Ско́ма ‘аскома’ (Бяльк., Байк. і Некр.; ТС; гродз., Нар. лекс., Скарбы), ‘ахвота’ (Мат. Гом.). Гл. аскома.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смалгава́ты ‘смуглявы’ (Мат. Гом.). Метатэза з *смаглаваты < смаглы 1 (гл.); параўн. таксама ўкр. смаглюва́тий, смагля́вий ‘смуглявы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стрыганёнак ‘сваяк’ (Мат. Маг.). З *стрыянёнак < стрый (гл.) з частай менай й ↔ г у гаворках.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трыска́ ‘лён, падняты і звязаны для вылежвання’ (Мат. Маг. 2). Фанетычны варыянт слова траска́ 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перахлябісты ’худы, з вельмі ўпалым жыватом’ (ТСБМ, Янк. 1; бялын., Янк. Мат.; Шат., Мат. Маг., Мат. Гом.; лун., Шатал.; ЛА, 1), ’з крывой спіной’ (Шат.), ’тонкі ў поясе’, ’з выгнутай спіной’ (Нар. Гом.), ’пакатая (страха)’ (ЛА, 4), мсцісл. піріхля́бістысць ’патанчэнне, звычайна ў таліі’ (Юрч. СНЛ), перахля́біна ’неглыбокая ўпадзіна, паглыбленне паміж двума ўзвышшамі’ (ТСБМ; лід., дзятл., лях., Сл. ПЗБ); ’нізінка на раллі, дзе стаіць грунтовая вада; упалае месца на целе жывёлы; тонкае, слабое месца на скуры-юхце’ (Варл.), перахля́біцца ’рэзка патанчэць ад голаду, знясілення, выгаладацца, схуднець, змарнець’ (бялын., Янк. Мат.; ТС; Скарбы; Сцяшк. Сл.; Сл. ПЗБ; слонім., Жыв. сл.); перахля́баны, перахля́блы, перахля́бʼяны ’галодны (пра карову)’ (ЛА, 1). Звязана з хля́ба ’худая, схуднелая істота (чалавек, жывёліна)’, хля́бы ’апалыя бакі ў жывёлы’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
tablica
tablic|a
ж.
1. пліта, дошка;
~a ogłoszeń — дошка аб’яў;
~a pamiątkowa — мемарыяльная дошка;
~a rejestracyjna — нумарны знак;
2. дошка (школьная);
3. табліца;
~e logarytmiczne мат. табліцы лагарыфмаў; лагарыфмічныя табліцы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
podnieść
зак.
1. паднесці, падняць; ускінуць;
podnieść zagadnienie — узняць праблему (пытанне);
2. павысіць; павялічыць;
podnieść głos — павысіць голас;
podnieść cenę — павысіць цану;
3. мат. узвесці;
podnieść do potęgi — узвесці ў ступень
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
cecha
cech|a
ж.
1. прыкмета; рыса
~a szczególna — асаблівая прымета;
~a gatunkowa — сартавая прымета;
~y płciowe — полавыя рысы;
~a charakteru — рыса характару;
2. метка, кляймо; фабрычная марка;
3. мат. характарыстыка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Нявы́валака ’слабахарактарны, вялы чалавек’ (Мядзв.), ’нязграбны, гультаяваты чалавек’ (Мат. Маг.), ’не надта разумны’ (полац., Нар. лекс.), ’маруда’ (ушац., Нар. сл.), ’абыякавы да ўсяго’ (Жд. 2); рус. невыволока ’нялоўкі, непаваротлівы, тоўсты чалавек; неахайны чалавек’. Да валачыцца, параўн. ілюстрацыю да слова: Валачэцца, вох, і нявывалака ш (Мат. Гом.), першаснае значэнне, відаць, у ’дамасед’ (Касп.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падлётак 1 ’птушаня, якое крыху лятае’ (Янк.), подле́ток (ТС), падлётыш (Мат. Гом.) ’тс’. Рус. подлёток ’тс’. Суфіксальны дэрыват ад падлятаць < лятаць (гл.).
Падлётак 2 ’падлетак’ (Гарэц., Др.-Падб., Янк., КЭС, ушац., КЭС лаг.). З польск. podlotek ’тс’, якое да latać, lieceć ’ляцець’. Падлётух ’тс’ (Мат. Гом.) на аснове падлётак з іншай суфіксацыяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)