уле́гчы, улягу, уляжаш, уляжа; уляжам, уляжаце, улягуць; пр. улёг, улегла і улягла, улегла і улягло; заг. уляж; зак.

Разм.

1. Поўнасцю аддацца якой‑н. справе. Улегчы ў навуку. □ [Андрэй] сапраўды гэтак улёг у работу, што нават не глядзеў па баках. Савіцкі. Ціхон прамаўчаў, выкарпаў з гэбля стружку і зноў улёг габляваць. Лобан.

2. перан. Уцягнуцца ў што‑н., набыць моцную схільнасць да чаго‑н. Дзівак, дзівак, нарэшце, растлумач ты: Чаго ты падарожнічаць улёг? Панчанка.

3. Кінуцца наўздагон за кім‑, чым‑н. І раптам пад самымі нагамі прашмыгнула рудая вавёрка. Нават не памятаў Алесь, як улёг за ёй. Ваданосаў. // Накіравацца ў якім‑н. напрамку. [Самалёты] доўга ішлі над лесам. Змянілі курс над нейкай леснічоўкай і ўляглі на поўдзень. Лінія іхняга палёту была ламаная, часам пакручастая. Алешка.

4. Пачаць заляцацца да каго‑н. Не на жарты [Галаўня] ўлёг за Клавай. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

dráufgehen

*

1.

vi (s) разм. тра́ціцца, расхо́давацца

es geht viel Zeit drauf — на гэ́та тра́ціцца шмат часу

etw. ~ lássen* — марнатра́віць (грошы)

sein gánzes Geld ist dráufgegangen — на гэ́та ён патра́ціў усе́ свае́ гро́шы

2) гі́нуць

3) кі́нуцца (на каго́-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

хвати́ться сов., разг.

1. (схватиться) хапі́цца; ухапі́цца; см. хвата́ться;

2. (обнаружить исчезновение чего-л.) хапі́цца; (начать искать) пача́ць шука́ць; (заметить пропажу) заўва́жыць; (оглядеться) агле́дзецца; (спохватиться) схамяну́цца; (броситься искать) кі́нуцца;

ты, смотри́, прово́рнее, что́бы не хвати́лись ты, глядзі́, хутчэ́й, каб не хапі́ліся (не заўва́жылі, не агле́дзеліся, не схамяну́ліся);

она́ хвати́лась су́мки яна́ пачала́ шука́ць су́мку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уле́гчы

1. (аддацца справе) sich híngeben*, sich wídmen (D);

2. (уцягнуцца ў што-н.) éine Vórliebe fássen (für A); von éiner Léidenschaft erfásst wérden (für A);

3. (заляцацца да каго-н.) j-m den Hof máchen; poussíeren [pu- i pʊ-] vi (mit D) (фліртаваць з кім-н.);

4. (кінуцца наўздагон) lósjagen аддз. vi (s), (dahín)jágen vi (s), (dahín)stürmen vi (s), lósstürmen vi (s), lós¦schießen* аддз. vi

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

махну́ць

1. гл. махаць;

2. разм. (адправіцца, паехаць) sich áufmachen, sich auf den Weg máchen, lósziehen* аддз. vi (s), auf und davón géhen*;

ён махну́ў на по́ўдзень er ist nach dem Süden auf und davón;

3. (кінуцца) springen* vi, sich schwíngen* (цераз што-н. über A);

ён махну́ў це́раз плот er sprang über den Zaun;

◊

махну́ць руко́й на каго-н., на што-н. j-n, etw. áufgeben*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Wéite

I

f -, -n

1) даль, да́леч; прасто́ра

in die ~n zíehen* — адпра́віцца [вы́брацца] у далёкую даро́гу

2) шырыня́, дыя́метр

3) праця́гласць, адле́гласць

4) геагр. шырата́

II

das ~ gewínnen* — ратава́цца уцёкамі

das ~ súchen — кі́нуцца наўцёкі, шука́ць рату́нку бе́гствам

sich ins ~ verlíeren* — падрабя́зна разважа́ць, адхіля́цца ад тэ́мы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ergreífen

* vt

1) хапа́ць, бра́цца (за што-н.); схапі́ць, злаві́ць

2) (з)ахо́пліваць; узру́шваць

die Flucht ~ — кі́нуцца наўцёкі

die Gelégenheit ~ — скарыста́цца з наго́ды

das Wort ~ — узя́ць сло́ва

Máß- nahmen ~ — прыня́ць за́хады [ме́ры]

Besítz ~ von etw. (D) — авало́даць чым-н.

die Initiatíve ~ — узя́ць на сябе́ ініцыяты́ву

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

разбі́цца, разаб’юся, разаб’ешся, разаб’ецца; разаб’ёмся, разаб’яцеся; заг. разбіся; зак.

