рэпертуа́р

(фр. répertoire, ад п.лац. repertorium = спіс)

1) падбор п’ес, якія ідуць у тэатры ў пэўны прамежак часу;

2) сукупнасць роляў, музычных ці літаратурных твораў, якія выконваюцца артыстам, музыкантам, дэкламатарам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сінады́чны

(гр. synodikos)

які мае адносіны да бачнага на небе размяшчэння нябесных целаў адносна Сонца і адносна адзін аднаго;

с. месяцпрамежак часу паміж паслядоўнымі аднайменнымі фазамі Месяца (роўны 29,53 сутак).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мо́мант

(лац. momentum)

1) імгненне, міг, вельмі кароткі прамежак часу;

2) этап у развіцці чаго-н., у жыцці каго-н. (напр. бягучы м.);

3) асобны бок якой-н. з’явы (напр. дадатны м.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шпа́цыя

(лац. spatium = прастора, прамежак)

1) металічны брусочак, які прымяняецца ў друкарскай справе пры ручным наборы для запаўнення прабелаў паміж словамі, утварэння абзацаў і інш.;

2) адлегласць паміж двума шпангоўтамі на судне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Пядзень ’пядзя; мера’ (Шымк. Собр.). Беларуска-руска-cлавенска-харвацкая ізаглоса, параўн. рус. пя́день ’мера рукой (указальным і вялікім пальцамі)’ (алан., валаг., Раманава, Меры, 88–89), славен. péden, pedȃnj ’пядзя, прамежак’, харв. pȇdanj, pēdenj ’пядзя’, утворана пры дапамозе суфікса ‑ьnʼь ад *pędь (Куркіна, Диал., 157), гл. пядзя, сюды таксама энтамалагічныя тэрміны: пя́дзенік ’матыль-шкоднік, яго вусень’, рус. пя́деница ’тс’ (бо вусень перасоўваецца шляхам выгібання спіны, як бы мераючы пядзямі).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ГАЛАСАВЫ́ АПАРА́Т,

сукупнасць анатамічных структур, з дапамогай якіх у чалавека і жывёл з лёгачным дыханнем утвараюцца гукі. Складаецца з галасавых звязак — складкі са злучальнай тканкі на ўнутр. паверхні бакавых сценак гартані. Прамежак паміж імі — галасавая шчыліна. Ва ўтварэнні гукаў удзельнічаюць дыхальныя шляхі (трахея, бронхі), а таксама лёгкія. На адценні гукаў уплываюць глотка, насавая поласць з прыдаткавымі пазухамі, ротавая поласць. Паветра з лёгкіх выходзіць праз галасавую шчыліну, ад гэтага звязкі вібрыруюць і ўтвараюць гукавыя хвалі. Змена шырыні галасавой шчыліны і ступені нацягнутасці галасавых звязак уплывае на вышыню і моц гуку.

т. 4, с. 451

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВУГЛАВО́Е ПАСКАРЭ́ННЕ,

вектарная велічыня ε, якая характарызуе хуткасць змены вуглавой скорасці. Пры вярчэнні цвёрдага цела вакол нерухомай восі модуль вуглавога паскарэння ε = lim Δt 0 Δω Δt = dω dt = d2φ dt2 , дзе Δω — змена вуглавой скорасці ε за прамежак часу Δω, φ — вугал павароту. Пры гэтым вектар ε накіраваны ўздоўж восі вярчэння (у бок вектара вуглавой скорасці ω пры паскораным вярчэнні і супраць ω — пры запаволеным). Адзінка вуглавога паскарэння ў СІрадыян на секунду ў квадраце (рад/с2).

т. 4, с. 285

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

interval

[ˈɪntərvəl]

n.

1) праме́жак -ку m.а́су або́ адле́гласьці)

2) esp. Br. перапы́нак -ку m. (у тэа́тры)

3) Mus. інтэрва́л -у m.

at intervals — час ад ча́су; час-ча́сам; калі́-нікалі́; дзе-нідзе́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Нашла́па ’бервяно ў зрубе, якое накладваецца паверх на асаду акон, дзвярэй’ (ТС), ’бервяно, якое кладзецца над войнамі і дзвярыма; бервяно, якое ляжыць на бэльках і служыць асновай пад кроквы; аполак, які закрывае прамежак паміж дошкамі ў столі; верхні вушак у дзвярах’ (палес., Нар. сл.), нашла́п ’тс’ (там жа), нашла́піць ’накрыць зверху’ (ТС), укр. палес. нашлопа ’бервяно, якое кладзецца над вокнамі і дзвярыма’. Да шла́паць, шла́пнуць ’наступіць наверх; прыціснуць, накласці зверху’, параўн. ашла́п, ашла́піць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

міну́та, -ы, ДМу́це, мн. -ы, -ну́т, ж.

1. Адзінка вымярэння часу, роўная 1/60 гадзіны і якая складаецца з 60 секунд.

Без дваццаці мінут чатыры.

2. Кароткі прамежак часу, імгненне.

Мінуты радасці.

3. Адзінка вымярэння вугла і дугі, роўная 1/60 градуса (спец.).

Мінута маўчання — знак выказвання жалю з прычыны чыёй-н. смерці.

Мінута ў мінуту — абсалютна дакладна.

На адну мінуту (разм.) — ненадоўга.

У адну мінуту — вельмі хутка.

|| памянш.-ласк. міну́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 1 і 2 знач.).

Пачакайце мінутку.

|| прым. міну́тны, -ая, -ае.

Мінутная стрэлка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)