Verbum

дзе́цца, дзе́нуся, дзе́нешся, дзе́нецца; дзе́нься; зак. (разм.).

1. Знікнуць, прапасці.

Куды ён дзеўся? Нікуды ён не дзенецца.

2. Знайсці сабе месца, прытулак.

У незнаёмым горадзе не ведаеш, куды д. нанач.

|| незак. дзява́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Куды ж мне д.? Кудысьці кнігі з паліцы дзяваюцца.

шы́цца¹, шы́юся, шы́ешся, шы́ецца; незак. (разм.).

1. Лезці, прабірацца і пад. ў вузкае месца, туды, дзе цесна; хавацца куды-н.; пранікаць, залазіць куда-н.

Ш. ў натоўп.

Куры шыюцца ў крапіву.

2. перан. Старацца быць падобным на каго-н., прыкідвацца кім-н.

Ш. ў дурні.

я́гаднік, -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. -у. Месца, дзе растуць і разводзяцца ягады.

2. -а. Той, хто збірае або любіць збіраць ягады (разм.).

Заўзяты я.

|| ж. я́гадніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 2 знач.).

|| прым. я́гаднікавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

ляту́н, летуна́, мн. летуны́, летуно́ў, м. (разм.).

1. Той, хто лятае.

2. Той, хто здольны хутка перамяшчацца, імчацца, скакаць.

Не конь, а л.

3. перан. Той, хто часта мяняе месца працы ў сувязі з асабістай выгадай.

|| ж. ляту́ха, -і, ДМ -ту́се, мн. -і, -ту́х.

размясці́ць, -мяшчу́, -ме́сціш, -ме́сціць; -ме́шчаны; зак., каго-што.

1. Расставіць або раскласці па месцах у пэўным парадку; даць кожнаму месца.

Р. тавары на паліцах.

Р. пасажыраў у вагоне.

2. Размеркаваць паміж многімі.

Р. латарэйныя білеты.

|| незак. размяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. размяшчэ́нне, -я, н.

рай, ра́ю, м.

1. Паводле рэлігійнага вучэння: месца, дзе знаходзяць шчаслівае існаванне душы праведнікаў пасля іх смерці.

Рад бы ў р., ды грахі не пускаюць (прымаўка).

2. перан. Наогул пра добрыя жыццёвыя ўмовы; прыгожую мясцовасць.

Тут проста р., а не жыццё.

|| прым. ра́йскі, -ая, -ае.

трыбу́на, -ы, мн. -ы, -бу́н, ж.

1. Узвышэнне для выступлення прамоўцы.

Аратар падняўся на трыбуну.

2. перан. Месца, сфера, дзе праходзіць грамадская дзейнасць каго-н.

Грамадская т.

3. Збудаванне з паступовым узвышэннем радоў, лавак для публікі (на стадыёнах, плошчах і пад.).

|| прым. трыбу́нны, -ая, -ае.