-логія

(гр. logos = слова; вучэнне)

другая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццям «навука», «вучэнне», «веды».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кабалі́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. Сярэдневяковае містычна-рэлігійнае вучэнне яўрэяў, а таксама звязаныя з ім магічныя абрады.

2. перан. Пра што‑н. незразумелае, заблытанае, загадкавае.

[Стараж.-яўр. gabbalah — паданне, традыцыя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэвізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак.

1. каго-што. Зрабіць (рабіць) рэвізію (у 1 знач.) каго-, чаго-н.

Р. магазін.

2. што. Падвергнуць (падвяргаць) рэвізіі (у 2 знач.; кніжн.).

Р. чые-н. погляды, вучэнне.

|| зак. таксама абрэвізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

электры́чнасць, -і, ж.

1. Сукупнасць з’яў, у якіх выяўляецца існаванне, рух, узаемадзеянне зараджаных часціц.

Вучэнне аб электрычнасці.

2. Энергія, што атрымліваецца ў выніку выкарыстання такіх з’яў.

Прымяненне электрычнасці ў тэхніцы.

3. Асвятленне, атрыманае на аснове гэтай энергіі.

Запаліць э.

|| прым. электры́чны, -ая, -ае.

Э. зарад.

Э. ток.

Электрычная лямпа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

метадало́гія, ‑і, ж.

Вучэнне аб метадзе навуковага даследавання. Катэгорыя формы і зместу вельмі складаная агульнафіласофская праблема, правільнае вырашэнне якой з’яўляецца неабходнай умовай навуковай метадалогіі і тэорыі творчасці. «Беларусь».

[Ад грэч. methodos — метад і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аскеты́зм, ‑у, м.

1. Рэлігійна-этычнае вучэнне, якое прапаведуе падаўленне патрэб чалавека і «ўсмерчанне плоці» для дасягнення маральнай дасканаласці. Сярэдневяковы аскетызм.

2. Крайняе ўстрыманне, адказ ад жыццёвых даброт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фізіяно́міка, ‑і, ДМ ‑міцы, ж.

Уменне распазнаваць характар і ўнутраны стан чалавека па рухах і міміцы твару. // Вучэнне аб сувязі ўнутраных уласцівасцей чалавека з яго знешнім абліччам.

[Ад грэч. phisis — прырода і gnōmōn — які ведае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэало́гія

(гр. theologia, ад theos = бог + logos = вучэнне)

багаслоўе, рэлігійнае вучэнне, якое імкнецца абгрунтаваць рэлігійныя догмы і вераванні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

метафі́зіка, -і, ДМ -зіцы, ж.

1. Ідэалістычнае філасофскае вучэнне аб нязменных першаасновах свету, якія выходзяць за межы вопыту.

2. Недыялектычны спосаб мыслення, які разглядае з’явы без уліку іх узаемнай сувязі і развіцця.

3. Што-н. незразумелае, мудрагелістае, надзвычай абстрактнае (разм.).

|| прым. метафізі́чны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гнастыцы́зм, ‑у, м.

Рэлігійна-філасофская плынь ранняга хрысціянства, у аснове якой ляжала містычнае вучэнне пра «гносіс» як асаблівае пазнанне, быццам бы здольнае раскрыць таямніцы жыцця і шляхі да выратавання душы.

[Ад грэч. gnostikos — які пазнае́.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)