нарадзі́ць сов. роди́ть;
яна́ ~дзі́ла дачку — она́ родила́ дочь;
◊ у чым ма́ці ~дзі́ла — в чём мать родила́;
гара́ ~дзі́ла мыш — погов. гора́ родила́ мышь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
яе мест.
1. личн. в род., вин. п. её; см. яна́;
2. притяж. её;
яе́ дзе́ці — её де́ти;
гэ́та яе́ кні́гі — э́то её кни́ги
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
упы́нак, -нку, м. (разм.).
Спакой.
Дома ён не знаходзіў упынку.
◊
Без упынку — не перастаючы, не абмяжоўваючы сябе.
Балбатаць без упынку.
Не знаходзіць або не мець упынку — не магчы супакоіцца, не быць у стане ўтрымацца ад чаго-н.
Ён цэлы дзень не знаходзіў сабе ўпынку.
Яна ў рабоце не мае ўпынку.
Няма ўпынку каму-чаму або на каго-што — нельга стрымаць, спыніць.
Раздурэліся дзеці, што і ўпынку ім або на іх няма.
Дажджу або на дождж сёння і ўпынку няма — лье і лье.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чу́цца, чу́юся, чу́ешся, чу́ецца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць чутным, успрымацца на слых.
Чулася музыка.
Чуўся смех.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Успрымацца органамі пачуццяў; адчувацца.
Чуецца пах кветак.
У песні чуўся смутак і жальба.
3. у знач. пабочн. сл. чу́ецца, чу́лася. Адчувацца, думацца.
Яна ківала галавой, але, чулася, была занята сваімі думкамі.
4. як або якім чынам. Адчуваць сябе, быць у пэўным стане.
Добра чулася нам у лесе.
|| зак. пачу́цца, -чу́ецца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вонь часц. ’вунь’ (Шат., Янк. III, Жд., 1; З нар. сл.), вон‑дзя ’тс’ (Касп.), воньдзека (Янк. I). Рус. вон, дыял. вонь, укр. он ’вунь, там’. Звязана з ён, яна, яно (Праабражэнскі, 1, 95; Фасмер, 1, 348). Гл. таксама вунь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВА́РТА НАЧНА́Я,
старожа, павіннасць сялян на Беларусі ў 16—19 ст. Заключалася ў адбыванні начных дзяжурстваў на панскім фальварку. На варту начную сяляне выходзілі па чарзе, часам яна магла замяняцца грашовым эквівалентам.
т. 4, с. 13
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
uwielbiać
uwielbia|ć
незак. пакланяцца; любіць;
~ła jeść słodycze — яна любіла есці салодкае
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
uwierzyć
uwierzy|ć
зак. паверыць;
~ła w jego słowa — яна паверыла яго словам
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
uwodzić
uwodzi|ć
незак. зводзіць, спакушаць;
~ła go spojrzeniami — яна спакушала яго позіркамі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
персо́на гра́та
(лац. persona grata = пажаданая асоба)
1) дыпл. асоба, чыя кандыдатура на дыпламатычны пост адобрана ўрадам той краіны, куды яна накіравана;
2) перан. асоба, да якой ставяцца прыхільна.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)