цель
1. (мишень) цэль, род. цэ́лі ж., мн. цэ́лі, -ляў;
стрельба́ по закры́тым це́лям стральба́ па закры́тых цэ́лях;
2. перен. мэ́та, -ты ж.;
име́ть це́лью мець на мэ́це;
ста́вить себе́ (задава́ться) це́лью ста́віць сабе́ за мэ́ту;
с це́лью з мэ́тай;
в це́лях у мэ́тах (для таго́, каб).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ма́зацца несов.
1. ма́заться; (лекарством — ещё) сма́зываться; (подкрашивать себе лицо, губы — ещё) кра́ситься;
2. разг. (грязниться) ма́заться, па́чкаться, мара́ться;
све́тлае адзе́нне ху́тка ма́жацца — све́тлая оде́жда бы́стро па́чкается;
3. (пачкать при прикосновении) ма́заться; (пачкать краской — ещё) кра́ситься;
4. страд. ма́заться; сма́зываться; кра́ситься; см. ма́заць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
тулі́ць несов.
1. прижима́ть; прислоня́ть;
жанчы́на тулі́ла да сябе́ дзіця́ — же́нщина прижима́ла к себе́ ребёнка;
т. галаву́ да паду́шкі — прислоня́ть го́лову к поду́шке;
2. ласка́ть, леле́ять;
3. перен. укрыва́ть;
белару́скія лясы́ тулі́лі ў час вайны́ наро́дных мсці́ўцаў — белору́сские леса́ укрыва́ли во вре́мя войны́ наро́дных мсти́телей
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сам
1. мест., в разн. знач., м. сам (ж. сама́, ср. само́); мн. са́мі;
он сам э́то сде́лал ён сам гэ́та зрабі́ў;
ты сказа́л э́то самому́ себе́ ты сказа́ў гэ́та само́му сабе́;
вы са́ми зна́ете вы са́мі ве́даеце;
он сам спра́вился с рабо́той ён сам спра́віўся з рабо́тай;
э́то сама́ жизнь гэ́та само́ жыццё;
2. (хозяин, глава) сущ., уст. сам, род. само́га м.;
сам приказа́л сам загада́ў;
◊
сам не свой сам не свой;
сам по себе́ сам па сабе́, сам праз сябе́;
быть сами́м собо́й быць самі́м сабо́й;
само́ собо́й разуме́ется само́ сабо́й разуме́ецца (зразуме́ла);
сам себе́ хозя́ин (голова́) сам сабе́ гаспада́р (галава́);
э́то говори́т само́ за себя́ гэ́та гаво́рыць само́ за сябе́;
и сам не рад і сам не рад;
он — сама́ доброта́ ён — сама́ дабрыня́;
каки́е са́ми, таки́е и са́ни погов. які́я са́мі, такі́я і са́ні;
са́ми с уса́ми погов. са́мі з вуса́мі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Claude os, aperi oculos
Закрый рот, адкрый вочы.
Закрой рот, открой глаза.
бел. Глядзець вачамі, а не ротам.
рус. Очи ушей вернее. Не верь чужим речам, а верь своим очам.
фр. Il vaux mieux se fier à ses yeux qu’à ses oreilles (Лучше доверять своим глазам, нежели ушам.
англ. Keep your mouth shut and your eyes open (Держи рот закрытым, а глаза открытыми).
нем. Die Ohren glauben anderen Leuten, die Augen glauben sich selbst (Уши верят другим людям, глаза верят самому себе).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ро́скошь ж.
1. раско́ша, -шы ж.; ро́скаш, -шы ж.; бага́цце, -цця ср.;
ро́скошь обстано́вки ро́скаш (бага́цце) абсталява́ння;
жить в ро́скоши жыць у раско́шы (у ро́скашы);
2. (изобилие) бага́цце, -цця ср.;
ро́скошь ю́жной приро́ды бага́цце паўднёвай прыро́ды;
◊
позво́лить себе́ ро́скошь сде́лать что́-л. дазво́ліць сабе́ раско́шу зрабі́ць што-не́будзь.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
отка́зывать несов.
1. адмаўля́ць;
отка́зывать в про́сьбе адмаўля́ць у про́сьбе;
отка́зывать себе́ в чём-л. адмаўля́ць сабе́ ў чым-не́будзь;
2. (завещать) уст. адпі́сваць;
3. (увольнять) уст. звальня́ць;
отка́зывать от ме́ста звальня́ць з ме́сца (з паса́ды);
4. (о механизме) перастава́ць дзе́йнічаць; станаві́цца, псава́цца;
мото́р отка́зывает мато́р стано́віцца (псуе́цца);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
хозя́ин в разн. знач. гаспада́р, -ра́ м.;
хозя́ин кварти́ры гаспада́р кватэ́ры;
расчётливый хозя́ин ашча́дны гаспада́р;
◊
стать хозя́ином положе́ния стаць гаспадаро́м стано́вішча;
сам себе́ хозя́ин сам пан; сам вялі́кі; сам сабе́ пан, сам сабе́ слу́жка; пан над самі́м сабо́ю і над сваёй душо́ю;
хозя́ин свое́й судьбы́ гаспада́р свайго́ лёсу;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
прыбіра́цца несов.
1. (красиво одеваться) наряжа́ться, разряжа́ться, убира́ться; (придавать себе нек-рую нарядность) принаряжа́ться, приодева́ться; прибира́ться;
2. (принимать более красивый вид) украша́ться, разукра́шиваться, убира́ться; (немного украшаться) приукра́шиваться;
3. (производить уборку) убира́ться, прибира́ться;
4. страд. наряжа́ться, разряжа́ться; убира́ться; принаряжа́ться; прибира́ться; украша́ться, разукра́шиваться; приукра́шиваться; принима́ться, устраня́ться; см. прыбіра́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
куса́ць несов.
1. в разн. знач. куса́ть; (жалом — ещё) жа́лить;
гэ́ты саба́ка дзяце́й не куса́е — э́та соба́ка дете́й не куса́ет;
к. гу́бы — куса́ть гу́бы;
к. я́блык — куса́ть я́блоко;
2. (раздражать кожу) куса́ть, шерсти́ть;
3. перен. (причинять обиду) куса́ть; (оскорблять) ляга́ть;
◊ к. (сабе́) ло́кці — куса́ть (себе́) ло́кти
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)