Далёкі продак, родапачынальнік. Калі далёкі прашчур лічыў шчасцем сагрэцца ля кастра, то сучасны чалавек ставіць сабе за мэту пакарыць час, стаць поўным гаспадаром у сусвеце.Гіст. бел. сав. літ.Адсюль, дзе некалі былі берагі Нямігі, чаўны далёкіх прашчураў мінчан шыбавалі ў няблізкі свет.Ліс.Дзе ні днюю, ні пачую, Дзе ні мушу крок спыніць — Так і чую, так і чую. Мова прашчураў звініць!Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эге́2, іэге-ге́, выкл.
1. Ужываецца пры выяўленні чаго‑н. важнага, значнага ці нечаканага. — Эге, — неяк гучна ў цішыні азвалася Морка Парэмская. — Вы [маладзіцы] вот седзіце, размаўляеце за поўным сталом, а яго [сына] ужо колькі няма.Ракітны.— Эге, весела сёння ў «брахалаўцы»! — азваўся ад парога Мальчэўскі.Васілёнак.
2. Ужываецца для выказвання здзіўлення, недаверу і пад. Эге, куды хапілі. □ [Дзед:] — Эге, ці не Раманаў сынок часам? Толькі каторы?Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Unifórm, Úniform
f -, -en (уні)фо́рма, мундзі́р
in der ~ stécken — разм. быць на вайско́вай слу́жбе
in gróßer ~ — жарт. пры по́ўным пара́дзе
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Überzéugung
f -, -n (vonD) перакана́нне (у чым-н.)
die ~ gewínnen* — перакана́цца, упэўніцца
von der ~ durchdrúngen — глыбо́ка перакана́ны, у по́ўным перакана́нні
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Dress
m -es, -e
1) спартыўны кася́рм, ма́йка, футбо́лка
2) гарніту́р [кася́рм] на вы́хад; разм. элега́нтна адзе́ты
in vóllem ~ — пры по́ўным пара́дзе
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
strótzen
vi (vonD) по́ўніцца (чым-н.); быць по́ўным (чаго-н.); кішэ́ць (чым-н.)
er strotzt von Kraft — ён по́ўны сіл
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ГАЛАДА́ННЕ,
стан арганізма, выкліканы поўнай адсутнасцю або недастатковасцю паступлення пажыўных рэчываў у арганізм, а таксама парушэннем іх засваення. Як нармальная фізіял. з’ява сустракаецца ў некаторых млекакормячых у перыяд спячкі, пры халадовым здранцвенні ў амфібій, рэптылій, рыб, насякомых. Такое галаданне звязана з рэзкім зніжэннем працэсаў абмену рэчываў у арганізме, што дазваляе жывёлам доўга падтрымліваць жыццё пры нязначных затратах энергіі ў неспрыяльныя перыяды. Адрозніваюць: поўнае (пры поўнай адсутнасці ежы, але з прыёмам вады); няпоўнае, недаяданне (пры жыўленні, недастатковым для пакрыцця энергет. і пластычных патрэб арганізма); абсалютнае (пры поўнай адсутнасці ежы і вады); частковае (якаснае) галаданне — недастатковае атрыманне з ежай аднаго або некалькіх пажыўных рэчываў (бялковае, тлушчавае, вугляводнае, мінер., воднае, вітаміннае). Пры поўным галаданні дробныя і маладыя жывёлы, чалавек гінуць хутчэй, напр., дробныя птушкі без корму жывуць 1—2 сутак, куры 15—25, трусы 30, сабакі 45—60, коні, вярблюды да 80, дарослы чалавек 65—70 сутак. Гібель жывёл звычайна настае пры страце каля 50% зыходнай масы цела, без вады — хутчэй. Галаданне выкарыстоўваецца пры лячэнні атлусцення, асобных нервова-псіхічных захворванняў, парушэння абмену рэчываў (рэўматызм, падагра, цукр. дыябет, гіпертанічная хвароба, атэрасклероз, язвавая хвароба, бранхіяльная астма і інш.). Лячэнне поўным галаданнем праводзіцца ў стацыянары.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
strict[strɪkt]adj.
1. стро́гі, патрабава́льны, суро́вы;
a strict upbringing стро́гае выхава́нне;
in strict confidence стро́га канфідэнцыя́льна;
keep strict watch (over smb.) пі́льна сачы́ць (за кім-н.)
2. пэ́ўны, дакла́дны;
a strict diet стро́гая дые́та;
the strict truth чы́стая пра́ўда;
in strict secrecy у по́ўным сакрэ́це
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ца́лкам, прысл.
1. У поўным аб’ёме, ад пачатку да канца; не па частках, не часткова. Перадрукаваць артыкул цалкам. □ Дзядзька Марцін таксама зацікавіўся дубам, і ўдвух [з Лабановічам] пачалі яны даставаць яго. Дастаць цалкам ім было не пад сілу, прыйшлося пілаваць.Колас.Маёнтак захаваўся цалкам, і дом, і паркі, і сады, і ўся будоўля.Чорны.Рыгор зарабляў да трыццаці рублёў у лета; аддаваў грошы цалкам мацеры.Гартны.// У поўным складзе. — Першая эскадрылля цалкам перасела на новыя машыны.Алешка.[Бэсман:] Што падрыхтована? Якія роты? [Дамейка:] Мой батальён за намі пойдзе цалкам.Глебка.
2. Да канца, поўнасцю, зусім. Цалкам аддацца справе. □ Генадзь быў цалкам захоплены песняй. Кожны музычны такт яе, кожны радок.. ён паўтараў мо разоў па дзесяць і нібы смакаваў.Сабаленка.І сам той Пятрусь ці Сымон яшчэ не цалкам пазбыліся думкі, што гэта ўсё ж не калгасная кабыла, а яго.Брыль.
•••
Цалкам і поўнасцю — тое, што і поўнасцю, але з адценнем узмацнення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wében
*
1.
vt
1) ткаць
2) пле́сці кару́нкі [павуці́ну]
Spítzen ~ — пле́сці кару́нкі
2.
(sich):
sich ~ und wírken — паэт. быць по́ўным жыцця́ і эне́ргіі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)