clever [ˈklevə] adj.

1. разу́мны, ке́млівы

2. таленаві́ты, здо́льны;

be clever at smth. до́бра, уме́ла рабі́ць што-н.

3. спры́тны, уме́лы, майстэ́рскі;

a clever workman уме́лы рабо́тнік

4. адмысло́ва/до́бра/па-майстэ́рску зро́блены

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Гі́беш, гі́бяш (мн. л. гібяжы́) ’цяглі’, ґібяжы ’загнутыя канцы палазоў у санях’ (Сл. паўн.-зах.). Відавочна, да прасл. *gybežь; параўн. рус. дыял. гибёж ’гнуццё, ’выгнутая частка прадмета’, славен. gibežljȉvспрытны, спраўны’. Трубачоў (Эт. сл., 7, 217) выстаўляе прасл. *gybežь, але без бел. матэрыялу.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

завіто́к, ‑тка, м.

1. Завітая пасма валасоў; локан. З-пад кепкі выбіліся завіткі густых валасоў і паўкружжам ляглі на лоб. Карпаў.

2. Што‑н. у форме спіралі, закручанай лініі. У высях недзе Ракоча, кружыць самалёт.. І ён то серп, то дужку цягне, То піша спрытны завіток. Колас. // Віток спружыны, спіралі і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спіхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Тое, што і сапхнуць. Пакульгваючы, бягу да Казіміра, памагаю спіхнуць човен і саджуся на вёслы. Савіцкі. Не баяўся [Савелій], што які-небудзь спрытны інжынерык спіхне яго з месца. Шамякін. У Рыбакова паступова складаўся план — спіхнуць справу на каго-небудзь іншага, а самому заняцца чым-небудзь больш цікавым. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фарто́вы разм

1. (удачлівы) glücklich, von Erflg beglitet, erflgreich;

2. (зграбны) schlank;

3. (спрытны, хвацкі) gewndt, geschckt; fndig (вынаходлівы); gereben, pfffig (выкрутлівы)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ГЕРМЕ́С,

у стараж.-грэчаскай міфалогіі бог жывёлагадоўлі і пастухоў, гандлю і прыбытку, вястун алімпійскіх багоў, апякун юнацтва і атлетаў, праваднік душ мёртвых у царства Аіда, пасрэднік паміж жыццём і смерцю, багамі і людзьмі, сын Зеўса і Маі. Атрыбуты Гермеса — залатыя крылатыя сандалі і жазло, яго сімвал — гермы, якія ставілі на дарогах з Афін. Гермес хітры і спрытны, заўсёды знаходзіць выхад з цяжкага становішча, учыніў мноства подзвігаў. Міф пра Гермеса — часты сюжэт у выяўл. мастацтве (насценныя дэкарацыі ў доме Лівія, скульптуры Праксіцеля, Б.Торвальдсена, карціны Карэджа, Я.Тынтарэта, П.П.Рубенса). У рым. міфалогіі Гермесу адпавядае Меркурый.

т. 5, с. 192

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

расхіста́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Пачаць доўга і моцна хістацца. Спрытны Ра пераскочыў на суседнюю галіну, але яна так нахілілася і расхісталася, што другім няма чаго было і думаць .. [ісці] за ім. Маўр.

2. Стаць хісткім, няўстойлівым ад хістання. [Пётр:] — Расхісталіся гайкі, нож стукае, а там і сарвацца можа. «Звязда».

3. перан. Стаць слабым; расстроіцца. Дысцыпліна расхісталася. Здароўе расхісталася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замкну́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад замкнуць.

2. у знач. прым. Адасоблены, не наступны для іншых. [Героі апавяданняў Бядулі] вядуць пераважна замкнутае жыццё, мужна пераносяць крыўды, але не жадаюць скарыцца. Кучар. // Маўклівы, спрытны. Замкнуты характар. □ Пасля свайго жахлівага маленства Марына расла замкнутай, крыху дзікаватай. Грамовіч.

3. у знач. прым. Які змыкаецца, злучаецца канцамі. Замкнутая крывая. Замкнуты электрычны ланцуг. Замкнутая ломаная лінія.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смяці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Часцінка смецця; маленькая частачка чаго‑н. — Пастараемся, пан афіцэр, усё здзьмухнем, да пылінкі, да смяцінкі! — завіхаўся ля яго спрытны паліцай. Лынькоў. — Як.. [Кулінка]: дужа захварэла ці так сабе, з працы? — цікавілася Тамара, дастаючы тонкім пальцам з куточка вока нейкую смяцінку. Ермаловіч. Ніводнай ён [Міхеіч] мясцінкі Мятлой не абміне, Ніводнае смяцінкі Тут не пакіне. Не! Агняцвет.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ву́шлы ’растаропны’ (Мат. Гом.); ’знаходлівы, хітры’ (Цых.). Хутчэй за ўсё запазычана з рус. ушлый ’пранырлівы’, дзеепрыметнік ад уйти ’пайсці’, раней таксама ’пазбегнуць’; параўн. утвораныя ад таго ж кораня по́шлы ’моцны, дужы’, няпо́шлы ’нямоглы’ (Панюціч, Лексіка, 81), нядо́шлы ’тс’ і пад. Сюды ж, відаць, і ву́жлы ’праворны, спрытны’ (Яўс.) праз народна-этымалагічнае збліжэнне з вуж.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)