Няць ’браць; узяць, схапіць; верыць; зразумець, навучыцца, засвоіць’ (Гарэц.), ’стукнуць; крануць’ (Нас.), ’узяць (з намаганнем)’ (Яруш.), ’браць’ (Сержп.), ’есці’ (полац., Нар. лекс.). Да прасл. *jęti, гл. яць, узяць; н‑ мае прыставачны характар, параўн. таксама прыставачнае и‑ у ст.-бел. инялъ, не инѧли (XVI ст.) = ст.-слав. ѭлъ (Карскі, 1, 264; 325), паходзіць ад некаторых прыназоўнікаў (*vъn‑, *sъn‑ і пад., Фасмер, 3, 95).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спасці́гнуць разм.

1. (зразумець) begréifen* vt, fássen vt;

2. (пра бяду і г. д.) (be)tréffen* vt, héimsuchen аддз. vt;

яго́ спасці́гла расчарава́нне er erlébte [erfúhr] éine Enttäuschung

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

бі́тва, ‑ы, ж.

Бой, барацьба паміж варожымі сіламі. Бітва пад Масквой. Бітва на рэйках. Поле бітвы. // за што. Змаганне, барацьба. Бітва за ўраджай. □ [Ладынін:] — Трэба зразумець, таварышы, добра сабе ўсвядоміць, што мы пачалі вялікую бітву за поўны дастатак. Шамякін. // Разм. Бойка, сутычка. Бабы смяюцца, жартуюць і гавораць аб учарашняй бітве Драздоў і Дзятлоў. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сердава́ць, сярдую, сярдуеш, сярдуе; незак.

Адчуваць раздражненне, гнеў на каго‑, што‑н.; быць у стане раздражнення, гневу. [Турсевіч:] — Ты, Андрэйка, не гневайся і не сярдуй на мяне. Колас. І сердаваў Мікола, знесці не мог гэткае несправядлівасці. Нікановіч. Маці тады хмурылася, і Малы Васілька ніяк не мог зразумець, чаму яна сярдуе на бацьку. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тлумачэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. тлумачыць. // Тое або іншае разуменне, асвятленне чаго‑н., трактоўка. Тлумачэнне вобраза. □ Словы былі незразумелымі для Язэпкі, і ён стараўся .. даваць ім свой змест, сваё тлумачэнне. Бядуля.

2. Тое, што тлумачыць што‑н., памагае зразумець прычыну чаго‑н. Нарэшце .. [ляснік] знайшоў сваім паводзінам пераканаўчае тлумачэнне. Шчарбатаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ціка́ўнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць цікаўнага. У .. [Вінгеля] была нейкая падатлівасць, мяккасць, своеасаблівая цікаўнасць да ўсяго. Чорны. Людскую цікаўнасць можна лёгка зразумець: не толькі ў былой палескай глухамані, але наогул ва ўсёй Беларусі такія магутныя земснарады працуюць упершыню. Дадзіёмаў.

2. Жаданне, імкненне ўсё ўведаць, убачыць. Некалькі рабочых з цікаўнасцю пазіралі работу вадалазаў. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шаржы́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што і без дап.

Апісваць, адлюстроўваць каго‑, што‑н. у манеры шаржу. Пісьменнік зусім не хоча шаржыраваць Бародку, ён хоча сам стаць у яго становішча, зразумець унутраныя спружыны яго паводзін. Кучар. Завастраючы тую ці іншую адмоўную рысу, байкапісец, аднак, не шаржыруе і не акарыкатурвае дзеючых асоб. Казека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

schlau

a

1) хі́тры, падсту́пны; аванту́рны

2) разм. разу́мны, талко́вы

aus etw. (D) nicht ~ wérden — не дабра́ць ро́зуму, не зразуме́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

вы́гляд, -у, М -дзе, м.

1. Знешнасць, вонкавае аблічча; стан.

Здаровы в.

Шарападобны в.

З вучоным выглядам.

2. У спалучэнні з прыназоўнікамі «з», «на», «пад» утварае прыслоўныя словазлучэнні ў знач. знешне.

На в. або з выгляду ён яшчэ маладжавы.

◊

Для выгляду — каб толькі здавалася.

Не падаць (або не паказаць) выгляду — не даць заўважыць, зразумець што-н.

Пад выглядам каго-чаго (разм.) — пад маркай каго-, чаго-н., выдаючы за каго-, што-н.

Рабіць выгляд — прыкідвацца, прытварацца.

У выглядзе чаго — у форме чаго-н.

Выклаў даклад у выглядзе тэзісаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

półsłówko

półsłówk|o

н.

1. паўслова;

2. недагаворанасць; недамоўка; намёк;

dać do zrozumienia ~ami — даць зразумець намёкамі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)