магчы́масць ж

1. Möglichkeit f -, -en;

ёсць магчы́масць es bestéht die Möglichkeit;

даць магчы́масць éine Gelégenheit gében* [bíeten*], ermöglichen vt;

не скарыста́ць магчы́масці éine Gelégenheit versäumen [verpássen];

не дапуска́ць магчы́масці чаго-н es [étwas] nicht wáhrhaben wóllen;

2. мн:

магчы́масці Áussichten pl, Möglichkeiten pl;

у яго́ до́брыя магчы́масці er hat gute Áussichten;

матэрыя́льныя магчы́масці Míttel pl;

вытво́рчыя магчы́масці Produktiónsmöglichkeiten pl;

◊ па магчы́масці, па ме́ры магчы́масці nach Möglichkeit, nach Kräften;

пры пе́ршай магчы́масці bei érster Gelégenheit; so bald wie möglich

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

рот, -а, М ро́це, мн. раты́, -о́ў, м.

1. Поласць паміж верхняй і ніжняй сківіцамі, якая мае адтуліну ў ніжняй частцы твару.

Паласкаць р.

Горка ў роце.

Дыхаць ротам.

Адкрыць р. (таксама перан.: надта здзівіцца; разм.). У р. не лезе што-н. каму-н. (не хоча і не можа есці; разм.). Не браць у р. чаго-н. (не есці або не піць, не ўжываць; разм. У р. не бярэ гарэлкі).

Разявіць р. (таксама перан.: тое, што і адкрыць рот; разм.). Баяцца р. разявіць (перан.: баяцца што-н. сказаць, паспрачацца; разм.). Заціснуць р. каму-н. (таксама перан.: не даць свабодна выказацца; прымусіць маўчаць; разм.). Заляпіць Р. каму-н. (перан.: подкупам, падарункамі прымусіць маўчаць, не гаварыць праўду; разм., неадабр.). Не закрываючы рота гаварыць (не змаўкаючы; разм.). У р. глядзець каму-н. (таксама перан.: угодліва слухаць або слухацца каго-н.; разм., неадабр.).

2. Абрысы і разрэз губ.

Вялікі р.

Прыгожы р.

3. У жывёл: тое, што і пашча. Рыбін р.

4. перан. Ядок, утрыманец (разм.).

Карміць шэсць ратоў.

Лішні р. у сям’і.

|| памянш. ро́цік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 2 знач.) і рато́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м. Маленькі роцік або раток.

|| павел. раці́шча, -а, мн. -ы, -аў, м. (да 1—3 знач.).

|| прым. ро́тавы, -ая, -ае (да 1—3 знач.; спец.).

Ротавая поласць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

krzywda

krzywd|a

ж.

1. крыўда;

wyrządzić komu ~ę — зрабіць каму крыўду; пакрыўдзіць каго;

nie dać sobie ~y zrobić — не даць сябе ў крыўду;

2. шкода, урон;

z ~ą dla kogo — на шкоду каму;

dzieje mi się ~a — мне робяць шкоду (урон);

naprawić ~ę — пакрыць (аплаціць, кампенсаваць) шкоду

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

kasza

kasz|a

ж.

1. крупы; каша;

~a jęczmienna — а) ячныя крупы;

ячная каша;

~a gryczana — а) грэцкія крупы;

грэцкая (грачаная) каша;

2. перан. каша; блытаніна;

nawarzyć (narobić) ~y — заварыць кашу;

nie dać sobie w ~ę dmuchać — не даць сябе ў крыўду;

wleźć w ~ę — трапіць у пераплёт

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

слёзы, ед. сляза́ ж., в разн. знач. слёзы;

с. цяку́ць — слёзы теку́т;

даве́сці да слёз — довести́ до слёз;

◊ кракадзі́лавы с. — крокоди́ловы слёзы;

асушы́ць (уце́рці) с. — осуши́ть (утере́ть) слёзы;

адны́ с. — а) одно́ го́ре; б) кот напла́кал;

абліва́цца (го́ркімі) ~за́мі — облива́ться (го́рькими) слеза́ми;

пусці́ць слязу́ — пусти́ть слезу́;

даць во́лю ~за́м — дать во́лю слеза́м;

залі́цца (го́ркімі) ~за́мі — зали́ться (го́рькими) слеза́ми;

ліць с. — лить слёзы;

глыта́ць с. — глота́ть слёзы;

умы́цца ~за́мі — умы́ться слеза́ми;

крыва́выя с. — крова́вые слёзы;

адалью́цца (каму, чые) с. — отолью́тся (кому, чьи) слёзы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Úrlaub

m -(e)s, -e адпачы́нак, во́дпуск; вайск. увальне́нне

ein dekrétmäßiger ~ — дэкрэ́тны адпачы́нак [во́дпуск]

ein únbefristeter ~ — бестэрміно́вы во́дпуск [адпачы́нак]

den ~ ántréten*, in [auf] ~ géhen* — пайсці́ ў адпачы́нак [во́дпуск]

j-m den ~ bewílligen — дазво́ліць каму́-н. адпачы́нак [во́дпуск]

j-m den ~ gewähren — даць каму́-н. адпачы́нак [во́дпуск]

auf [in, im] ~ sein — быць у адпачы́нку [во́дпуску]

in ~ schícken — пасла́ць у адпачы́нак [во́дпуск]

von der Famíli¦e ~ máchen — перан. адпачыва́ць ад сяме́йных спра́ваў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Stirn

f -, -en лоб, чало́

éine flíehende ~ — пака́ты лоб

das steht ihm auf der ~ geschríeben — гэ́та напі́сана ў яго́ на (і)лбе

sich vor die ~ schlágen* — сту́кнуць сабе́ па (і)лбе (пры раптоўнай думцы)

j-m etw. an der ~ ánsehen* — ба́чыць што-н. па чыі́м-н. аблі́ччы

die ~ rúnzeln — хму́рыць лоб

j-m die ~ bíeten* — даць каму́-н. адпо́р

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

klópfen

1.

