politic
[ˈpɑ:lətɪk]
adj.
1) прадба́члівы (у сваі́х інтарэ́сах), разу́мны, дыпляматы́чны
He thought it politic to put some money in the bank — Ён ду́маў, што бу́дзе разу́мна ча́стку гро́шай пакла́сьці ў банк
2) паліты́чны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
vier
num чаты́ры, чацвёра
auf állen Víeren — на кара́чках
álle ~ von sich (D) strécken — упа́сці пласто́м [ніц]
er kann nicht bis ~ zählen ≅ ён не разу́мны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
лагі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да логікі (у 1 знач.). Лагічныя катэгорыі. Лагічны метад.
2. Заснаваны на законах логікі; які адпавядае законам логікі. Лагічнае мышленне. □ Было нешта падобнае на праўду ў падасланым лісце. Аб гэтым гаварылі лагічныя довады, з якімі нельга было не пагадзіцца. Лынькоў. // Выяўлены, устаноўлены з дапамогай законаў логікі. Лагічная памылка.
3. Абумоўлены самім характарам, унутранай заканамернасцю чаго‑н.; непазбежны, заканамерны. Само сабою, як лагічны вынік, як завяршэнне ўсіх думак і разважанняў, узнікла адно простае і шчырае пытанне. Кулакоўскі.
4. Паслядоўны, разумны. Быць лагічным. Лагічны ўчынак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праўдзі́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які любіць праўду, схільны гаварыць праўду. Семіпалаў аказаўся сумленным і праўдзівым чалавекам. Колас. Добры, успаміналі суседзі Андрэя, чалавек быў, праўдзівы, разумны. Васілевіч. // Які выражае праўдзівасць як уласцівасць характару. Твар быў даўгаваты, лоб шырокі і маршчыністы, вочы шчырыя і праўдзівыя. Чарнышэвіч.
2. Які адпавядае праўдзе, заснаваны на праўдзе. Праўдзівая аповесць. □ Калгаснікі выказалі вялікую ўдзячнасць [пісьменнікам] за праўдзівы наказ іх працоўнага жыцця. Хведаровіч.
3. Разм. Сапраўдны. Якуб Цімохавіч Кубраковіч, як было яго праўдзівае імя, быў раней настаўнікам у нашай Шамаўскай воласці, так што ведалі тут усю яго нешчаслівую гісторыю. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Несамавіты ’непрыгожы, няважны; нястрыманы’ (Гарэц.), ’несамастойны, непрыгожы; не маючы ўнутранай годнасці’ (Касп., Шат.), ’няякасны’ (Сл. ПЗБ), несамовіты ’неразумны, дурнаваты’ (ТС), nisamavity ’не зусім добры’ (Варл.), укр. несамови́тий ’раз’юшаны, сам не свой; у вышэйшай ступені моцны’, рус. пск. несамови́тый ’непрыгожы, нязграбны’, польск. niesamowity ’які мае зносіны з д’яблам; сам не свой’ (з укр., Варш. сл.). Утворана пры дапамозе адмоўя не ад менш ужывальнага самавіты (гл.); развіццё «адмоўнай» семантыкі звязана з канкрэтызацыяй зыходнага значэння, якое мае агульны (аморфны) характар, параўн. у Насовіча: самовитый ’настоящий, самый лучший’, у сваю чаргу «адмоўная» семантыка магла ўплываць на значэнне зыходнага слова, параўн. самовіты ’разумны’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Празу́ка ’разумнік’ (Нас.), празу́х ’тс’ (Нас.), празукавтпы ’разумны, кемлівы’ (Нас.), празу́куваты ’прабіўны’ (мсцісл., Падлужны, вусн. паведамл.)· Рус. пск., смол., маск. прозу́ка ’прайдоха, прайдзісвет’. Не можа разглядацца асобна ад азу́ка, азукаваты ’спрытны, жвавы’ (гл.), якое Мартынаў (SlW, 68; ЭСБМ, 1, 97) узводзіць да зух (гл.). Тады празух, відаць, з прыст. при‑ (гл.), параўн. прадзіва ’цуд, дзіва’, пране спух, а празука, улічваючы фанетыку рускага слова, відаць, ад ^пракукаваць па мадэлі пройди, праныра і г. д. Тапароў (Балтийские яз., 45) рус. маск. прозу́ка, прозу́кий ’спрытны, пранырлівы, прайдоха’ ўзводзіць да літ. zuiti ’снаваць, шныраць, бегаць’ (*pra‑zu(i)‑k‑). Паходжанне слова застаецца няясным, асабліва ў словаўтваральным плане.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
keen [ki:n] adj.
1. BrE заўзя́ты;
a keen photographer заўзя́ты фато́граф;
be keen on smth./smb. захапля́цца чым-н./кім-н.;
be keen to do smth. ве́льмі жада́ць зрабі́ць што-н.
2. разу́мны; дасці́пны; прані́клівы
3. во́стры;
keen sight во́стры зрок;
keen hearing то́нкі слых
4. мо́цны; інтэнсі́ўны;
keen competition мо́цная канкурэ́нцыя
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
pert
[pɜ:rt]
adj.
1) наха́бны, дзёрзкі; гарэ́зны, адва́жны
a pert girl — адва́жная дзяўчы́на
a pert reply — дзёрзкі адка́з
2) informal жва́вы, бадзёры
a very pert old woman — ве́льмі жва́вая стара́я жанчы́на
3) Obsolete
а) кваліфікава́ны
б) спра́ўны; разу́мны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
сейча́с нареч.
1. (скоро, немедленно) за́раз;
сейча́с приду́ за́раз прыйду́;
2. (в настоящем времени) цяпе́р;
сейча́с они́ живу́т хорошо́ цяпе́р яны́ жыву́ць до́бра;
3. (сразу) прост. адра́зу, зра́зу;
сейча́с ви́дно, что у́мный па́рень адра́зу віда́ць, што разу́мны хло́пец.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
эйш, часціца.
Разм.
1. Ужываецца, каб звярнуць увагу, указаць на што‑н.: вось, глядзі і пад. Калі Марыля даведалася, чаму брат адмовіўся ад выгаднага месца, дык залямантавала: — Эйш, панюся знайшлася надта! Карона з галавы не звалілася б, калі цмокнула б лішні раз у панскую ручку. С. Александровіч.
2. Ужываецца для выражэння здзіўлення, незадавальнення, злосці (звычайна ў спалучэнні са словамі: «як», «які», «колькі» і пад.). [Рыгор:] — Дурань скажа! Я дурня і слухаць не буду. [Яўхім:] — Не будзе ён слухаць! Эйш, які разумны! Чорны. Ідзе немец лёгкім пружыністым крокам, высока ставіць ногі ў кароценькіх ботах з шырокімі халявамі. — Эйш, які рабы чорт, — гаворыць нехта ў мяне за спіною. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)