сам
1.
он сам э́то сде́лал ён сам гэ́та зрабі́ў;
ты сказа́л э́то самому́ себе́ ты сказа́ў гэ́та само́му сабе́;
вы са́ми зна́ете вы са́мі ве́даеце;
он сам спра́вился с рабо́той ён сам спра́віўся з рабо́тай;
э́то сама́ жизнь гэ́та само́ жыццё;
2. (хозяин, глава)
сам приказа́л сам загада́ў;
◊
сам не свой сам не свой;
сам по себе́ сам па сабе́, сам праз сябе́;
быть сами́м собо́й быць самі́м сабо́й;
само́ собо́й разуме́ется само́ сабо́й разуме́ецца (зразуме́ла);
сам себе́ хозя́ин (голова́) сам сабе́ гаспада́р (галава́);
э́то говори́т само́ за себя́ гэ́та гаво́рыць само́ за сябе́;
и сам не рад і сам не рад;
он — сама́ доброта́ ён — сама́ дабрыня́;
каки́е са́ми, таки́е и са́ни
са́ми с уса́ми
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)