укі́нуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца;
1. Імкліва кінуцца куды‑н., скочыць у што‑н.
2.
3.
4.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укі́нуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца;
1. Імкліва кінуцца куды‑н., скочыць у што‑н.
2.
3.
4.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хрысці́ць, хрышчу, хрысціш, хрысціць;
1. Спраўляць над кім‑н. царкоўны абрад хрышчэння.
2. Быць хросным бацькам або хроснай маці.
3. Рабіць знак крыжа (у 2 знач.) над кім‑, чым‑н.
4.
5.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяпло́, ‑а,
1. Тое, што і цеплата (у 1 знач.).
2. Высокая тэмпература чаго‑н.; нагрэтае паветра, якое выходзіць ад гарачага ці нагрэтага прадмета.
3. Цёплае надвор’е, цёплая пара года.
4. Цёплае асяроддзе; цёплае памяшканне.
5. Тое, што і цеплыня (у 3 знач.).
6.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экземпля́р, ‑а,
Асобная адзінка, узор з ліку аднародных рэчаў (звычайна пра друкаваны ці рукапісны тэкст).
•••
[Ад лац. exemplar — узор.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сі́ла, -ы,
1. Здольнасць жывых істот напружаннем мышц рабіць фізічныя рухі, дзеянні; фізічная энергія або маральная магчымасць чалавека, жывёліны актыўна дзейнічаць.
2.
3. звычайна
4. чаго. Здольнасць праяўлення якой
5. Улада, магутнасць, уплыў.
6. Сутнасць, сэнс (
7. Значэнне, дзейнасць, правамоцтва.
8.
9.
10. Т
11. каго-чаго. Велізарная колькасць, мноства (
Ад сілы (
З сілай — з вялікім уздымам, пачуццём (гаварыць, спяваць
З усёй сілы або на ўсю (поўную) сілу або з усіх сіл — з найбольшым напружаннем; што ёсць моцы.
(Не) па сіле каму або (не) пад сілу каму — пра адпаведнасць (неадпаведнасць) магчымасцей каго
(Не) у сілах — (не) магчы зрабіць што
Нячыстая сіла (
Па меры сіл — адпаведна з сіламі, з магчымасцямі.
У сіле (
1) у стане фізічнага і духоўнага росквіту;
2) у разгары, у росквіце.
Усімі сіламі — прыкладваючы ўсё старанне, намаганні.
Цераз сілу — звыш магчымасцей, жадання.
||
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
складIII
1.
склад ура́да Zusámmensetzung der Regíerung;
асабо́вы склад Personálbestand
склад выкла́дчыкаў Léhrkörper
склад кама́нды
у по́ўным складзе vóllzählig;
быць у складзе дэлега́цыі éiner Delegatión ángehören;
сацыя́льны склад soziále Zusámmensetzung;
2.
склад ро́зуму Mentalität
склад хара́ктару Charákterbeschaffenheit [ka-]
чалаве́к друго́га складу ein Mensch aus ánderem Holz;
3. (фізічны выгляд) Körperbau
ён мо́цнага складу er ist kräftig gebáut; er hat éine kräftige Gestált;
4.
сло́ўнікавы склад Wórtbestand
лексі́чны склад мо́вы lexikálischer Spráchbestand
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
БРЫЛЬ Янка
(Іван Антонавіч;
Тв.:
Пішу як жыву.
Літ.:
Канэ Ю. Янка Брыль: Критикобиогр. очерк. М., 1964;
Гусева Л. Янка Брыль — мастак.
Аляхновіч Р.В. Янка Брыль у школе.
Калеснік У. Янка Брыль: Нарыс жыцця і творчасці.
Шупенька Г. Паэзія прозы // Шупенька Г. Цеплыня чалавечнасці.
Адамович А. Янка Брыль //
Вітка В. Даследуецца чалавек // Вітка В. Урокі.
Г.С.Шупенька.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пра́ца
1. труд
2. (целесообразная и общественно полезная деятельность) труд
3. (служба) рабо́та;
4. (научное произведение) рабо́та, труд
5. только мн. (научный журнал, сборник) труды́;
○ інспе́кцыя ~цы — инспе́кция труда́;
бі́ржа ~цы — би́ржа труда́;
◊ сізі́фава п. — сизи́фов труд
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́весці, ‑веду, ‑ведзеш, ‑ведзе;
1. Ведучы, выдаліць адкуль‑н.
2. Выключыць, прымусіць выйсці са складу чаго‑н., адкуль‑н.
3. Накіроўваючы рух, паказваючы дарогу, прывесці куды‑н.
4. Перавесці ў іншае становішча, змяніць стан, дзеянне, рух.
5. Выседзець з яйца (пра птушак).
6. Вырасціць, стварыць (сорт раслін, народу жывёл, птушак).
7. Збудаваць, паставіць.
8. Зрабіць вывад, прыйсці да якой‑н. думкі.
9. Старанна і акуратна аформіць лініі, абрысы чаго‑н.
10. Апісаць, паказаць у мастацкім творы.
11. Звесці, знішчыць.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падзялі́ць, ‑дзялю, ‑дзеліш, ‑дзеліць;
1. Размеркаваць, раздзяліць (на часткі, групы і інш.).
2. Зрабіць падзея маёмасці, гаспадаркі.
3. Аддаць частку свайго каму‑н.
4.
5. Зрабіць дзеянне дзялення (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)