наве́сці, -вяду́, -вядзе́ш, -вядзе́; -вядзём, -ведзяце́, -вяду́ць; навёў, -вяла́, -ло́; навядзі; -ве́дзены; зак.

1. каго. Прывесці ў вялікай колькасці.

Н. людзей у клуб.

2. каго (што) на каго (што). Ведучы, прывесці, вывесці куды-н.

Н. на след.

3. што. Накіраваць, нацэліць што-н. у бок каго-, чаго-н.

Н. бінокль.

Н. гармату.

4. перан., каго на што. Накіраваць (на думку, размову, сумненне і пад.); садзейнічаць з’яўленню (думкі, сумнення і пад.).

Н. на шчырую размову.

5. перан., што. Прывесці што-н. да пэўнага стану, надаць адпаведны выгляд.

Н. бляск.

Н. парадак.

6. што. Пабудаваць (пра мост, пераправу).

Н. мост.

7. што. Зрабіць інструмент прыгодным для карыстання.

Н. брытву.

Н. музычны інструмент.

8. каго. Нарадзіць, напладзіць у нейкай колькасці (разм.).

Н. дзяцей поўную хату.

9. каго. Быць наводчыкам, садзейнічаць крадзяжу чаго-н.

Н. злодзея.

◊

Навесці на розум — даць разумную параду, навучыць чаму-н. добраму.

|| незак. наво́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць.

|| наз. навядзе́нне, -я, н. (да 3, 5 і 6 знач.) і наво́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 3, 6 і 7 знач.).

Навядзенне бляску.

Навядзенне мастоў (таксама перан.: устанаўленне сувязей, кантактаў; кніжн.).

|| прым. навадны́, -а́я, -о́е (да 6 знач. у некаторых спалучэннях).

Н. мост.

Навадная пераправа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кла́сці, кладу́, кладзе́ш, кладзе́; кладзём, кладзяце́, кладу́ць; клаў, кла́ла; кладзі́; незак.

1. каго-што. Надаваць ляжачае становішча каму-, чаму-н. або змяшчаць куды-н. у такім становішчы.

К. дзіця ў калыску.

2. Змяшчаць, засоўваць куды-н.

К. рэчы ў чамадан.

3. Адпраўляць на лячэнне, змяшчаць (у клініку, шпіталь і пад.).

К. хворага ў бальніцу.

4. што. Накладваць, наносіць на паверхню чаго-н.

К. фарбу на сцены.

К. павязку на рану.

5. што. Накладваць (страву, корм); дадаваць унутр чаго-н.

К. кашу ў талеркі.

К. прыправу ў страву.

6. што. Рабіць адбітак на чым-н.

К. штамп.

7. што. Узводзіць, будаваць.

К. сцены з цэглы.

8. што. Рабіць, пракладваць, укладваць.

К. падлогу.

К. мост.

9. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Адкладваць (яйцы) для захавання патомства (пра насякомых).

К. лічынкі.

10. перан., што. Аддаваць, траціць.

К. сілы на будаванне хаты.

◊

Класці галаву (жыццё) за каго-што — паміраць, аддаваць жыццё за каго-, што-н.; ахвяроўваць сабой.

|| зак. пакла́сці, -кладу́, -кладзе́ш, -кладзе́; -кладзём, -кладзяце́, -кладу́ць; -кла́ў, -ла́ла; -кладзі́, палажы́ць, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны і скла́сці, складу́, складзе́ш, складзе́; складзём, складзяце́, складу́ць; склаў, -ла́ла, складзі́; скла́дзены (да 7 знач.).

|| наз. кла́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 7 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

круці́ць, кручу́, кру́ціш, кру́ціць; кру́чаны; незак.

1. каго-што. Вярцець па крузе.

К. сячкарню.

К. кран.

2. чым. Паварочваць з боку ў бок.

К. галавой.

3. што. Звіваючы, вырабляць, скручваць што-н.

К. перавяслы.

К. папяросу.

4. каго-што. Звязваць, сцягваць.

К. рукі назад.

5. каго-што і без дап. Уздымаючы, прыдаваць віхравы рух чаму-н.

Вецер круціць пыл.

Мяцеліца круціць.

6. Хітрыць, не даваць прамога адказу (разм.).

Гэты чалавек праўду не гаворыць, а круціць.

7. Караючы, цягаць за вушы, валасы (разм.).

К. сына за вуха.

8. перан. Распараджацца па-свойму, камандаваць кім-н.

