рухля́к Сумесь гліны або пяску з вапнай Suarga Cretacea (Крыч. Меер, 1786; Маг. М. В. Фурсов. Описанне Могилевского музея, 1898, 76).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
АЛКІЛА́Т,
сумесь ізапарафінавых высокаактанавых вуглевадародаў (у асн. C6—C9). Вадкасць, tкіп 40—180 °C, шчыльн. (0,69—0,71)·103кг/м³. Асн кампанент — ізаактан (60%). Выкарыстоўваецца як кампанент высокаактанавага паліва для павышэння дэтанацыйнай стойкасці бензіну.
т. 1, с. 263
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
асарці́
(фр. assorti = добра падабраны)
спецыяльна падабраная сумесь чаго-н., пераважна аднароднага.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Паве́тра ’сумесь газаў, галоўным чынам азоту і кіслароду, якія акружаюць зямлю і складаюць яе атмасферу; свабодная прастора над зямлёй’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ), пове́трэ ’паветра; пошасць’ (ТС). З польск. powietrze ’тс’. У значэнні ’пошасць’, відавочна, з рус. пове́трие ’пошасць’. Параўн. наступнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́са, -ы, мн. -ы, мас, ж.
1. Фундаментальная фізічная велічыня, якая вызначае інертныя і гравітацыйныя ўласцівасці цел (спец.).
Адзінка масы.
2. Цестападобнае бясформеннае рэчыва, густая сумесь.
Расплаўленая м. чыгуну.
Сырковая м.
3. Што-н. вялікае, якое выступае ў агульных рысах і ўспрымаецца як цэлае.
Будынак узвышаўся цёмнай масай.
4. каго-чаго. Мноства, вялікая колькасць каго-, чаго-н. (разм.).
М. народу.
5. Шырокія колы працоўнага насельніцтва.
Воля мас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ГРЫМУ́ЧЫ ГАЗ,
сумесь 2 аб’ёмаў вадароду і 1 аб’ёму кіслароду. Пры падпальванні ўзрываецца, у прысутнасці губчатай плаціны гарыць: 2H2 + O2 = 2H2O + 572 кДж. Вадародна-кіслароднае полымя (т-ра да 2800 °C) выкарыстоўваюць для газавай зваркі і рэзкі металаў.
т. 5, с. 481
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
шмараві́дла, ‑а, н.
Разм. Густая сумесь тлушчу з рознымі лекавымі рэчывамі для ўцірання ў скуру ці змазвання яе; мазь. Апрача розных сухіх траў у старога былі і нейкія пякучыя шмаравідлы, ад націрання якімі хворы ўскокваў, як шалёны, з ложка і бег на вуліцу. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
манашы́хта
(ад мана- + шыхта)
сумесь матэрыялаў, прадукт апрацоўкі шыхты доменных і электраметалургічных печаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сапро́л
(ад сапра- + -ол)
сумесь крэзолу з мінеральнымі мазямі, якая выкарыстоўваецца для дэзінфекцыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
таркрэ́т
[лац (tec)tor(ium) (con)cretum = ушчыльнены тынк]
машына, якая падае пад ціскам бетонную сумесь на паверхню ў час таркрэтавання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)