Прасе́ліна ’шчыліна, расколіна’ (Нас.). Чэш. prasėdiіпа ’даліна, лажбіна’, серб.-харв. prosjelina ’расколіна’. Прасл. *prosedlina (Варбат, Морфонология, 204). Да *prosedati ’прасядаць’, уласна ад дзеепрым. прошл. часу на -/- з суф. ‑ina.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Расані́ца ’расада, капусныя насенныя ўсходы’ (Мал.). Дээтымалагізацыя незафіксаванага, але цалкам магчымага *раса́дніца (гл. расада) у выніку асіміляцыі групы ‑дн‑ на стыку марфем, ускладненая пераносам націску. Параўн. серб. са́дница ’сажанец’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́дгалас (БРС, Яруш., КТС). Рус. о́тголос, укр. ві́дголос, польск. odgłos, серб.-харв. odglas, славен. odglàs, макед. одглас. Аддзеяслоўнае ўтварэнне да *адгаласіць; параўн. рус. отголосить, польск. odgłosić się і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Вы́шыць, вы́шыты ’сплесці (скрынку з саломы)’ (драг., Выг. дыс.). Гл. шыць. У семантычных адносінах параўн. укр. пошива́ти ’крыць страху саломай’, польск. poszyć, чэш. poši(va)ti, серб.-харв. pòšiti ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гарла́ты. Гэта бел. дыял. слова Трубачоў (Эт. сл., 7, 203) адносіць да ліку прасл. дыялектызмаў: прасл. *gъrdlatъ(jь): серб.-харв. гр̀лат, чэш. hrdlatý, польск. gardłaty, рус. горла́тый і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Грэ́бень ’грэбень’. Рус. гре́бень, укр. гре́бінь, польск. grzebień, чэш. hřeben, серб.-харв. гре̏бе̑н. Прасл. *greby *grebene (да асновы *greb‑ ’грэбці’). Гл. Фасмер, 1, 454; Трубачоў, Эт. сл., 7, 112–113.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Даста́так ’дастатак’ (БРС). Рус. доста́ток, укр. доста́ток, чэш. dostatek, серб.-харв. до̀статак ’тс’ і г. д. Прасл. *dostatъkъ ’тс’ — утварэнне ад дзеяслова *dostati (гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 84–85).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жы́ліцца ’натужвацца’. Рус. жи́литься, славен. žíliti ’натужвацца’, серб.-харв. жи̏лити се ’тс’. *Žiliti, відаць, прасл. дзеяслоў ад наз. *žila (гл. жыла) са знач. ’напружваць жылы’ > ’натужвацца’, асабліва са зваротным *sę.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Караб’я ’вялікая лубяная каробка’ (Янк. I). Архаічная форма з суфіксам ‑bja, якая працягвае імёны ж. р. на L Параўн. ст.-слав. крабий, серб.-харв. крабца, ст.-польск. krobia, рус. коробья.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ляпе́нь ’праснак’ (Гарэц., шкл., Мат. Маг.), ля́пінь (Нік., Оч. 1, Шн. 3), чэш. lepeň, серб.-харв. лѐпиња ’тс’. Да ляпі́ць (гл.). Сюды ж пераноснае ляпе́нь ’няздатная, нязграбная асоба’ (Юрч. Вытв.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)