pelt3 [pelt] v.
1. кі́даць, шпурля́ць; закі́дваць (каго-н. чым-н.)
2. (with) накі́двацца, напада́ць (на каго-н. з чым-н.)
3. (down) сту́каць, бараба́ніць (пра дождж, град і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
*Варса́ць, ворса́ть ’калоць з разбегу ў бок’ (Мядзв.), ва́рсаць ’кідаць’ (КЭС), варса́ць або́ры ’працягваць аборы праз вуха лапця’ (Маш.). Сюды ж і варсану́ць ’піхнуць, штурхнуць’. Параўн. рус. дыял. варсану́ть ’з сілай ударыць чым-небудзь вострым; штурхануць’. Слова цёмнага паходжання. Часам паралельна ўжываюцца барса́ць ’працягваць абору ў лапці’ і варса́ць (Шат.). Барса́ць таксама значыць і ’кідаць’, але і яно няяснага паходжання (гл.). Паралелізм барса́ць|варса́ць можа тлумачыцца тым, што зыходным з’яўляецца варса́ць. Так, Януў (Зб. Развадоўскаму, 2, 277) зыходзіў пры тлумачэнні барса́ць (укр. бо́рса́ти) з *ob‑vors‑ati (пры гэтым корань *vors‑ не тлумачыўся). Параўн. абарсаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Каці́ць, каціцца ’каціць, рухаць, перамяшчаць які-н. круглы прадмет, вымушаючы яго вярцецца’; ’перамяшчаць сілай цячэння, павеву ветру і пад.’; ’губіць, нішчыць’; ’каціцца’ (ТСБМ). Параўн. рус. кати́ть, укр. коти́ти, коти́тися, ст.-чэш. kotiti ’каціць’, польск. дыял. kocić ’каціць, валяць і г. д.’. Для гэтых лексем выстаўляецца праформа *koitii (sę), якая лічыцца этымалагічна цяжкім словам. Агляд версій у Трубачова, Эт. сл., 11, 205–207. Магчыма, што слав. *kotiti працягвае і.-е. дзеяслоўную аснову *kat‑ ’кідаць’, з блізкім значэннем, вельмі ёмкую і перспектыўную (параўн., напр., ням. werfen ’кідаць’, але Junge werfen ’раджаць дзіцянят’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
drop2 [drɒp] v.
1. ка́паць
2. па́даць
3. кі́даць; выпуска́ць (з рук); кіда́ць (пісьмо ў скрынку);
drop anchor кі́нуць я́кар
4. зніжа́цца, спада́ць (пра цэны, тэмпературу, вецер і г.д.);
drop one’s voice паніжа́ць го́лас
5. : drop one’s eyes fml апуска́ць во́чы;
drop a stitch спуска́ць во́чка (у вязанні)
♦
drop dead рапто́ўна паме́рці
drop in [ˌdrɒpˈɪn] phr. v. захо́дзіць, наве́двацца
drop off [ˌdrɒpˈɒf] phr. v.
1. змянша́цца
2. BrE, infml задрама́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
pitch2 [pɪtʃ] v.
1. устана́ўліваць;
pitch a tent ста́віць пала́тку;
pitch a camp разбіва́ць ла́гер
2. кі́даць, падава́ць (у розных знач.);
pitch hay кі́даць ві́ламі се́на
3. mus. задава́ць вышыню́ (тону)
4. па́даць, кі́дацца
5. зве́дваць гайда́нку (пра карабель)
♦
pitch a story/yarn (to smb.) infml раска́зваць ба́йкі (каму́-н.), прыхлу́шваць
pitch in [ˌpɪtʃˈɪn] phr. v. infml (with) далучы́цца; уне́сці сваю́ ча́стку
pitch into [ˌpɪtʃˈɪntu] phr. v. infml энергі́чна бра́цца (за справу)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Вы́скідзь ’выварацень’ (Янк. I, Шат.), вы́скіць ’тс’ (Некр.), вы́скадзь ’тс’ (Серб.). Рус. вы́скидь, выскодь ’тс’, чэш. výskyď ’корань (з зямлёй і каменнем) вывернутага дрэва; выварацень’. Ад *выскіднуць (з вы‑, c‑ і кідаць) (Фасмер, 1, 370; Махэк₂, 705).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кі́нуць ’кінуць, пакінуць, перастаць’ (ТСБМ, ТС, Бяльк.). Гл. кідаць. Кінуць на жме́нькі ’спосаб жніва ўручную, калі зжатае збожжа не вяжуць у снапы, а пакідаюць сохнуць у жменьках’ (Сцяшк.). Кінуць‑рынуць (пры сварцы) (Нар. лекс.). Гл. кінуць, рынуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Наборсавацца, наборе уватысь ’наесціся, нахлябацца’ (кам., Сл. ПЗБ). Відаць, да борсаць, барсаць ’блытаць’ або барсиць ’працягваць аборы ў лапці; кідаць’ (гл.) з характэрным для экспрэсіўных утварэнняў пераходам ад канкрэтнай семантыкі да ’есці’, параўн. нарэзацца, налупіцца, набрицца і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Пасшыме́чваць, драг. посшымэчуваты ’паскідваць, параскідаць’ (Клім.). Генетычна да шамацець ’шумець, шапацець’, але семантыкай бліжэй да рус. кур., дан. шемотну́ться ’кінуцца’. Паходзіць з аргатычнай прыстаўкі ше‑ і метать ’кідаць’ (Гараеў, 421; Фасмер, WuS, 3, 200; ён жа, 3, 427).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ве́цер, ве́тру, мн. вятры́, вятро́ў, м.
Рух паветра ў гарызантальным напрамку.
Моцны в.
Спадарожны в.
Паўднёвы в.
Подых ветру.
Стаяць на ветры (там, дзе дзьме моцны вецер).
◊
Кідаць словы на вецер (разм.) — гаварыць упустую, дарэмна ці неабдумана.
Вецер у галаве ў каго (разм., неадабр.) — пра легкадумнага чалавека.
Ветрам падшыты або падбіты (разм.) — пра легкадумнага чалавека, а таксама пра адзенне без цёплай падкладкі.
Трымаць нос па ветры — прыстасоўвацца да абставін.
Шукаць ветру ў полі — пра дарэмныя пошукі.
Куды вецер дзьме — прыстасоўвацца да большасці думак, поглядаў, густаў.
|| памянш. ве́трык, -у, м. З ветрыкам (пра язду: вельмі хутка; разм.).
|| прым. ве́травы, -ая, -ае і ветравы́, -а́я, -о́е (спец.).
Ве́травы подых.
Ветравое шкло (у аўтамашынах).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)