павыціска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Націснуўшы, выламаць усё, многае. [Бабка:] — Ну, марш ад акна! Шыбы яшчэ павыціскаеце. Каліна. Акуляры свае [Завішнюк] здымае і ўсё трэ і трэ, аж, здаецца, шкло павыціскае. Пташнікаў.

2. Сціснуўшы, прымусіць выступіць на паверхню ўсё, многае. Павыціскаць сок з лімонаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тама́тны кул Tomáten-;

тама́тная па́ста Tomátenmark n -(e)s;

тама́тны со́ус Tomátensoße [-sauce] f -, -n;

тама́тны сок Tomátensaft m -(e)s, -säfte

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ці́снуць I несов.

1. жать, дави́ть, тесни́ть;

ц. адзі́н аднаго́ ў нато́ўпе — жать (дави́ть, тесни́ть) друг дру́га в толпе́;

бот ~не нагу́ — сапо́г жмёт (да́вит) но́гу;

2. (разминать, выдавливать сок) жать; дави́ть;

ц. сок з вінагра́ду — жать сок из виногра́да;

ц. я́гады — дави́ть я́годы;

3. (руки) жать, пожима́ть;

4. (сердце, грудь и т.п.) сжима́ть, дави́ть, тесни́ть;

боль ~не гру́дзі — боль сжима́ет (да́вит, тесни́т) грудь;

5. разг. (быстро, энергично делать что-л.) жать, нажима́ть

ці́снуць II сов., однокр., см. ціскану́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Сачы́цца ’цячы, выцякаць па кроплі або тонкім струменем (пра вадкасць)’, ’пранікаць, прасочвацца ўнутр (пра вадкасць)’. Рус. сочи́ться, польск. soczyć się ’тс’. Да сок (гл.); гл. Фасмер, 3, 731; Брукнер, 506.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

амнапо́н

(ад лац. omnis = увесь, усякі + гр. opion = макавы сок)

лекавы прэпарат, які выкарыстоўваецца як болесуцішальны сродак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

бензі́н

(фр. benzine, ад с.-лац. benzoe = духмяны сок)

бясколерная гаручая вадкасць, якая атрымліваецца пры перагонцы нафты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

вы́ціснуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак., што.

1. Ціскам дастаць або, ціскаючы, выпусціць вадкасць з чаго-н.

В. сок з лімона.

В. слёзы (перан.: вымушана заплакаць; разм.). Слова не выціснеш з каго-н. (перан.: не прымусіш слова сказаць; разм.).

2. Ціскам выламаць.

В. шыбу.

3. перан. 3 цяжкасцю атрымаць што-н.

В. з гаспадаркі ўсё.

4. Тое, што і выцесніць.

5. Зрабіць пры дапамозе ціснення.

В. надпіс залатымі літарамі.

|| незак. выціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

я́блык, -а, мн. -і, -аў, м.

Плод яблыні.

Летні сорт яблыкаў.

Я. ад яблыні недалёка адкочваецца (прыказка пра таго, хто атрымаў у спадчыну дрэнныя звычкі ад бацькі, маці).

○ Адамаў яблык — кадык.

Вочны яблык — шарападобнае цела вока.

◊

У яблыкі — з цёмнымі круглымі плямамі на поўсці (пра коней).

Яблыку няма дзе ўпасці — надта цесна.

Яблык разладу (кніжн.) — прычына, прадмет спрэчкі, сваркі, разладу [паводле старажытнага грэчаскага міфа пра кінуты багіняй разладу Эрыдай яблык з надпісам «найпрыгажэйшай» і як з-за гэтага ўзнікла спрэчка паміж багінямі Герай, Афінай і Афрадытай].

|| памянш. я́блычак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.

|| прым. я́блычны, -ая, -ае.

Я. сок (з яблыкаў).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жэто́н, ‑а, м.

1. Металічны знак, які паказвае на прыналежнасць да якой‑н. арганізацыі ці таварыства або выдаецца на памяць аб якой‑н. падзеі. Залаты жэтон.

2. Значок, часцей у форме металічнага кружка, які дае права на атрыманне чаго‑н. Жэтон на алей. Жэтон на сок.

[Фр. jeton.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рубі́навы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да рубіну. // Зроблены з рубіну. Рубінавыя зоркі.

2. Чырвонага колеру, як рубін. Усюды звісалі цяжкія гронкі рабін, рубінавыя чапцы каліны, з якіх, здавалася, вось-вось пырсне церпкі сок... Паслядовіч. Помніш вечар з рубінавай дзіўнай зарой, ружавелі далёкія далі? Кляшторны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)