Verbum

грамадзя́нскі, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да прававога становішча грамадзян у дзяржаве.

Г. кодэкс.

Грамадзянскія законы.

2. Уласцівы грамадзяніну як свядомаму члену грамадства (высок.).

Г. абавязак.

3. Неваенны, цывільны.

Грамадзянскае адзенне.

4. Нецаркоўны.

Г. шрыфт.

○

Грамадзянская вайна — узброеная барацьба ўнутры дзяржавы паміж палітычнымі, рэлігійнымі, этнічнымі або ідэалагічнымі групамі.

дада́тны, -ая, -ае.

1. Які мае патрэбныя ўласцівасці, якасці, заслугоўвае адабрэння.

Д. бок падзей.

Дадатная з’ява.

2. Які выражае адабрэнне; станоўчы.

Дадатная ацэнка.

3. У матэматыцы: большы за нуль.

Д. лік.

Дадатная велічыня.

4. Від электрычнага зараду, носьбітамі якога з’яўляюцца пазітрон, пратон і інш. (спец.).

Д. электрычны зарад.

да́ўнасць, -і, ж.

1. Аддаленасць у часе якой-н. падзеі.

Справа гэта мае вялікую д.

2. Працягласць існавання чаго-н.

Д. нашага сяброўства.

3. Тэрмін, на працягу якога могуць быць заяўлены якія-н. патрабаванні або пасля якога набываецца або траціцца якое-н. права (спец.).

Іскавая д.

Тэрмін даўнасці мінуў.

о́рган, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Частка арганізма, якая мае пэўную будову і спецыяльнае прызначэнне.

О. зроку.

Унутраныя органы.

2. перан., чаго. Сродак, зброя.

Друк — актыўны о. прапаганды.

3. Дзяржаўная ці грамадская ўстанова, арганізацыя.

Мясцовыя органы.

О. аховы здароўя.

4. Друкаванае выданне, што належыць якой-н. установе.

пазасо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Засунуць, усунуць куды-н. усё, многае; зачыніць унутр чаго-н. усё, многае (разм.).

П. за пояс сякеры.

П. шуфляды ў стол.

2. Зачыніць на засаўку ўсё, многае (разм.).

П. дзверы.

3. Падзець невядома куды ўсё, многае.

Куды пазасоўвалі мае пальчаткі?

ро́днасны, -ая, -ае.

1. Заснаваны на адносінах роднасці (у 1 знач.), які мае адносіны да роднасці (у 1 знач.), да родных.

Роднасныя сувязі.

Роднасныя адносіны.

2. Блізкі да другога (другіх) па паходжанні, па прыметах, якасцях і пад.

Роднасныя народы.

Роднасныя мовы.

|| наз. ро́днаснасць, -і, ж. (да 2 знач.).

калю́чы, -ая, -ае.

1. Які мае калючкі, з калючкамі.

К. дрот.

Калючая ружа.

2. Які колецца, робіць уколы.

Калючая барада.

К. ржэўнік.

3. перан. Са злой насмешкай, нядобры.

Калючае слова.

К. позірк.

4. перан. Які непрыхільна, недаверліва ставіцца да ўсяго; нелюдзімы, злосны (пра чалавека).

|| наз. калю́часць, -і, ж.

каляро́вы, -ая, -ае.

1. Які афарбаваны або мае які-н. колер ці колеры (акрамя чорнага і белага).

Каляровае шкло.

Каляровыя металы (усе металы, акрамя жалеза і яго сплаваў). К. фільм.

2. Пра людзей, якія належаць не да белай расы.

Каляровае насельніцтва.

|| наз. каляро́васць, -і, ж. (да 1 знач.).

кардына́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Вышэйшы пасля Папы Рымскага духоўны сан у каталіцкай царкве, а таксама асоба, якая мае гэты сан.

2. Невялікая пеўчая птушка сямейства аўсянкавых з ярка-чырвоным (колеру кардынальскай мантыі) пер’ем, якая водзіцца ў Амерыцы.

|| прым. кардына́льскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

К. сан.