стачы́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., сто́чыць; сто́чаны; зак., што.
1. Грызучы, рыючы, пабіць на дзіркі, пашкодзіць, зрабіць непрыгодным.
Крот стачыў агарод.
2. перан. Падарваць сілы, здароўе (пра хваробу, перажыванні).
Адзінота і сум стачылі чалавека.
|| незак. сто́чваць, -ае.
|| наз. сто́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
су́нуцца¹, -нуся, -нешся, -нецца; су́нься; зак. (разм.).
Кінуцца, палезці куды-н., паспрабаваць зрабіць што-н.
Сунуўся ў дзверы, ды назад.
С. ў бойку хлопцы не адважыліся.
◊
Сунуцца з (сваім) носам (разм., неадабр.) — умешвацца не ў сваю справу.
|| незак. со́вацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
увагну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.
1. Сагнуць, уціснуць унутр чаго-н., зрабіць паглыбленне ў чым-н.
2. Апусціць уніз, схіліць (галаву, плечы і пад.).
3. З цяжкасцю сагнуць.
Дрот цвёрды, насілу ўвагнуў.
|| незак. угіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ува́жыць, -жу, -жыш, -жыць; зак.
1. што. Выканаць, прызнаўшы абгрунтаваным.
У. чыю-н. просьбу.
2. каго (што). Аказаць каму-н. павагу, выканаўшы яго жаданне.
У. старога чалавека.
3. каму. Зрабіць уступку, прыняўшы пад увагу што-н.
Яму нельга не ў., ён старэйшы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
угрунтава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., што.
1. Зрабіць больш устойлівым, моцным, надзейным; усталяваць.
2. Прывесці пераканаўчыя доказы, матывы ў карысць чаго-н.; абгрунтаваць.
У. прычыну сваёй заявы.
|| незак. угрунто́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. угрунто́ўванне, -я, н.
|| наз. угрунтава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
упрыго́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак., каго-што чым.
Надаць каму-, чаму-н. прыгожы выгляд, зрабіць прыгажэйшым, ярчэйшым.
У. сукенку вышыўкай.
У. жыццё каму-н. (перан.).
|| незак. упрыго́жваць, -аю, -аеш, -ае; наз. упрыго́жванне, -я, н.
|| наз. упрыгажэ́нне, -я, н. і упрыго́жанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
усталява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; зак., што.
1. Паставіўшы, змясціўшы куды-н., устанавіць належным чынам.
У. станок.
2. Зрабіць устойлівым, надзейным; прывесці ў пэўны парадак.
У. уладу.
У. жыццё.
|| незак. усталёўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. усталёўванне, -я, н.
|| наз. усталява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
агалі́ць, агалю, аголіш, аголіць; зак., каго-што.
1. Зрабіць голым, зняўшы адзенне, покрыва і пад. Шэя адсунуў на патыліцу сваю чорную высокую, з абшытым казырком, шапку і агаліў высокі маршчыністы лоб. Гартны.
2. Зрабіць бачным што‑н. раней скрытае, зняўшы покрыва. Перасохла.. [рэчка], апала, агаліла крутыя свае берагі і прысмірнела. Галавач.
3. перан. Давесці да галечы, разарыць. [Немцы] агалілі нашчэнт, у морак ахуталі сёлы, Над краем прыйшлі панаваць Расстрэлы, пакуты, турма... Броўка.
4. Раскрыць сутнасць, сапраўдны змест чаго‑н., зрабіць яўным, відавочным. — Ты занадта агаліў сэнс жыцця, — сказаў Турсевіч. Колас.
5. перан. Пакінуць без людзей, без зброі, зрабіць даступным, адкрытым для ворага. Агаліць фронт. □ [Ермашоў:] А вам, таварышы, не шкодзіць павучыцца ў Наганава, як трэба трымаць заняты рубеж. А то, сапраўды: агалілі яго флангі і — бывай здароў... Губарэвіч.
6. Выняць з ножнаў. Агаліць шаблю.
7. Зрэзаць брытвай валасы, пабрыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акцэ́нт
(лац. accentus)
1) асаблівасці вымаўлення, уласцівыя чалавеку, які гаворыць не на роднай мове;
2) лінгв. націск у слове, а таксама знак націску;
3) перан. падкрэсліванне асобных думак, слоў пры гаворцы (напр. зрабіць а. на чым-н.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
самастрэ́л I м. (оружие, ловушка) самостре́л
самастрэ́л II м.
1. род. самастрэ́ла (солдат) самостре́л;
пакара́ць самастрэ́ла — наказа́ть самостре́ла;
2. род. самастрэ́лу (умышленное ранение) самостре́л;
не зрабі́ць самастрэ́лу — не сде́лать самостре́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)