Тало́н ’кантрольны лісток’ (ТСБМ, Вруб.), талён ’цэтлік’ (Некр. і Байк.). З заходнееўрапейскіх моў, дзе англ. talon ’талон’, ням. Talon ’тс’ і інш. з франц. (XII ст.) talon ’прыкуп у картачнай гульні; цэтлік у чэкавай, квітанцыйнай кніжцы’, што праз нар.-лац. talo (В. скл. talonem) < лац. tālus ’пятка; костачка’, ’ігральная косць’ (Чарных, 2, 227; Фасмер, 4, 16). Запазычана праз рускае або польскае пасрэдніцтва, параўн. рус. тало́н, польск. talon ’кантрольны лісток’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Туне́ль ‘штучны праход для транспарту, пешаходаў’ (ТСБМ, Вруб.), тунэ́ль ‘тс’ (Некр. і Байк.). Праз польскую (tunel) ці рускую (тунне́ль, тонне́ль) мовы запазычана з англ. tunnel ‘тунэль’, ‘штольня’, ‘комін, труба’ < ст.-англ. tonel ‘тс’ (у рускую мову, магчыма, праз ням. Tunnel). Першакрыніцай з’яўляецца ст.-франц. tonnel ‘круглы, бочкападобны’, ‘аркада’ < tonne ‘бочка’ < с.-лац. tuuna, touna ‘бочка’ (Фасмер, 4, 77, 121; Голуб-Ліер, 493; Чарных, 2, 271; Арол, 4, 117).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ты́сечнік ‘лекавая расліна’ (брэсц., Сл. Брэс.), ‘крываўнік звычайны, Achillea millefolium L.’ (лях., Сл. ПЗБ). Калька з польск. tysięcznik ‘цвінтарэй, Centauram Hill’, параўн. запазычаную форму тысё́нчнік ‘тс’ (свіст., Шатал.), альбо ўсечаная форма рус. золототысячник — кніжная назва з лац. Erythraea centaurium < ст.-грэч. κενταύριον ‘эрытрэйская трава кентаўраў’, якую (праз народную этымалогію) сталі разумець як centum ‘сто’ і aurum ‘золата’, праз ням. Tausendgüldenkraut, Hunderttausendguldenkraut ‘тс’ (Праабражэнскі, 1, 256; Фасмер, 2, 104; ЕСУМ, 2, 276).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дуэт ’дуэт’ (БРС). Рус. дуэ́т, укр. дуе́т. Першакрыніцай з’яўляецца італ. duetto ’тс’. Запазычанне адбылося, магчыма, праз пасрэдніцтва ням. Duett ’тс’ (< італ.). Гл. Фасмер, 1, 557.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дыліжа́нс ’дыліжанс’ (БРС). Праз рус. дилижа́нс ’тс’ з франц. diligence ’тс’ (< voiture de diligence). Гл. Фасмер, 1, 514–515; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 121.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Зайза́яр ’саляная кіслата’ (зах., Нар. словатв.). Кавальскі тэрмін з ням. Salzsäure ’тс’ ці salzsauer ’салянакіслы’. Праз польск. (а магчыма і яўр.) пасрэдніцтва. Параўн. польск. zajzajar.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Клір ’служыцелі культу хрысціянскай царквы’ (ТСБМ). Укр. клир, рус. клир, ст.-рус. клиръ ’тс’. Праз ст.-слав. клиръ са ст.-грэч. κλήρος (Фасмер, 2, 251).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ну́трыя ’вадзяны пацук’ (ТСБМ). Запазычанне, відаць, праз рус. ну́трия ’тс’ з ісп. nutria ’выдра’ (< лац. lutra ’выдра’), перанос назвы адбыўся на тэрыторыі Чылі (Махэк₂, 403).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пазі́цыя ’месцазнаходжанне каго-, чаго-н., размяшчэнне; пункт погляду; думка’ (ТСБМ). З рус. пози́ция (Крукоўскі, Уплыў, 78), дзе праз зах.-еўрап. мовы з лац. positio ’становішча’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паке́т ’папяровы пакунак, скрутак з чым-н.’ (ТСБМ). Праз рус. паке́т ’тс’ з ням. Paket < франц. paquet (Крукоўскі, Уплыў, 78 і наст.; Фасмер, 3, 188).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)