tríefen
* vi (s)
1) ка́паць, струме́ніцца
2) (h) быць зусі́м мо́крым
vor Nässe ~ — прамо́кнуць наскро́зь
séine Hände ~ von Blut — яго́ ру́кі ў крыві́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
dribble
[ˈdribəl]
1.
v.
1) ка́паць
2) пуска́ць сьлі́ну
3) Sport. адбіва́ць мя́чык аб падло́гу (у баскетбо́ле)
2.
n.
1) ка́паньне n.
2) мала́я ко́лькасьць
3) Sport. адбіцьцё мя́чыка аб падло́гу, дры́блінг -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
рыць, рыю, рыеш, рые; незак., што.
1. Капаць, раскопваць што‑н. рыхлае, сыпкае (лычом, рылам). Кабан рые павольна і заложна, усё болей і болей углыбляючыся ў зямлю. Колас. // Капаючы, даставаць што‑н. з зямлі; вырываць. Рана ўстане [дзядзька], а дзік, вялікі, як капіца сена, ужо рые бульбу. Карпюк.
2. Вымаючы, выкідаючы зямлю, рабіць паглыбленне, яму (пра жывёл). [Віктар:] — Калі .. [барсукі] рыюць сабе норы, значыцца, яны маглі і нават павінны былі і тут прарыць. Маўр.
•••
Носам рыць (груб.) — выказваць сваю незадаволенасць кім‑, чым‑н., пагарду да каго‑, чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Капашы́цца ’шавяліцца, варушыцца’, ’бязладна, мітусліва рухацца’ (ТСБМ, Гарэц., Юрч., Растарг.), ’паволі рухацца, марудзіць’ (Растарг., Др.-Падб.), ’корпацца, важдацца, капацца’ (ТСБМ; брасл., пух., Сл. паўн.-зах.). Укр. копошитися, рус. копошиться, чэш. kopošiti se (якое аднак Махэк₂ (275) лічыць запазычаннем з рус. мовы). Паводле Трубачова (Эт. сл., 11, 23–24), прасл. kopošiti (sę), якое з’яўляецца этымалагічна тоесным да koposati//kopositi — дзеяслоўнага інтэнсіва на ‑s‑ ад kopati > капа́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́ркаць ’тыкаць, пароць’ (ТСБМ, Нас., Шат.), ’калупаць’, ’рыць, рыцца’ (Янк. 3., Нас.; брасл., Сл. ПЗБ), ’ныраць’ (ельск., Мат. Гом.), ’падкопваць бульбу, не вырываючы націння’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Імаверна, утворана з экспрэсіўным суфіксам ‑к‑ ад пораць, порацца (гл.), магчыма, аналагічнае да торкаць (гл.) ’капаць, калупаць, тыкаць’, параўн. гукапераймальныя варыянты *prk‑/*trk‑, для якіх зыходным падаецца семантычнае тлумачэнне Сноя (684) ’удар аб нешта цвёрдае’. Гл. по́ркацца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
fork
[fɔrk]
1.
n.
1) відэлец -льца m.
2) ві́лы pl. only (да се́на)
3) камэрто́н -а m.
4) разгалінава́ньне n. (даро́г), разьві́ліна f.
5) прыто́к -у m. (ракі́)
2.
v.t.
падкіда́ць або́ капа́ць ві́ламі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
перерыва́тьII несов. (к переры́ть)
1. (рыть, вскапывать) капа́ць, перако́пваць; (о животных) ры́ць;
2. (ворошить) перако́пваць;
перерыва́ть все я́щики в столе́ перако́пваць усе́ шуфля́ды ў стале́;
3. (рыть, вскапывать заново, ещё раз) перако́пваць;
4. (рыть, вскапывать поперёк) перако́пваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
dig [dɪg] (dug) v.
1. капа́ць, рыць;
Тhey dug a hole. Яны выкапалі яму;
dig potatoes капа́ць бу́льбу;
dig for gold шука́ць зо́лата
2. адко́пваць, вышу́кваць (перан.);
You will have to dig for the information. Вам трэба будзе пакапацца, каб знайсці патрэбную інфармацыю.
3. шту́рхаць;
He dug me in the ribs. Ён штурхнуў мяне ў бок;
He dug his fork into the pie. Ён уваткнуў відэлец у пірог.
dig out [ˌdɪgˈaʊt] phr. v. выко́пваць, раско́пваць (таксама перан.);
It is hard to dig out the truth. Цяжка дакапацца да ісціны.
dig up [ˌdɪgˈʌp] phr. v. адко́пваць, уско́пваць, раско́пваць;
Тhey dug up the land. Яны ўскапалі зямлю;
Father dug up an old coin in the garden. Бацька выкапаў старую манету ў садзе.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Капа́нька ’карыта’ (свісл., Сцяшк. Сл.). Паўн.-польск. kopań. ст.-польск. kopania, kopańka ’ночвы’, ’начынне, выдзеўбанае з дрэва’; н.-луж. kopanką ’ночвы’, ’выдзеўбаныя паўкруглыя дошкі на вільчыку’, kopanki ’вільчык’, славен. kopanja ’карыта, ночвы’, серб.-харв. копанка, славон. копан > , чакаўск. kopanja, макед. копана, kupóńa, копан ’карыта’, ’шырокая, выдзеўбаная з дрэва пасудзіна’, балг. копиня, копанка, копань ’тс’. Прасл. корань. kopanja, корапъка < z kopati ’рыць, выдзёўбваць’, ’капаць’ (Слаўскі, 2, 452–453; Фасмер, 2, 317; БЕР, 2, 609).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Капы́та, капыт ’капыты’, укр. копито, рус. копыто, чэш. kopyto, славац. kopyto, польск. kopyto, в.-луж. kopyto, н.-луж. kopyto, балг. копито, серб.-харв. ко̀пито, славен. kapíto. Існуюць дзве версіі паходжання гэтага праславянскага слова. Першая: ад капаць (параўн. kopać ’капаць і біць нагой, капытам’, ст.-рус. копысати ’выкідваць зямлю капытамі’ (Бернекер, 565; Фасмер, 2, 320). Шпэхт (Der Ursprung, 85) параўноўвае прасл. kopyto і ст.-інд. śapháh, ст.-іран. safa ’капыт’, ст.-ісл. hófr, ст.-в.-ням. huof ’тс’. У абедзвюх версіях нявытлумачанай застаецца суфіксацыя ‑yto, якая не характэрна для славянскай моўнай глебы (вакалізм ‑y‑ даволі рэдка сустракаецца ў фарманце ‑to (SP, 11, 40). Уражвае адсутнасць паралелей у балтыйскіх мовах. Польск. kopać і ст.-рус. копысати маглі атрымаць другаснае значэнне над уплывам kopyto. Можна, аднак, звесці дзве версіі да адной, калі звярнуць увагу на індаеўрапейскія паралелі да прасл. kopati; ст.-грэч. σκάπτω ’капа́ю’, σκάπετος, κάπετος ’капанне’ (і.-е. *(s)k̑ap). Тады ў нашым выпадку можна рэканструяваць пачатковае і.-е. *(s)k̑ з падвойнай рэфлексацыяй у мовах satəm: *(s)k і k̑ (Мартынаў, Слав. аккам., 154).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)