whole

[hoʊl]

1.

adj.

1) цэ́лы, уве́сь

He worked the whole day — Ён працава́ў цэ́лы дзень

2) непашко́джаны, цэ́лы

to get out of a fight with a whole skin — вы́йсьці з бо́йкі цэ́лым, бяз дра́пінкі

3) цэ́льны

whole milk — нязьня́тае, цэ́льнае малако́

2.

n.

цэ́ласьць f.

•

- as a whole

- on the whole

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

до́бры gut; gútherzig;

до́брыя лю́дзі gúte Ménschen;

◊ у до́бры час! viel Glück!;

усяго́ до́брага! álles Gúte!;

до́бры дзень! Gúten Tag!;

до́бры ве́чар! gúten Ábend!;

до́брыя тры гадзі́ны gúte [réichlich] drei Stúnden;

ён на до́брыя дзе́сяць год старэ́йшы за мяне́ er ist gut zehn Jáhre älter als ich;

до́брая во́ля gúter Wílle;

па до́брай во́лі aus fréien Stücken, fréiwillig

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

хілі́цца

1. (нагінацца) sich néigen, sich béugen;

2. марск; ав krängen vi, kréngen vi, sich auf die Séite légen;

3. перан (набліжацца даякой-н мяжы) zúgehen* vi (s) (да чаго-н D), führen vi (да чаго-н zu D);

дзень хі́ліцца к ве́чару der Tag geht zu Énde [neigt sich dem Énde zu];

4. (туліцца, гарнуцца да каго-н) sich ánschmiegen (an A)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ku

к, да;

dzień miał się ku końcowi — дзень падыходзіў да канца; дзень заканчваўся;

szliśmy ku domowi — мы ішлі дадому;

słońce zbliża się ku zachodowi — сонца схіляецца да захаду;

mieć się ku sobie — гарнуцца адзін да аднаго;

akademia ku czci kogo/czego — урачысты сход у гонар каго/чаго;

ku pamięci kogo/czego — у памяць каго/чаго;

ku mojemu zdziwieniu — на маё здзіўленне;

ku radości wszystkich — да ўсеагульнай радасці;

ku końcowi — пад канец; напрыканцы; пры канцы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

каро́ткі, -ая, -ае; -так, -тка.

1. Невялікі па даўжыні; проціл. доўгі.

Кароткая сукенка.

Падстрыгчыся коратка (прысл.).

2. Непрацяглы ў часе; проціл. доўгі.

Кароткая нарада.

К. дзень.

Выступіць коратка (прысл.).

3. Сціслы, нешматслоўны.

Кароткае пісьмо.

Адказаць коратка (прысл.).

4. Рашучы, хуткі, суровы.

К. удар.

Прысуд ворагам к.

5. Які вымаўляецца хутка, адрывіста (пра гукі, склады).

6. Які характарызуецца няпоўнай формай.

Якасныя прыметнікі ў кароткай форме.

◊

Кароткая памяць у каго (неадабр.) — дрэнная, слабая памяць (звычайна ў таго, хто не хоча помніць, прыпомніць што-н.).

Кароткі завароткі у каго (разм.) — пра таго, хто дзейнічае рашуча, не задумваючыся.

Кароткі розум — пра слабы, невялікі розум.

На кароткай назе хто з кім — у добрых, сяброўскіх адносінах з кім-н.

Рукі кароткія ў каго (разм.) — няма магчымасці, сілы зрабіць што-н.

|| памянш. каро́ценькі, -ая, -ае (да 1—3 знач.; разм.).

|| наз. каро́ткасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

дайсці́, дайду́, до́йдзеш, до́йдзе; дайшо́ў, дайшла́, -ло́; дайдзі́; зак.

1. да каго-чаго. Ідучы, накіроўваючыся, дасягнуць чаго-н., якога-н. месца, месцапрызначэння.

Д. да станцыі.

Тэлеграма дайшла ў той жа дзень.

2. Распаўсюджваючыся, дасягнуць, данесціся (пра гукі, пахі і інш.).

Гук не дайшоў.

Дайшлі чуткі аб аварыі самалёта.

3. Захавацца, зберагчыся.

Да нас дайшлі старажытныя помнікі пісьменнасці.

4. да чаго. Дасягнуць якога-н. узроўню.

Тэмпература дайшла да 30°.

5. да каго-чаго. Пранікнуць у свядомасць, зразумець (разм.).

Сэнс заўвагі да яго не дайшоў.

Сваім розумам дайшоў да ісціны.

6. перан., да чаго. Дасягнуць крайняй ступені праяўлення чаго-н.

Д. да знямогі.

Д. да шаленства.

7. Стаць гатовым (пра ежу) (разм.).

Пірог дайшоў.

Памідоры дойдуць на сонцы.

8. да чаго. Дасягнуць пэўнага службовага становішча.

Д. да чына палкоўніка.

9. Памерці (разм.).

Доўга мучыўся небарака, пакуль не дайшоў.

|| незак. дахо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ад (ада), прыназ. з Р.

1. Указвае на зыходны пункт чаго-н.

Адысці ад агню.

Ад Мінска да Брэста.

Ад галавы да пят.

2. Указвае на крыніцу чаго-н.

Даведацца ад настаўніка.

3. Указвае на непасрэдную сувязь з чым-н., з якой-н. дзейнасцю.

Рабочы ад станка.

Людзі ад навукі.

4. Указвае на цэлае, якому належыць частка.

Крошкі ад хлеба.

Ножка ад крэсла.

5. Указвае на што-н., ад чаго пазбаўляюцца, што ліквідуецца, накіраванае супраць чаго-н.

Ачысціць ад пылу.

Схавацца ад спякоты.

Лекі ад хваробы.

6. Указвае на прычыну, падставу чаго-н.

Плакаць ад гора.

Вясёлы ад шчасця.

7. Указвае на другі прадмет, які супрацьпастаўляецца першаму.

Трэба адрозніваць дабро ад зла.

8. Ужыв. пры абазначэнні даты дакумента.

Загад ад 10 мая.

9. У выразах: год ад году, час ад часу, дзень ада дня і пад. указвае на часавую паслядоўнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

długi

dług|i

1. доўгі;

~i na dwa metry — два метры ў даўжыню;

2. доўгі; працяглы;

~a rozmowa — доўгая размова;

upaść jak ~i — расцягнуцца (упасці) ва ўвесь рост;

jak dzień (rok) ~i — цэлы дзень (год)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

long​2 [lɒŋ] adv. : long ago даўно́;

not long ago няда́ўна;

it won’t take long гэ́та не зо́йме шмат ча́су;

My holiday is 2 weeks long. У мяне двухтыднёвы адпачынак;

all day/week/year long уве́сь дзень/ты́дзень/год;

before long ху́тка, у ху́ткім ча́се, у бліжэ́йшы час

♦

for (so) long до́ўгі час, даўно́;

Long live..! Няха́й жыве́ …!;

so long infml да пабачэ́ння

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

more​1 [mɔ:] adj. (выш. ст. ад many, much) больш, бо́лей;

a little/a bit more крыху́ больш;

much/far more шмат больш;

one day more/one more day яшчэ́ адзі́н дзень;

We stayed there two more days. Мы засталіся там яшчэ на 2 дні.

♦

more and more усё больш;

More and more people are using the Internet. Усё больш людзей карыстаюцца інтэрнэтам.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)