принима́ть живо́е уча́стие в рабо́те прыма́ць дзе́йны ўдзел у рабо́це;
4.(оживлённый)жва́вы, бо́йкі;
жива́я бесе́да жва́вая (бо́йкая) гу́тарка;
5.(выразительный) выра́зны, я́ркі;
живо́е изложе́ниея́ркі перака́з (вы́клад);
◊
жива́я вода́фольк. жыва́я вада́;
ни жив ни мёртв ні жывы́ ні мёртвы;
на живу́ю ни́тку на жыву́ю ні́тку;
заде́ть за живо́е крану́ць за жыво́е;
ни одно́й живо́й души́ ні адно́й жыво́й душы́;
живо́го ме́ста нет жыво́га ме́сца няма́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Fisch
m -(e)s, -e ры́ба
~ im Aspík — заліўна́я ры́ба
◊ gesúnd wie ein ~ im Wásser — ≅ све́жы, як агуро́чак
múnter wie ein ~ im Wásser — жва́вы, рэ́звы
wéder ~ noch Fleisch — ні ры́ба ні мя́са
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
невялі́кі, ‑ая, ‑ае.
1. Нязначны па велічыні і памерах; малы. Невялікі пакой. Невялікія вокны. □ У цэнтры паляны высіўся двухпавярховы драўляны дом з невялікім садам, агародам і гаспадарчымі прыбудовамі.В. Вольскі.Ад лесу .. да самай шашы дарога ішла паўз невялікія лясы.Чорны.// Невысокі ростам. Адчыніліся дзверцы, і з машыны выскачыў невялікага росту чалавек: жвавы, хударлявы, але ўжо немалады.Мяжэвіч.// Нязначны па колькасці, нешматлікі. Вось у вышыні са свістам праляцела невялікая чародка качак-цыранак.Аляхновіч.// Нядоўгі (пра час). Брыгадзе далі невялікі адпачынак.Мележ.
2. Нязначны па сіле, інтэнсіўнасці, якасці, зместу і пад. Невялікі вецер. Невялікая радасць. □ Пагода стаяла сухая з невялікімі прымаразкамі па начах.Якімовіч.
3. Які не мае вялікага значэння ў грамадстве. Невялікі чын. □ [Астап:] — Чалавек я.. службы невялікай, у вока дужа каму не кідаюся.Лынькоў.
4. Які нічым не вылучаецца; пасрэдны. Невялікі знаўца. Невялікі грамацей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Асца́ ’лішай’ (Бяльк., Нас., Гарэц., Др.-Падб.), ’выдзяленне сліны’ (Янк. I; Арашонкава і інш., Весці АН БССР, 1969, 4, 128); ісца́ (Нас., Бяльк.). Рус.дыял.восца́ ’моцнае імкненне да чаго-небудзь’, ’надта жвавы чалавек’, восса́, васся́, асса́, ’хвароба скуры’. Малаверагодная думка Арашонкавай і інш. пра сувязь з лац.ascit ’вадзянка’ (?); недаказана таксама іх думка пра сувязь з літ.aščiagaliai ’абсыпкі’. Фасмер (1, 358), Мяркулава (Этимология, 1970, 156–157) выказвалі думку пра этымон *osьca < *obsьca, утворанага ад дзеяслова *obsьcati. Ці сюды форма ст.-рус.вошьца ’апукліна’ (XVI ст.)? Этымалагічная сувязь з дзеясловам семантычна не беззаганная. Таму магчымы і іншыя тлумачэнні: з *ostьca (як рус.дверца, ленца) ад *ostь (гл. восці) (па свербу, выкліканаму, напрыклад, стрэмкай), ці з *osъpьca (параўн. воспа, vospica ў некаторых славянскіх мовах). Няясна. Гл. яшчэ ісца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Будзі́ць (БРС, Касп., Бяльк.). Рус.