сква́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Падсмажаны або звараны кавалачак сала. Злосна сквірчэлі на патэльнях духмяныя скваркі. Новікаў. Хоць і незнаёмы госць Для бацькоў, але — Скварка і яешня ёсць З чаркай на стале. Куляшоў. // Разм. Наогул сырое сала; адрэзаны кавалачак сырога сала для яды. [Жэньцы] дома трэба быць — парсючку піць занесці. Бо калі парсючок галодны будзе, дык і сала не нарасце, і скваркі не будзе. Крапіва. Бацька ўпіраўся, не хацеў вучыць дачок .. Грошай ад яго яны ніколі не бачылі. Так якой бульбы мех, круп, якую скварку прысылала маці. Арабей. Моўчкі ем гарачы блінец з сырой халоднай скваркай. Дайліда. Для крутой талакі Хата скварку хавала. Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адтапі́ць
1. (воск і г. д) schmélzen vt; áuflassen* vt (сала);
2. (малако) Milch (im Ófen) dämpfen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
сквірчэ́ць разм zíschen vt, brútzeln vi;
сквірчэ́ць на патэ́льні in der Pfánne brútzeln (пра сала і пад.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
мача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., што.
1. Апускаць у што-н. вадкае або сыпкае.
М. бульбу ў скваранае сала.
2. Вырабляць што-н. апусканнем у які-н. раствор (спец.).
М. запалкі.
|| аднакр. макну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. мача́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
насклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Скласці ў адно або некалькі месцаў многа чаго‑н. Наскладаць сала ў кублы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасква́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.
1. Пераскварыць усё, многае.
2. і без дап. Скварыць некаторы час (пра сала).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́луднік, ‑а, м.
Абл. Падвячорак. [Бацька] не хацеў крыўдзіць мяне: ад свайго полудніка пакідаў акрайчык хлеба і брусок сала. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праса́ліцца, ‑ліцца; зак.
Запэцкацца, насыціцца салам, тлушчам. Папера прасалілася наскрозь.
прасалі́цца, ‑со́ліцца; зак.
Набрацца соллю, стаць прасоленым. Сала прасалілася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мочалка ’падліўка’ (нараўл., Мат. Гом.), ’смажанае сала’ (ТС). Да мача́нка (гл.). Націск на мо‑ і ‑л‑ пад уплывам мочала (гл.). Сюды ж мо́чэло ’смажанае сала ці што іншае для мачання’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
gebráten
1.
part II ад bráten
*
2.
a сма́жаны, сква́раны (пра сала)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)