ўбачыш болей ты свету. Лынькоў.
•••
Паспрабаваць шчасця — пачаць якую‑н. справу з надзеяй на поспех.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заглушы́ць сов.
1. (звуки) заглуши́ть, покры́ть;
з. крык — заглуши́ть крик;
го́лас прамо́ўцы ~шы́ў шум у за́ле — го́лос ора́тора заглуши́л (покры́л) шум в за́ле;
2. (разрастаясь, вытеснить другие растения) заглуши́ть;
3. (выключить) заглуши́ть;
з. мато́р — заглуши́ть мото́р;
4. перен. (о чувствах) заглуши́ть; (протест и т.п. — ещё) подави́ть;
з. боль — заглуши́ть боль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)