Мужам круціла так, як хацела (разм.).

9. з кім. Быць у любоўных адносінах з кім-н. (разм.).

10. што. Свідраваць дзіркі ў чым-н.

11. перан., звычайна безас. Прычыняць рэзкі боль.

Цэлы дзень круціць, усё ломіць.

|| зак. скруці́ць, скручу́, скру́ціш, скру́ціць; скру́чаны (да 3 і 4 знач.).

|| аднакр. крутну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ і крутану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).

|| наз. кручэ́нне, -я, н. (да 1, 3, 5, 8 і 9 знач.).

|| прым. круці́льны, -ая, -ае (да 3 знач.; спец.).

Круцільная машына.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

notice​1 [ˈnəʊtɪs] n.

1. ува́га;

take notice of smth. звярта́ць ува́гу на што-н., зважа́ць на што-н.; надава́ць значэ́нне чаму́-н.;

bring smth. to smb.’s notice звярну́ць ува́гу каго́-н. на што-н.;

come to smb.’s notice прыця́гваць (да сябе́) ува́гу каго́-н.;

escape notice выпада́ць з-пад ува́гі; прахо́дзіць па-за ўва́гай

2. аб’я́ва, абве́стка;

put up a notice паве́сіць аб’я́ву;

a notice of death каро́ткі некрало́г, жало́бная абве́стка

3. паведамле́нне, папярэ́джанне;

until further notice да насту́пнага паведамле́ння;

give notice папярэ́джваць, папераджа́ць (аб звальненні, ад’ездзе і да т.п.)

4. рэцэ́нзія, во́дгук

♦

at short/at a moment’s notice у апо́шнюю хвілі́ну/апо́шні мо́мант; за́раз жа, неадкла́дна, на пе́ршае патрабава́нне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

предава́ть несов.

1. (отдавать) аддава́ць;

предава́ть осмея́нию аддава́ць на пасме́шышча;

предава́ть сме́рти аддава́ць на смерць;

предава́ть ка́зни аддава́ць на смерць; кара́ць сме́рцю;

предава́ть суду́ аддава́ць пад суд;

2. (изменять) здра́джваць (каму, чаму); (выдавать) выдава́ць (каго, што);

предава́ть ро́дину здра́джваць радзі́ме;

◊

предава́ть ана́феме (кого-л.) абвяшча́ць ана́фему (каму-небудзь);

предава́ть гла́сности даво́дзіць да агу́льнага ве́дама, апубліко́ўваць;

предава́ть забве́нию аддава́ць забыццю́, забыва́ць;

предава́ть земле́ хава́ць, аддава́ць зямлі́;

предава́ть огню́ и мечу́ аддава́ць агню́ і мячу́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

дзве́ры мн Tür f -, -en;

увахо́дныя дзве́ры Éingangstür f;

дзве́ры для вы́хаду Áusgangstür f;

рассо́ўныя дзве́ры Schíebetür f;

дзве́ры, які́я адчыня́юцца ў або́два бакі́ Péndeltür f, Schwíngtür f;

зачыня́йце дзве́ры! bítte Tür(en) schlíeßen!;

◊ жыць дзве́ры ў дзве́ры Tür an Tür wóhnen;

пры зачы́неных дзвяра́х hínter verschlóssenen Türen; únter Áusschluss der Öffentlichkeit;

лама́цца ў адчы́неныя дзве́ры óffene Türen éinrennen*;

шыро́ка адчыні́ць дзве́ры Tür und Tor öffnen (чаму-н D);

адчыні́ць дзве́ры (навучальных устаноў і г. д.) die Pfórten öffnen;

дзень адчы́неных дзвярэ́й Tag der óffenen Tür

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

darúm

(разм. drum), [dárum]

1.

adv

1) вако́л гэ́тага [таго́, яго́, яе́, іх]

drum und dran — круго́м і навако́л

2) за гэ́та [то́е, яе́, іх]

es ist mir sehr ~ zu tun — для мяне́ гэ́та ве́льмі ва́жна

3) пераклад залежыць ад кіравання беларускага дзеяслова: es hándelt sich ~, dass… гаво́рка ідзе́ пра тое́, што…, спра́ва ў тым, што…

2.

cj вось чаму́, таму́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

fügen

1.

vt звя́зваць; прыганя́ць; злуча́ць

2.