1. Распасціся на часткі, трэснуць, раскалоцца ад удару (удараў). Разбіцца на друз. □ У акне зазвінела шыбы, разбіліся. Галавач. Не даехаўшы да мэты, лятучка на поўным хаду звалілася пад адхон і ўшчэнт разбілася. Краўчанка. // перан. Разбурыцца, расстроіцца. Разбілася жыццё. □ У той страшны дзень.. разбіліся ўсе мае жыццёвыя планы. «Маладосць».

2. Пашкодзіць, разбіць сабе да крыві частку цела пры ўдары, падзенні або забіцца насмерць. Нельга было гнаць, як ні хацелася. Коні маглі кінуцца і разбіцца аб бярвенн[е] агароджы. Караткевіч. Урэшце [людзі] знайшлі некалькі выступаў і палезлі ўверх, рызыкуючы кожны момант паляцець уніз і разбіцца насмерць. Маўр.

3. Раздзяліцца на часткі, групы. Хлопцы разбіліся на пары, распрануліся і прыступілі да работы. Пальчэўскі. Усе разбіліся купкамі, гаманілі, жартавалі, абменьваліся думкамі. Дуброўскі.

4. Разм. Знасіцца, растаптацца. Туфлі разбіліся.

•••

Разбіцца ў дошку (блін) — прыкласці ўсе намаганні, зрабіць усё магчымае для дасягнення чаго‑н. Вядома Ліс тут не зяваў, Разбіўся ў блін, але нагатаваў І качак, і курэй, і рыбы, і вяндліны. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

обрати́ться

1. (повернуться) павярну́цца;

2. перен. (устремиться, направиться) накірава́цца, кі́нуцца;

3. (превратиться) перавярну́цца (у каго); ператвары́цца (у што); абярну́цца (у каго, у што, кім, чым); стаць (кім-небудзь, чым-небудзь);

4. (в результате убеждения склониться к чему-л.) перавярну́цца (у што); схілі́цца (да чаго);

5. (прибегнуть к чему-л.) звярну́цца (да чаго);

6. (отнестись, адресоваться к кому-л.) звярнуцца (да каго);

◊

обрати́ться в бе́гство пусці́цца наўцёкі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спаку́слівы, ‑ая, ‑ае.

1. Здольны спакусіць (у 1 знач.); прынадны, прывабны. Поезд выкідваў групы сялян і дачнікаў, якія вярталіся з горада, абвешаныя рознымі клункамі, кайстрамі і гірляндамі спакуслівых абаранкаў. Рамановіч. Бывае, з’явіцца спакуслівая думка, падхопіць, закруціць і панясе цябе, як вецер жменю снегу, а потым знікне. Пташнікаў. Я загадзя чую спакуслівы пах падсмажаных скварак. Скрыган. // Які выклікае жаданне браць прыклад; гарэзлівы. Дзяўчаты аж чырванелі ад натугі, каб як-небудзь стрымацца ды не кінуцца ў гэты спакуслівы рогат. Лынькоў. І раптам недарэчны здарыўся з ім [Агафонам] «пералом» — Спакуслівай паддаўся модзе: Па сцэну ён Цяпер выходзіць І не пяе ўжо, а бл[я]е, што баран, Шалёна лямантуе. Валасевіч. // Які ўзбуджае пачуццёвую цягу. [Лёдзя] пачала сніцца — спакуслівая і недасяжная. Карпаў. [Макар] падыходзіць, абнімае .. [Еву] і моцна цалуе ў спакуслівыя пун[с]овыя вусны. Асіпенка.

2. Прагны да чаго‑н. Сярод жанчын была Базыліха — дужа спакуслівая на навіны старая. Савіцкі.

3. Які абуджае грэшныя думкі. Яго [Севу] рана пачалі цікавіць і хваляваць дзяўчаты, якія здаваліся яму забароненай і спакуслівай тайнай. Карпаў. // Не зусім сціплы, непрыстойны. Р. Барзава, выканаўца ролі Лары, стараецца ўвесь час прыняць спакуслівыя позы. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)