vt калаці́ць, біць

den Staub aus den Kléidern ~ — выбіва́ць во́пратку

Fleisch mürbe ~ — адбіва́ць мя́са

2.

vi сту́каць

es klopft — сту́каюць

j-m auf die Schúlter ~ — паля́паць [пало́паць] каго́-н. па плячы́

in die Hände ~ — пля́скаць у дало́ні

j-m auf die Fínger ~ — даць каму́-н па рука́х

an die Tür [an der Tür] ~ — сту́кацца ў дзве́ры; бі́цца, пульсава́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

бой м

1. вайск (бітва) Gefécht n -(e)s, -е, Kampf m -(e)s, Kämpfe; Schlacht f -, -en;

паве́траны бой Lúftkampf m;

рукапа́шны бой Náhkampf m;

сустрэ́чны бой Begégnungsgefecht n;

даць бой éine Schlacht líefern;

вы́прабаваны ў бая́х kámpferprobt;

з бая́мі únter Kämpfen;

без бо́ю kámpflos;

2. (спаборніцтва):

бой быко́ў Stíerkampf m;

3. зборн (асколкі) Schérben pl, Bruch m -(e)s, Brüche;

4. (сігналы ўдарамі):

бараба́нны бой Trómmelschlag m -(e)s;

бой гадзі́нніка Schlag der Uhr;

гадзі́ннік з бо́ем Uhr mit Schlágwerk

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

адве́сці, ‑вяду, ‑вядзеш, ‑вядзе; ‑вядзём, ‑ведзяце; пр. адвёў, ‑вяла, ‑вяло; заг. адвядзі; зак., каго.

1. Ведучы, суправаджаючы, даставіць у якое‑н. месца. Мікола адвёў Даніка пад плот і пасадзіў на траве. Брыль. [Доктар:] — Пазней усе казалі, што яго [Зяму] туды [у стажок] адвяла і схавала Броня. Грахоўскі. // Перавесці (войскі і пад.) на другую пазіцыю, перамясціць назад, у тыл. [Перапечкін:] — Перадайце Паграбняку: атрад адвесці на поўнач ад вёскі. М. Ткачоў.

2. Завесці на некаторую адлегласць ад каго‑, чаго‑н. Букрэй адвёў убок начальнікаў аддзяленняў і дзеда Талаша і аддаў загад, каму, дзе і што рабіць. Колас.

3. Адхіліць; змяніць напрамак руху чаго‑н., накіраваць убок ад каго‑, чаго‑н. Зыбін легкадумны, вясёлы на тую пару, паспрабаваў абняць яе, але Жэня адвяла яго рукі. Мележ. Сонца ўжо схавалася за далёкім лесам.., а.. [аграном] ходзіць, думае, куды б гэту ваду адвесці з поля. Бялевіч. // Змяніць напрамак позірку, перастаўшы глядзець на што‑н. Здавалася, што калі хоць на момант адвядзеш вока, то машына абавязкова наскочыць на што-небудзь. Кулакоўскі. // перан. Даць іншы кірунак, перавесці (увагу, думку і пад.) на што‑н. іншае. Лапінка, каб адвесці ад Косціка ўвагу «брата Мішы», запрапанаваў яму заспяваць што-колечы. Брыль. // перан. Папярэдзіць што‑н. небяспечнае, непрыемнае. [Марына:] — Пайду сама. Тайком пайду. І можа ліха адвяду, Калі ёсць сэрца ў таго ката [Богута]. Колас. І спалохана ўзняліся з трыснягоў густых, з аеру Кнігаўкі, каб небяспеку Ад сваіх адвесці гнёзд. Танк.

4. перан. Адхіліць што‑н. неадпаведнае, непрыдатнае. Васіль Бусыга быў кандыдат У валасныя старшыні, але рэвалюцыя і ўсе далейшыя падзеі адвялі яго кандыдатуру. Колас.

5. Даць у чыё‑н. распараджэнне; прызначыць, выдзеліць для якой‑н. мэты. Гасцінны гаспадар адвёў два пакойчыкі Цэзарыю Гальвасу, а Блецька атабарыўся ў мураванай прыбудоўцы к дому. Чорны. Дык адвядзі [краіна] ім [сынам] пачэснае месца У кнігах, што пішуцца пра вайну, У кнігах пра нашу перамогу Песню складзі пра іх не адну. Куляшоў. // Надаць тое або іншае значэнне, вызначыць ролю, месца каму‑, чаму‑н.

6. Правесці, адчарціць. Адвесці палі ў сшытку.

•••

Адвесці вочы — хітруючы, адцягнуць чыю‑н. увагу ад чаго‑н.

Адвесці душу — падзяліцца з кім‑н. тым, што набалела; выказаць каму‑н. свае патаемныя думкі; задаволіць якое‑н. моцнае жаданне.

Вачэй не адвесці — аб чым‑н. вельмі прыгожым, прывабныя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)