◎ Лазгата́ць ’балбатаць, лапатаць’ (паўн.-усх., КЭС) звязваецца з літ. lazgeti, lazgii ’развівацца, трапацца на ветры’ (Буга, Rinkt., 1, 458). Параўн. рус. пск., смал. лазготать ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Талала́ (тылыла́, тылылы́) ’пра балбатню’ (мсцісл., Нар. лекс.). Гукаперайманне, параўн. та‑та‑та ’пра тарахценне, балбатню’ (там жа) і ла-ла-ла (гл.), сюды ж з рознымі нарашчэннямі талало́й ’крык, гам, шум’ (ТС), талало́м фігуральна ’шумная гульба’ (Пятк. 2), талалёх: а мужык талалёх, талалёх, гдзе напіўся, там і лёг (Астравух, Ідыш-бел. сл.); сюды ж талала́хаць, талала́хкаць ’балбатаць’, талала́канне ’балбатня’, талала́й ’балбатун’, талала́йства ’зброд’ (гл.). Параўн. укр. талала́й ’балбатун’, талала́йство ’набрыдзь’, рус. талала́ ’картавы’, талалы́ ’балбатня, пустаслоўе’, талала́кать ’балбатаць, гаварыць’, польск. tałałajstwo ’набрыдзь, навалач, галота’, літ. talala (выгук), talalúoti ’балбатаць, трашчаць’ і інш. Паралельныя ўтварэнні ў асобных мовах, аднак звяртае на сябе ўвагу паўночнаславянскі арэал іх распаўсюджання, гл. таксама Фасмер, 4, 14; ЕСУМ, 5, 507; Махэк₂, 649.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лайта ’пляткарка’ (Марц.). Відавочна, з літ. *lojta, якое можна рэканструяваць паводле lojimas < zlóti ’балбатаць, нагаворваць, плявузгаць’ (па ўзору nespėjimas — nespėta). Суф. ‑t‑a уласцівы балтыйскім мовам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піцю́каць ’шчабятаць, балбатаць (пра маленькіх дзяцей)’ (Нар. лекс.). Гукапераймальнае ўтварэнне з суф. ‑ка‑ (як баяа‑ ка‑ць, гого‑ка‑ць, куга‑ка‑ць, хіхі‑ка‑ць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тала́мкаць ’малоць языком, плявузгаць’ (жыт., Жыв. сл.), тала́мкаць, таля́мкаць ’лапатаць, балбатаць’, экспр. ’несці’ (ТС). Дзеяслоў на базе выклічніка *талам!, што перадае боўтанне, параўн. талало́м, гл. талала.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарката́ць ’выдаваць бесперапынныя гукі, трэлі’ (ігн., Сл. ПЗБ). Укр. торкота́ти ’тарахцець’, польск. tarkotać ’грукатаць (пра матор, цягнік)’, славац. trkotať ’балбатаць’. Гукапераймальнае ўтварэнне, аналагічнае да туркатаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
terkotać
terkota|ć
незак.
1. грукатаць, стракатаць; тарахцець, тарахкаць;
~ł młynek — стракатаў млынок;
2. перан. балбатаць, малоць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
gadu-gadu
разм. тары-бары; балбатаць, гаманіць;
my tu gadu-gadu a ... — пакуль мы тут тары-бары ...
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Гада́нне (= гаданіна, гл.) ’людскія размовы, балбатня, пагалоска’ (Нас.). Сюды ж, відаць, адносіцца і гада́нне ’пагалоска, чутка’ (Касп.). Запазычанне з польск. gadanie ’тс’ (ад gadać ’гаварыць, размаўляць, балбатаць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гадані́на ’людскія размовы, балбатня, пагалоска’ (Нас., Яруш.). Бясспрэчна, запазычанне з польск. gadanina ’балбатня’ (да gadać ’балбатаць, гаварыць’). Параўн. гада́ць. Бернекер (1, 288) беспадстаўна лічыць гаданіну бел. словам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)