quiz
[kwɪz]
1.
v.t.
1) экзамэнава́ць пыта́ньнямі; спраўджа́ць чые́-н. ве́ды
2) высьме́йваць, перадра́жніваць, паджарто́ўваць
2.
v.i.
насьміха́цца з каго́-н.
3.
n.
1) нефарма́льны пісьмо́вы або́ ву́сны экза́мэн; спраўджа́льная рабо́та
2) насьме́шнік -а m., насьме́шніца f.
3) жарт -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
плётка 1, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Раменны, вяровачны і пад. бізун. Плёткамі пасечанае цела, Да плячэй кашуля прыкіпела, Ды жывы Данілка. Бялевіч.
плётка 2, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Неправераная або ілжывая чутка, якая перадаецца з вуснаў у вусны і звычайна шкодзіць чыёй‑н. рэпутацыі. Той такую плётку прынёс, той гэткую. Так і малолі языкамі да самага полудня. Карпюк. Пушчаная злым языком плётка, што хадакоў затрымалі за зладзейства і пасадзілі ў астрог, хутка развеялася. Пальчэўскі.
•••
Бабскія плёткі (казкі) — беспадстаўныя чуткі, нагаворы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
usta
ust|a
мн.
1. рот;
trzymać co w ~ach — трымаць што ў роце;
2. вусны; губы;
wydatne ~a — тоўстыя (пухлыя) вусны;
dowiedzieć się z czyich usta — даведацца з чыіх слоў;
z usta do usta — з вуснаў у вусны;
od usta sobie odejmować — эканоміць на самым неабходным;
usta nie otworzył — рота не раскрыў (разявіў); не сказаў ні аднаго слова;
oddychanie ~a-~a — штучнае дыханне з роту ў рот;
nabrać wody w ~a — вады ў рот набраць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
нашэ́птваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што і без дап.
1. Гаварыць шэптам што‑н. Алесь бачыў, як у друга заварушыліся вусны і як ён сам сабе нашэптваў словы тае ж песні. Броўка. Іван Іванавіч яхідна ўсміхнуўся і, адвярнуўшыся, пачаў нешта нашэптваць на вуха суседу. Асіпенка.
2. перан. Нагаворваць на каго‑н., пляткарыць. Пісар каму трэба і не трэба нашэптвае, што ў вачах у настаўніка «рэвалюцыя гарыць». Навуменка. Цяпер доктар Салавейчык лічыць сябе чысценькім, а на Івана Іванавіча нашэптвае. Арабей.
3. У павер’ях — гаварыць замовы; чараваць. Нашэптваць на ваду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
са́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
1. Асобіна жаночага полу. Забаронена паляванне на самак, якія маюць маладняк. «Звязда». І вось на бліжэйшай алешыне пеў усё мацней, крычаў сваёй песняй дрозд, і да тых часоў, пакуль да яго не падляцела самка. Нікановіч. Нарадзіўшы звычайна адно дзіця ў маі ці чэрвені месяцы, самка аленя хавае яго дзе-небудзь у патаемныя, зацішным кутку, у высокай траве ці хмызняку. В. Вольскі.
2. Жанчына як носьбіт біялагічных уласцівасцей свайго полу; празмерна падкая да мужчын. Смяялася Хіжаю самкай Кармен І сачыліся вусны, як вішні. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́пка 1, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Невялікая шклянка для віна. І наліў паўнютку стопку: — Стукні, друг, і... не дышы. Бялевіч. // Колькасць віна, гарэлкі і пад., якая ўмяшчаецца ў такую шклянку. Цяпер Герасім Іванавіч куляе стопку без лішніх слоў і, рукавом уцершы вусны, пачынае навейшы рэпертуар, дзе на першым месцы таксама вайсковыя маршы. Карамазаў. Сядзім удваіх за столікам. У нас нават па стопцы чырвонага віна. Васілевіч.
сто́пка 2, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Тое, што і варыўня. Старая перабірала бульбу ў стопцы. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bezkrwisty
bezkrwist|y
1. бяскроўны, анемічны; бледны;
~e wargi — бяскроўныя вусны;
~a twarz — бяскроўны (бледны) твар;
2. бяскроўны; нежывы; невыразны;
~y wiersz — бяскроўны (невыразны) верш
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
mouth
[maʊӨ]
1.
n., mouths
1) рот -а m., ву́сны pl. only.
2) адту́ліна f. (пячо́ры)
mouth of a river — уто́ка f., ву́сьце n.
3) грыма́са f.
2.
v.
1) [maʊð] лаві́ць ро́там; чвя́каць ро́там
2) гавары́ць напы́шліва, ара́тарстваваць
3) грыма́сьнічаць
4) прывуча́ць каня́ да ўздэ́чкі й цу́гляў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
zagryźć
zagry|źć
зак.
1. перакусіць; закусіць;
~źć ogórkiem — закусіць агурком;
2. прыкусіць; закусіць;
~źć wargi — прыкусіць вусны;
3. загрызці;
wilk ~zł owcę — воўк загрыз авечку
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
напрасі́цца, ‑прашуся, ‑просішся, ‑просіцца; зак.
1. Просьбамі ці намёкамі прапанаваць сябе ў якасці чаго‑н., дабіцца дазволу на што‑н. Напрасіцца ў экспедыцыю. Напрасіцца на работу. □ [Вольга Назараўна:] — А хіба я ў вас шыць сама напрасілася? Вы ж на калені станавіцца збіраліся. Корбан. Мятла супакоіў.. [Максіма], сказаў, што ўсё ўладзіцца, і нават сам папрасіўся ў дружкі. Машара. Пацяроб папрасіўся, каб яму дазволі зрабіць невялічкі даклад. Зарэцкі.
2. Сваімі паводзінамі выклікаць якія‑н. адносіны да сябе. Напрасіцца на камплімент.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узнікнуць, з’явіцца. І само сабой напрасілася рашэнне, .. вусны самі сказалі: — Табе тут не месца. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)