ше́я ж.
1. шы́я, род. шы́і ж.;
2. перен. ка́рак, -рка м.; шы́я, род. шы́і ж.;
◊
дать по ше́е каўне́р пама́цаць;
получи́ть по ше́е па ка́рку схапі́ць; лу́пня зарабі́ць;
сиде́ть на ше́е на ка́рку сядзе́ць; на ласка́вым хле́бе быць;
слома́ть себе́ ше́ю ка́рак сабе́ скруці́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мы́слить несов.
1. (сопоставлять мысли, делать выводы) мы́сліць; (рассуждать) разважа́ць;
мы́слить о́бразами мы́сліць во́бразамі;
мы́слить логи́чески мы́сліць (разважа́ць) лагі́чна;
2. (представлять) уяўля́ць;
как вы мы́слите себе́ э́то? як вы ўяўля́еце сабе́ гэ́та?;
3. (думать) ду́маць;
об э́том я и не мы́слю аб гэ́тым я і не ду́маю;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слома́ть сов. злама́ць; палама́ць;
слома́ть стул злама́ць (палама́ць) стул;
слома́ть сопротивле́ние проти́вника злама́ць супраціўле́нне праці́ўніка;
◊
слома́ть себе́ ше́ю (го́лову) скруці́ць (злама́ць) сабе́ ка́рак;
слома́ть зу́бы (на чём) палама́ць зу́бы (на чым);
слома́ть лёд злама́ць лёд;
слома́ть рога́ (кому) злама́ць ро́гі (каму);
чёрт но́гу слома́ет чорт нагу́ зло́міць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
содержа́ть несов.
1. (на иждивении) утры́мліваць, мець на ўтрыма́нні;
содержа́ть семью́ утры́мліваць (мець на ўтрыма́нні) сям’ю́;
2. (держать в определённых условиях, состоянии) трыма́ць;
содержа́ть ве́щи в поря́дке трыма́ць рэ́чы ў пара́дку;
3. (вмещать, заключать) змяшча́ць;
кни́га соде́ржит (в себе́) мно́го интере́сного кні́га змяшча́е (у сабе́) шмат ціка́вага;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цель
1. (мишень) цэль, род. цэ́лі ж., мн. цэ́лі, -ляў;
стрельба́ по закры́тым це́лям стральба́ па закры́тых цэ́лях;
2. перен. мэ́та, -ты ж.;
име́ть це́лью мець на мэ́це;
ста́вить себе́ (задава́ться) це́лью ста́віць сабе́ за мэ́ту;
с це́лью з мэ́тай;
в це́лях у мэ́тах (для таго́, каб).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́зацца несов.
1. ма́заться; (лекарством — ещё) сма́зываться; (подкрашивать себе лицо, губы — ещё) кра́ситься;
2. разг. (грязниться) ма́заться, па́чкаться, мара́ться;
све́тлае адзе́нне ху́тка ма́жацца — све́тлая оде́жда бы́стро па́чкается;
3. (пачкать при прикосновении) ма́заться; (пачкать краской — ещё) кра́ситься;
4. страд. ма́заться; сма́зываться; кра́ситься; см. ма́заць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тулі́ць несов.
1. прижима́ть; прислоня́ть;
жанчы́на тулі́ла да сябе́ дзіця́ — же́нщина прижима́ла к себе́ ребёнка;
т. галаву́ да паду́шкі — прислоня́ть го́лову к поду́шке;
2. ласка́ть, леле́ять;
3. перен. укрыва́ть;
белару́скія лясы́ тулі́лі ў час вайны́ наро́дных мсці́ўцаў — белору́сские леса́ укрыва́ли во вре́мя войны́ наро́дных мсти́телей
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сам
1. мест., в разн. знач., м. сам (ж. сама́, ср. само́); мн. са́мі;
он сам э́то сде́лал ён сам гэ́та зрабі́ў;
ты сказа́л э́то самому́ себе́ ты сказа́ў гэ́та само́му сабе́;
вы са́ми зна́ете вы са́мі ве́даеце;
он сам спра́вился с рабо́той ён сам спра́віўся з рабо́тай;
э́то сама́ жизнь гэ́та само́ жыццё;
2. (хозяин, глава) сущ., уст. сам, род. само́га м.;
сам приказа́л сам загада́ў;
◊
сам не свой сам не свой;
сам по себе́ сам па сабе́, сам праз сябе́;
быть сами́м собо́й быць самі́м сабо́й;
само́ собо́й разуме́ется само́ сабо́й разуме́ецца (зразуме́ла);
сам себе́ хозя́ин (голова́) сам сабе́ гаспада́р (галава́);
э́то говори́т само́ за себя́ гэ́та гаво́рыць само́ за сябе́;
и сам не рад і сам не рад;
он — сама́ доброта́ ён — сама́ дабрыня́;
каки́е са́ми, таки́е и са́ни погов. які́я са́мі, такі́я і са́ні;
са́ми с уса́ми погов. са́мі з вуса́мі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Claude os, aperi oculos
Закрый рот, адкрый вочы.
Закрой рот, открой глаза.
бел. Глядзець вачамі, а не ротам.
рус. Очи ушей вернее. Не верь чужим речам, а верь своим очам.
фр. Il vaux mieux se fier à ses yeux qu’à ses oreilles (Лучше доверять своим глазам, нежели ушам.
англ. Keep your mouth shut and your eyes open (Держи рот закрытым, а глаза открытыми).
нем. Die Ohren glauben anderen Leuten, die Augen glauben sich selbst (Уши верят другим людям, глаза верят самому себе).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
отка́зывать несов.
1. адмаўля́ць;
отка́зывать в про́сьбе адмаўля́ць у про́сьбе;
отка́зывать себе́ в чём-л. адмаўля́ць сабе́ ў чым-не́будзь;
2. (завещать) уст. адпі́сваць;
3. (увольнять) уст. звальня́ць;
отка́зывать от ме́ста звальня́ць з ме́сца (з паса́ды);
4. (о механизме) перастава́ць дзе́йнічаць; станаві́цца, псава́цца;
мото́р отка́зывает мато́р стано́віцца (псуе́цца);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)