піфагарэ́йства, ‑а, н.
Гіст. Вучэнне старажытнагрэчаскага філосафа Піфагора, які лічыў, што лік ёсць сутнасць усіх рэчаў, а Сусвет з’яўляецца гарманічнай сістэмай лікаў і іх адносін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
індэтэрміні́зм, ‑у, м.
Ідэалістычнае філасофскае вучэнне, якое адмаўляе ўсеагульную прычынную залежнасць з’яў прыроды, грамадства, мыслення і прызнае наяўнасць беспрычыннай выпадковасці і абсалютнай «свабоды» чалавечай волі.
[Ад лац. in — не, без і determinare — вызначаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэі́зм, ‑у. м.
Рэлігійна-філасофскае вучэнне (17–18 стст.), якое прызнае бога першапрычынай, тварцом свету, але адмаўляе яго ўмяшанне ў з’явы прыроды і грамадскага жыцця.
[Ад лац. deus — бог.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэлеало́гія, ‑і, ж.
Рэлігійна-ідэалістычнае вучэнне, паводле якога ўся гісторыя свету з’яўляецца здзяйсненнем наперад вызначанай богам мэты і ўсё ў развіцці прыроды і грамадства мэтазгодна.
[Ад грэч. télos — мэта, канец і logos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распаўсю́дзіць сов., в разн. знач. распространи́ть;
р. вучэ́нне — распространи́ть уче́ние;
р. пах — распространи́ть за́пах;
р. літарату́ру — распространи́ть литерату́ру;
р. чу́тку — распространи́ть слух
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тэо́рыя ‘навука, абагульненыя палажэнні, сістэма ідэй’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт., Пятр.). Запазычана з заходнееўрапейскіх моў праз польск. teoria ‘тс’, якое з лац. theoria, што, у сваю чаргу, з грэч. θεοριᾶ ‘назіранне, меркаванне, вучэнне’ (Фасмер, 4, 43; ЕСУМ, 5, 43).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
касме́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.
1. Вучэнне аб сродках і метадах паляпшэння знешняга выгляду чалавека.
2. Сродкі і спосабы догляду скуры твару, цела і інш., якія выкарыстоўваюцца для падтрымання іх здаровага стану і прыгожага выгляду.
Дэкаратыўная к.
Натуральная к.
Магазін касметыкі.
|| прым. касметы́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
астрало́гія, ‑і, ж.
Ілжывае вучэнне аб уплыве нябесных свяціл на зямныя падзеі і жыццё людзей (як і ў старажытнасць займаецца прадказаннем будучага па размяшчэнні нябесных свяціл).
[Грэч. astron — зорка і logos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дуалі́зм, ‑у, м.
1. Філасофскае вучэнне, якое пачаткам быцця лічыць дзве самастойныя першаасновы (субстанцыі) — матэрыяльную і ідэальную; проціл. манізм.
2. Кніжн. Дваістасць, раздвоенасць чаго‑н. наогул.
[Ад лац. dualis — дваісты.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Багасло́ў, багасло́ўе, рус. богосло́в, богосло́вие, укр. богосло́в, богослі́вʼя і г. д. З ц.-слав. мовы (богословъ, богословиѥ), дзе гэта калька з грэч. θεολόγος, θεολογία, да θεός ’бог’, λόγος ’слова, вучэнне’. Так і ў іншых слав. мовах. Падрабязней гл. Шанскі, 1, Б, 150–151.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)