афтальмі́я

(гр. ophthalmia)

захворванне вока, пераважна запаленчага характару.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кантагіёзны

(лац. contagiosus)

заразлівы (напр. к-ае захворванне).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Трахо́ма ‘заразнае хранічнае захворванне слізістай абалонкі вока’ (ТСБМ, Арх. Вяр.), трахом ‘тс’ (в.-дзв., астрав., Сл. ПЗБ), трахо́ма, трахо́м, трухо́м ‘тс’ (Мова Сен.). З новалацінскай навуковай мовы, параўн. новалац. trāchōma, якое са ст.-грэч. τράχομα ‘шорсткасць, шурпатасць’ < τραχύς ‘шорсткі, няроўны’ (Голуб-Ліер, 486; Чарных, 2, 259; ЕСУМ, 5, 625).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бе́лы, -ая, -ае.

1. Які мае колер снегу, малака, крэйды.

Б. конь.

Белая бяроза.

2. Светлы, ясны.

Белыя ночы.

3. Варожы савецкай уладзе, контррэвалюцыйны.

Белая армія.

Разгром белых (наз.).

4. Які мае светлы колер скуры (пра ра́су¹).

○

Белае мяса — цяляціна або курынае мяса.

Белая гарачка — цяжкае псіхічнае захворванне ў выніку алкагалізму.

◊

Сярод белага дня (разм.) — удзень, днём.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

расстро́йства, -а, н.

1. гл. расстроіць.

2. Поўны беспарадак, замяшанне з прычыны парушэння строю (у 1 знач.).

Калона прыйшла ў р.

3. Заняпалы стан, беспарадак з прычыны ўрону, дэзарганізацыі, беспарадку.

Р. ў сям’і.

Р. ў гаспадарчых справах.

4. Захворванне, выкліканае парушэннем дзейнасці якіх-н. органаў.

Р. нерваў.

5. Дрэнны настрой, страта душэўнай раўнавагі.

Не жыццё, а адно р.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Kránkheit

f -, -en хваро́ба, не́мач

éine akúte ~ — во́страе захво́рванне

an éiner ~ léiden* — хварэ́ць на яку́ю-н. хваро́бу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

enable [ɪˈneɪbl] v.

1. дава́ць магчы́масць; дазваля́ць;

The new test will enable doctors to detect the disease early. Новы тэст дазволіць урачам распазнаваць гэта захворванне на ранняй стадыі.

2. упаўнава́жваць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

гангрэ́на, ‑ы, ж.

Амярцвенне якога‑н. участка біялагічнай тканкі, органа або часткі цела ў выніку парушэння кровазвароту.

•••

Газавая гангрэна — цяжкае захворванне, якое выклікаецца заражэннем раны анаэробнымі бактэрыямі і пры якім распад тканак суправаджаецца ўтварэннем у іх газаў.

[Грэч. gángraina.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Маляры́я, лудз. малярэй, круп. малярэя ’інфекцыйнае захворванне з характэрным для яго прыступам ліхаманкі’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ). З рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 88), у якой маляри́я паходзіць з італ. malaria < mala aria ’дрэннае паветра’ (malo з лац. malus ’дрэнны’). Меркавалі, што выпарэнні з балот былі прычынай ліхаманкі (Голуб-Ліер, 300).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

апатыто́з

(ад апатыт)

лёгачнае захворванне, выкліканае ўздзеяннем апатытавага пылу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)