чырво́нец, ‑нца, м.

1. Руская назва замежных залатых манет у дапятроўскай Русі.

2. Руская залатая манета вартасцю ў тры рублі, якая была пашырана ў Расіі ў 18–19 стст. // Уст. Руская залатая манета вартасцю ў пяць і дзесяць рублёў, якая была ва ўжытку ў дарэвалюцыйнай Расіі.

3. Грашовы крэдытны білет вартасцю ў дзесяць рублёў, які быў ва ўжытку ў СССР з 1922 да 1947 г. // Дзесяць рублёў. Новыя — у руках шапацяць, як бярэш, — чатыры чырвонцы прыйшліся Адасю. Калюга.

4. звычайна мн. (чырво́нцы, ‑аў). Разм. Наогул манеты, золата, грошы. Песня мая не шукае чырвонцаў. Купала. А сёння стаіць вось у сонцы І вочы красою чаруе. Такую не ўзяць за чырвонцы, — Душу аддасі за такую. Буйло.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закрыва́ть несов.

1. (дверь, ящик и т. п.) зачыня́ць;

2. (покрывать) закрыва́ць; (заслонять — ещё) засланя́ць;

закрыва́ть одея́лом закрыва́ць ко́ўдрай;

ту́ча закрыва́ет луну́ хма́ра закрыва́е (засланя́е) ме́сяц;

3. (прекращать, заканчивать) закрыва́ць;

закрыва́ть собра́ние закрыва́ць сход;

4. (складывать, смыкать что-л. раскрытое) заго́ртваць, зго́ртваць, склада́ць, скла́дваць;

закрыва́ть кни́гу заго́ртваць кні́гу;

закрыва́ть зо́нтик зго́ртваць (скла́дваць) парасо́н;

5. (глаза) закрыва́ць, заплю́шчваць;

закрыва́ть глаза́ на что́-л. закрыва́ць во́чы на што-не́будзь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

есть​I несов.

1. (питаться) е́сці;

о́чень хоте́лось есть ве́льмі хаце́лася е́сці;

2. (раздражать, разъедать) е́сці;

густо́й дым ел глаза́ густы́ дым еў во́чы;

3. (мучить) перен. е́сці;

меня́ ест тоска́ мяне́ есць туга́;

4. (изводить) перен., прост. е́сці, гры́зці;

есть кого́-л. с утра́ до ве́чера е́сці (гры́зці) каго́-не́будзь з ра́ніцы да ве́чара;

◊

есть глаза́ми е́сці вача́мі;

по́едом есть е́жма (по́едам) е́сці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

о́ба або́два, род. або́двух; (о мужчине и женщине вместе, а также о живых существах, относящихся в белорусском языке к ср.) або́е, род. абаі́х ж.;

о́ба ма́льчика або́два хло́пчыкі;

о́ба окна́ або́два акны́;

о́ба, и брат, и сестра́, у́чатся в одно́м институ́те або́е, і брат, і сястра́, ву́чацца ў адны́м інстыту́це;

о́ба ребёнка або́е дзе́ці;

◊

смотре́ть в о́ба а) глядзе́ць ва ўсе во́чы; б) (быть настороже) быць пі́льным.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

cry​2 [kraɪ] v.

1. пла́каць, е́нчыць;

cry bitter tears пла́каць го́ркімі слязьмі́;

cry for joy пла́каць ад ра́дасці;

cry oneself to sleep пла́каць, паку́ль не засне́ш

2. (for smth.) патрабава́ць што-н., насто́йліва дабіва́цца чаго́-н.

3. крыча́ць, раўці́, лямантава́ць;

cry at the top of one’s voice крыча́ць на ўсё го́рла, крыча́ць не́ма

4. кры́кнуць, ускры́кнуць, вы́гукнуць

5. (over) апла́кваць

♦ cry one’s eyes/heart out вы́плакаць (усе́) во́чы;

cry for the moon жада́ць або́ патрабава́ць немагчы́мага;

cry over spilt milk BrE марнава́ць час

cry off [ˌkraɪˈɒf] phr. v. BrE, infml адмо́віцца ад наме́ру

cry out [ˌkraɪˈaʊt] phr. v. (against) пратэстава́ць, выка́зваць пратэ́ст

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

łza

ж. сляза;

ze ~mi w oczach — са слязьмі на вачах (у вачах);

nie uronić nawet łzy — і слязы не пусціць;

oczy zaszły mu ~mi — слёзы навярнуліся яму на вочы;

płakać rzewnymi ~mi — плакаць горкімі слязьмі; горка плакаць;

krokodyle łzy — кракадзілавыя слёзы;

czysty jak łza — чысты як сляза

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

шчыра, душэўна, задушэўна, сардэчна, чыстасардэчна, адкрыта, начыстату, начыстую, напрамкі □ па шчырасці, ад душы, з душой, усёй душой, як на духу, ад сэрца, усім сэрцам, у вочы, без утойвання, палажыўшы руку на сэрца

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

завалачы́ сов.

1. разг. (таща, доставить, затянуть куда-л.) затащи́ть; (втащить волоком — ещё) уволо́чь;

з. са́ні ў пу́ню — затащи́ть (уволо́чь) са́ни в сара́й;

2. вдеть;

з. ні́тку ў іго́лку — вдеть ни́тку в иглу́;

3. в др. знач. заволо́чь;

хма́ры ~лаклі́ ўсё не́ба — ту́чи заволокли́ всё не́бо;

слёзы ~лаклі́ во́чы — слёзы заволокли́ глаза́;

бяльмо́ ~лакло́ во́ка — бельмо́ заволокло́ глаз;

бу́хту ~лакло́ вячэ́рняй смуго́й — бу́хту заволокло́ вече́рней ды́мкой

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

свяці́ць I несов.

1. свети́ть;

ме́сяц свяці́ў у акно́ — луна́ свети́ла в окно́;

ён мне ~ці́ў запа́лкамі — он мне свети́л спи́чками;

2. (виднеться) свети́ться;

у во́кнах све́цяць агні́ — в о́кнах све́тятся огни́;

3. (воспринимать зрением) ви́деть;

паку́ль во́чы све́цяць — пока́ глаза́ ви́дят;

◊ с. го́лым це́лам — ходи́ть в лохмо́тьях;

с. вача́мі — горе́ть от (со) сты́да, хло́пать глаза́ми

свяці́ць II несов., церк. святи́ть;

с. ваду́ — святи́ть во́ду

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

увалі́цца I сов.

1. в разн. знач. ввали́ться;

у. ў я́му — ввали́ться в я́му;

у хво́рага ўвалі́ліся во́чы — у больно́го ввали́лись глаза́;

у пако́й ~лі́ўся нато́ўп хлапчуко́ў — в ко́мнату ввали́лась толпа́ мальчи́шек;

2. (внутрь) обру́шиться, провали́ться;

столь ~лі́лася — потоло́к обру́шился (провали́лся);

◊ не капа́й друго́му я́мы, сам ~лішся ў яе́ — посл. не рой друго́му я́мы, сам в неё упадёшь

увалі́цца II сов. уваля́ться;

сукно́ ~лі́лася — сукно́ уваля́лось

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)