(sich)

1) здара́цца; атрымо́ўвацца

2) (in A) скара́цца (чаму-н.), станаві́цца пако́рлівым, падпарадко́ўвацца

3) падыхо́дзіць (да чаго-н.)

es kann sich ~, dass… — мо́жа зда́рыцца, што…

sich ineinánder ~ — увахо́дзіць адно́ ў друго́е

die Úmstände ~ sich so — так скла́дваюцца акалі́чнасці

wie es sich fügt — у зале́жнасці ад абста́він

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

грош м.

1. грош, полкопе́йки ж.;

2. ист., разг. де́ньга́ ж., де́нежка ж.;

◊ г. цана́ — (каму, чаму) грош цена́ (кому, чему);

ні гро́ша не ва́рта — гроша́ ме́дного (ло́маного) не сто́ит;

ні за г. прапа́сці (загі́нуць) — ни за грош пропа́сть;

у г. не ста́віць — ни в грош не ста́вить;

уваткну́ць свае́ тры гро́шы — су́нуть свой нос;

за свой г. ко́жны харо́ш — посл. за свой грош ка́ждый хоро́ш;

ко́жны гад чужо́му гро́шу рад — ка́ждый гад чужо́му гро́шу рад;

не было́ ні гро́ша, ды ра́птам алты́н — не́ было ни гроша́, да (и) вдруг алты́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

паглядзе́ць, ‑гляджу, ‑глядзіш, ‑глядзіць; ‑глядзім, ‑гледзіце; зак.

1. Накіраваць позірк на каго‑, што‑н., каб убачыць, разгледзець. Паглядзець у акно. Паглядзець на неба. □ Мікуць паглядзеў навокал — нікога нідзе не было. Чорны. Я раніцою адчыніў акно, Каб паглядзець, што робіцца на нівах. Свірка. // Паназіраць за кім‑, чым‑н. пры дапамозе аптычных прылад. Паглядзець у мікраскоп. Паглядзець у бінокль.

2. Панаглядаць за кім‑, чым‑н.; зрабіць прадметам сваёй увагі. Шмат людзей прыходзіла паглядзець, як жывецца, як ідзе праца, а шмат хто прыходзіў і чаму-небудзь павучыцца. Чарот. Чалавек прыткнуўся да дрэва плячыма і астаўся так паслухаць і паглядзець. Чорны. // што і без дап. Пашукаць што‑н. дзе‑н. Паглядзі, куды заваліўся нож. □ [Камандзір:] — Паглядзі ў .. [таварышаў] пад падушкамі. Там у іх кніжкі. Брыль. // Упэўніцца, пераканацца ў чым‑н. Паглядзім, чыя праўда! □ [Люба:] — [Млынар і яго швагер] зараз паглядзяць, што дошкі на месцы і адыдуцца. Чорны.

3. каго-што. Пабыць гледачом. Аднойчы кіраўнік семінара сказаў: «Зараз мы паглядзім замежны фільм, дубліраваны на рускую мову». «Маладосць». // Агледзець, выслухаць. Доктар паглядзеў хворага. // Пазнаёміцца з кім‑, чым‑н.; убачыць каго‑, што‑н. — Можна паглядзець маршрут па карце? — папрасіў Мікола. Новікаў. Толю зноў захацелася паглядзець роднае папялішча. Якімовіч.

4. каго-што, за кім-чым. Падаглядаць нейкі час. Паглядзець хату. Паглядзець гадзіну за дзіцём.

5. Аднесціся пэўным чынам да каго‑, чаго‑н.; даць ацэнку каму‑, чаму‑н. Паглядзець на справу з гаспадарчага боку. □ Лазука зірнула на сакратара, відаць, хочучы даведацца, як ён паглядзіць на тое, што яна спасылаецца на яго. Сабаленка. // (звычайна з адмоўем). Палічыцца з кім‑, чым‑н. [Паўліна Цітаўна:] — Ну, ну, не смейся з маці, а то паска атрымаеш, не пагляджу і на ранг. Шамякін.

6. Звярнуць увагу на каго‑, што‑н. Я на поплаў выйшаў, Клічу цябе ў сведкі: — Паглядзі, як вышыў Май даліну ў кветкі! Гілевіч. — О, паглядзі, — сказаў Толя, зноў прыгнуўшыся да акенца, — .. [Я. Колас] і цяпер у друкарню ідзе. Брыль.

7. Разм. Падумаць, перш чым зрабіць. Яшчэ паглядзім, дзе каго пасадзім! Прыказка.

8. Глядзець некаторы час. Паглядзець удалячынь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)