Скурла́т ‘акравак скуры’ (ашм., шальч., Сл. ПЗБ), ‘кажан’ (Байк. і Некр.; воран., Шатал.; шальч., Сл. ПЗБ). З польск.skórłat, skurłat ‘старая скура для лаплення’, якія, паводле Варш. сл. (6, 171), ад skóra ‘скура’ + łata ‘лата’. Параўн. скурат1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
skinny
[ˈskɪni]
adj.
ве́льмі то́нкі, ве́льмі худы́, ску́ра ды ко́сьці
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
pigskin
[ˈpɪgskɪn]
n.
1) сьвіна́я ску́ра
2) informal футбо́льны мяч
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
raw-boned
[,rɔˈboʊnd]
adj.
кашча́вы; ве́льмі худы́, ску́ра ды ко́сьці
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
antelope
[ˈæntəloʊp]
n.
1) антылёпа f.
2) ску́ра з антылёпы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
goosebumps
[ˈgu:sbʌmps]
n., pl., informal
гусі́ная ску́ра, мура́шкі на це́ле
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
І́рха ’вузенькая палоска скуры або аўчыны, якая закладваецца ў шво кажуха, рукавіцы і інш.’, ’тасёмка або вузкая палоска аўчыны, якой абшываюць край адзення або абутку для ўпрыгожання; аблямоўка’ (ТСБМ, Бяльк., Шат., Сцяшк. МГ, Янк. I; брэсц., Янк. Мат., 124; Сл. паўн.-зах., Мядзв., Грыг.), ірха́ (Мат. Гродз.), ірша́ (Касп.), іршы́ць ’закладваць у шво ірху; аблямоўваць, абшываць край чаго-н. ірхой’ (ТСБМ, Нас.). Ст.-бел.ирха, ерха ’двухбаковая замша’ (1582 г.) запазычана са ст.-польск.ircha, jercha (Булыка, Лекс. запазыч., 106). З польск. таксама рус.дыял.и́рха, и́рга ’вырабленая скура’, ’аблямоўка футрам’, укр.дыял.ирха ’вырабленая скура’. Польск.ircha ’гатунак замшы, мякка вырабленая скура’, в.-луж.jěrcha, чэш.jircha, славац.ircha ’тс’, славен.írh, irha ’гатунак скуры’, irhovȋna ’замша, аленевая скура’, серб.-харв.ѝра ’вырабленая авечая скура’ ўзыходзяць да с.-в.-ням.irch, erch, ст.-в.-ням.irach ’белая дубленая скура’ ад лац.hircus ’казёл’. Гл. Праабражэнскі, 1, 273–274; Фасмер, 2, 139; Брукнер, 193; Слаўскі, 1, 465; Махэк₂, 227; Скок, 1, 728; Безлай, 1, 212.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГАРБА́РСТВА,
рамяство па вырабе скур для пашыву абутку. На Беларусі сыравінай служылі скуры рагатай жывёлы, зрэдку коней, свіней. Традыц. тэхніка вырабу скур уключала падрыхтоўчыя аперацыі (мачэнне, заленне, мяздрэнне, ачыстка ад шэрсці, абяззольванне, квашанне), дубленне (каб скура стала вільгаценепранікальнай) і апрацоўку (фарбаванне, пакрыццё тлушчам, глянцаванне і інш.). Гатовыя скуры адрозніваліся па гатунках: юхт (скура для верху абутку), падэшвенная, апойка (скура з цяляці-сысунка), саф’ян (мяккая скура з казліных, цялячых, авечых скур), замша (авечая ці аленевая скура без верхняга пласта), лайка (з авечых скур). Гарбарства на Беларусі было пашырана пераважна ў мястэчках і гарадах, а з сярэдзіны 19 ст. і ў вёсках, калі заможныя сяляне пачалі шыць скураны абутак. У канцы 19 — пач. 20 ст. гарбарная вытворчасць развівалася як фабрычна-заводская і саматужная (апошняя пераважала). Тыповымі былі невялікія гарбарні, у якіх працаваў гаспадар з 2—4 рабочымі або членамі сям’і. Найбольш вядомымі цэнтрамі гарбарства былі Гродна, Мір, Ліда, Пружаны, Кобрын, Ашмяны, Смаргонь, Віцебск, Полацк, Лепель, Магілёў, Давыд-Гарадок, Тураў, Слуцк, Мазыр і інш. Высокай якасцю славіліся магілёўскія і мазырскія скуры, якія карысталіся вял. попытам і за межамі Беларусі. У 1920—40-я г. саматужнае гарбарства было забаронена. У 1950-я г. кааператыўна-прамысловыя арцелі рэарганізаваны ў дзярж. прадпрыемствы. Гл. таксама Гарбарная прамысловасць.