Verbum

Каманды́тар ’начальнік нейкага згуртавання людзей’ (КЭС, лаг.). Параўн. ст.-бел. комендаторъ ’начальнік рыцарскага ордэна’, якое з польск. komendator (Булыка, Запаз. 163); ‑ы‑ з’явілася ў выніку распадабнення галоснай ‑а‑.

Карту́на, карту́н ’баваўняная тканіна, паркаль’ (ТСБМ). Запазычанне з польск. kartun ’паркаль’, якое з прус.-ням. kartun з неарганічным r (адсюль таксама літ. kartũnas (Фрэнкель, 225; Булыка, Запазыч., 142).

Лаці́на ’лацінская мова’ (Нас.), ст.-бел. латина, латына ’тс’, ’каталіцызм’ (XV ст.), запазычана са ст.-польск. łacina, якое з лац. latina (Кюнэ, Poln., 73; Булыка, Лекс. запазыч., 187).

Машка, ст.-бел. машкара ’маска’ запазычана са ст.-польск. maszkara (Кюнэ, 77; Булыка, Лекс. запазыч., 119), якое з італ. maschera < араб. mashara ’тс’ (Брукнер, 324; Бернекер, 2, 23).

Медыя́тар ’пасрэднік у адносінах, пагадненнях’ (ТСБМ), ст.-бел. медиаторъ, медыяторъ ’пасрэднік, арбітр’ (XVII ст.) запазычаны са ст.-польск. medyjator, якое з лац. mediātor ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 44).

Ната́цыя ’павучэнне’ (Бір. Дзярж.), ’праборка’ (Бяльк.). Ст.-бел. нотация (нотацыя) ’заўвага’ (1617 г.) < ст.-польск. notacyja (з XVII ст.), з лац. notatio ’заўвага, ганьбаванне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 57).

◎ *Папры́ца, попрыца ’металічная пласцінка на верхнім камяні жорнаў’ (ТС, Выг.). Ужо ст.-бел. паприца, парплица, полприца < польск. paprzyca ’шворан у жорнах’ (Булыка, Даўн. запазыч., 236). Далей гл. парпліца.

◎ Пасяда́ць, поседати ’валодаць’ (Гарб., Нас.), ст.-бел. посядати, поседати ’тс’ (1486 г.) запазычаны са ст.-польск. posiadać ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 34). Сюды ж посе́сці ’мець, атрымаць’ (ТС).

Пертурбацыя ’ўскладненне, неразбярыха’, ст.-бел. пертурбацыя ’разлад’ (пач. XVIII ст.) запазычана са ст.-польск. perturbacja (XVI ст.), якое з лац. perturbātio ’расстройства, узрушэнне, хваляванне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 191).

*Ро́бур, ст.-бел. робуръ ’дзяржава; магутнасць’ (1653 г.) < лац. rōbur ’тс’, роборовати ’падмацоўваць’, якое са ст.-польск. roborować ’зацвярджаць юрыдычна, завяраць’ < лац. rōborāre ’узмацняць’ (Булыка, Лекс. запазыч., 33).