буди́ть, укр.буди́ти, польск.budzić, чэш.buditi, ст.-слав.боудити, балг.бу́дя, серб.-харв.бу́дити і г. д. Прасл.*buditi *budi̯ǫ — каузатыўная форма да *bъděti. І.‑е. *bheu̯dh‑ ’назіраць, сачыць, заўважаць, не спаць і г. д.’ дае наступныя аблаутныя ўтварэнні: 1) *bheu̯dh‑; адсюль слав.*blʼud‑ (< *bi̯ud‑): *blʼusti *blʼudǫ — бел.блюсць (Нас., Бяльк.), блюдкі, блюдо́к ’ашчадны’ (Нас.), рус.блюсти́, ст.-слав.блюсти блюдѫ, ст.-серб.-харв.бљусти, параўн. ст.-інд.bṓdhati ’прачынаецца, заўважае’, грэч.πεύθομαι ’пазнаю, не сплю’; 2) *bhou̯dh‑; адсюль слав.*buditi *budi̯ǫ; 3) *bhudh‑; адсюль слав.*bъdeti *bъdi̯ǫ — рус.бдеть, чэш.bdíti, ст.-слав.бъдѣти, балг.бдя і слав.*bъdrъ ’бадзёры, жвавы’ (бел.бадзёры, бо́дзер, рус.бо́дрый, укр.бо́дрий, ст.-слав.бъдръ і г. д.). Фасмер, 1, 178, 184, 230; Бернекер, 64, 96, 105; Траўтман, 32.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
mobíl
a
1) руха́вы, жва́вы, бадзёры
2) вайск. матарызава́ны, рухо́мы, актыўны
j-n für etw. (A) ~ máchen — закліка́ць каго́-н. да садзе́йнічання ў чым-н.; гл. mobilisieren
3) эк. рухо́мы
~es Vermögen — рухо́мая маёмасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
шумлі́вы1, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўтварае шум (у 1 знач.). Горы падпіраюць небасхілы, І шумлівых вадаспадаў мчыцца рой.Хведаровіч.Тоненькія, далікатныя, у модных шумлівых плашчыках — абедзвюм год па семнаццаць.Ракітны.Андрэй крыху памаўчаў, задумліва пазіраючы на шумлівую збажыну.Краўчанка.
2. Які любіць шумець, многа, гучна гаварыць, крычаць; шумны 1 (у 2 знач.). І стол тым часам накрываюць, Гасцей шумлівых запрашаюць.Колас.Шчырыя, шумлівыя, шчасліва дзеці смехам гэткім заліліся, што пачуўся на далёкіх нівах ветлы шолах маладога лісця.Вялюгін.Ганна была дзяўчына шумлівая і сварлівая.Шамякін.
3. Які суправаджаецца шумам, ажыўленнем, мітуснёй. Шумлівая гульня. □ Зазвіняць галасістым гармонікам, прагрукочуць бубнамі ды стукам капытоў шумлівыя вясковыя вяселлі.Ваданосаў.// Напоўнены шумам, мітуснёй. Шумлівая вуліца. □ Чэрвеньскі рынак быў шумлівым, бойкім месцам.Грамовіч.[Зыбін:] — Усё-ткі падабаецца ён мне, Мінск. Жвавы, шумлівы, заклапочаны.Мележ.
шумлі́вы2, ‑ая, ‑ае.
Які дае пену; пеністы. Шумлівы напітак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
active
[ˈæktɪv]1.
adj.
1) руха́вы, жва́вы; энэргі́чны; непасе́длівы
2) акты́ўны, ажы́ўлены
an active market — ажы́ўлены ры́нак
3) дзе́йны; акты́ўны
an active volcano — дзе́йны вулька́н
to take an active part — браць дзе́йны ўдзе́л
on active duty — на дзе́йнай слу́жбе
4) дзе́йны стан
2.
n.
1) дзе́йны стан
2) актыві́ст -а, акты́ў -ву m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)