Сухапасто́й ’сухі, але стаячы на пні лес’ (Варл., Сл. ПЗБ). Параўн. рус.сухоподсто́йное де́рево ’сухастой, сушняк’, польск.дыял.suchopostoje ’стаялае высахлае дрэва ў лесе’. Да сухастой (гл.), з няяснай устаўкай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарча́к ’галоўны корань дрэва, старчак’ (паст., Расл. св.), тарчма́к ’тс’ (бялын., ЛА, 1). Назоўнікі ад тарча́ць, паралельнага да тырча́ць (гл.), параўн. яшчэ старча́к ’тс’; апошняя форма пад уплывам тарчма, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Feriunt summos fulgura montes
Маланкі б’юць у высокія горы.
Молнии ударяют в высокие горы.
бел. Маланка б’е ў высокае дрэва.
рус. Гроза бьёт по высокому дереву. Кому много дано, с то го много и спросится.
фр. La noblesse oblige (Положение обязывает).
англ. Huge winds blow on high hills (На высоких холмах дуют сильные ветры).
нем. Hoher Baum fängt viel Wind (Ветер задевает высокие деревья). Das Wetter schlägt gern in die hohen Türme (Гроза бьёт по высоким башням).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
hew
[hju:]
v.t.
1) сячы́(сяке́рай, мячо́м); расьсяка́ць
2) абчэ́сваць (бервяно́); высяка́ць (з ка́меня, ма́рмуру)
to hew down — сьсяка́ць (дрэ́ва); высяка́ць (лес)
•
- hew one’s way
- hew to
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
orange
[ˈɔrɪndʒ]1.
n.
1) ара́нжык -а m., апэльсі́н -а m. (плод і дрэ́ва)
2) ара́нжавы ко́лер
2.
adj.
1) ара́нжавы (пра ко́лер)
2) апэльсі́навы (пра сок)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
arboreal
[ɑ:rˈbɔriəl]
adj.
1) які́ жыве́ на дрэ́вах, сяро́д дрэ́ваў
A squirrel is an arboreal animal — Вавёрка — зьвяро́к, які́ жыве́ на дрэ́вах
2) дрэвападо́бны; з дрэ́ва, дрэ́вавы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
перане́сціся, ‑нясуся, ‑нясешся, ‑нясецца; ‑нясёмся, ‑несяцеся; пр. перанёсся, ‑неслася і ‑няслася, ‑неслася і ‑няслося; заг. перанясіся; зак.
1. Хутка перамясціцца куды‑н. Агонь перанёсся ў лес, патрэсквала сухое сучча, чырвоныя істужкі пераскоквалі з дрэва на дрэва, пакідаючы рыжавата-чорныя плямы.Гурскі.Нібы птушка, адарваўся [алень] ад зямлі, узняўся ў паветра і плаўна перанёсся цераз ствол на сваіх нябачных крыл[ах].В. Вольскі.// Распаўсюдзіцца на што‑н. другое, перамясціцца ў іншае асяроддзе. Пачалося ўпартае змаганне за сцэну. Змаганне перанеслася ў школу, дзе сярод вучняў было многа гурткоўцаў.Галавач.
2.перан. Перанесці сябе ў думках, уяўленнях у іншае месца, іншае асяроддзе і пад. Перанесціся ў мінулае. □ [Маша] перанеслася ў думках на палі сваёй брыгады, пераходзіла з ўчастка па ўчастак, любавалася маладою рунню.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капы́л, ‑а, м.
1. Кавалак дрэва ў форме ступні, на якім шавец робіць абутак. Каб абутак шыць па мерцы: не вялікі, не малы, Прымяраеш, круціш-верціш — Падбіраеш капылы.Непачаловіч.Я па-суседску часта забягаў паглядзець, як Пятро сукаў дратву, як ён нацягваў на капыл выцяжкі.Сабаленка.
2. Адзін з драўляных брускоў, якія ўстаўляюцца ў палазы і служаць апорай для кузава саней. Даніла справаю заняты — На сані чэша капылы.Колас.[У зямлянцы Сымона] ішлі самыя гарачыя дыскусіі..: з якога дрэва лепш зрабіць капыл, які полаз трывалейшы.Лынькоў.
•••
Гнуць на свой капылгл. гнуць.
І з капылоў далоўгл. далоў.
Начыйкапыл — чыім‑н. спосабам, на чый‑н. манер (рабіць, раўняцца і пад.).
Усё (усе) на адзін капыл — аднолькава, аднолькавымі (парабіць, зрабіць, атрымацца).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ветралом ’дрэвы, паваленыя ветрам; буралом’. Сюды ж ветраломная лінія (КТС). Укр.вітроло́м ’дрэва, зламанае ветрам’; ’моцны вецер’, рус.калуж., пск., перм.ветролом ’буралом’, польск.wiatrołom ’дрэва, паваленае або зламанае ветрам’; ’участак лесу-буралому’, чэш.větrolam, славац.vetrolam ’лясная паласа для аховы палёў ад ветру’; серб.-харв.в(ј)етро̀лом ’ламанне дрэў па прычыне моцнага ветру’; ’укрыццё, сховішча ад ветру’, балг.ветролом ’лес, паламаны моцным ветрам’. Магчыма, прасл.větro‑lamъ. Да вецер і ламаць (гл.). Семантычныя паралелі: літ.vė́tralauža, vė́jalaužos, ням.Windbruch, іт.frangivento.