разахво́ціцца, ‑ахвочуся, ‑ахвоцішся, ‑ахвоціцца; зак.
Разм.
1. Пачаць адчуваць мацнейшую ахвоту, жаданне рабіць што‑н. [Хлопцы] паставілі кошыкі, а самі збіралі ягады і поўнымі жменямі кідалі ў рот.. І так разахвоціліся, што і на час забыліся. Паўлаў. / у вобразным ужыв. Хутка зноў захмарыла, дождж разахвоціўся і дробна ды густа ліў да самага вечара і ўсю наступную ноч. Кірэенка.
2. Страціць ахвоту, жаданне рабіць што‑н. Распутаў [каня Алесь], .. хацеў ўскочыць... Але нешта разахвоціўся — павёў, трымаючы за аброць. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрыжава́ць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; зак.
1. што. Скласці што‑н. крыжам, крыж-накрыж. Засмужац нахіліўся да мёртвага, скрыжаваў яго рукі па грудзях. Мележ. Мікешка сеў на лямцавую пасцілку — кашму з каляровымі ўзорамі, скрыжаваў падкурчаныя ногі. Беразняк.
2. каго-што. Зрабіць скрыжаванне жывёлін або раслін для атрымання новай пароды, новага віду ці гатунку. Скрыжаваць антонаўку з дзікай яблыняй.
•••
Скрыжаваць мячы (шпагі) — пачаць паядынак, бой, спрэчку.
Скрыжаваць позіркі — паглядзець адзін аднаму ў вочы, выказваючы супярэчлівае пачуццё.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
убра́цца, убяруся, убярэшся, убярэцца; убяромся, уберацеся, убяруцца; зак.
1. Набыць прыгожы выгляд, стаць прыгожым. Убраліся ў чырвань праспекты і плошчы І ў [к]вецень вясновую — дрэвы садоў. Хведаровіч. // Прыгожа адзецца, прыбрацца, разадзецца; выстраіцца. Убрацца ў святочны касцюм. □ [Міхаліна:] — А калі адчыніла шафу, каб адзецца, то адчула, што знікла маё жаданне ўбрацца па-святочнаму. Шамякін.
2. Разм. Управіцца з уборкай ураджаю. [Ганна:] — Напішы, Алеська, што ўбраліся са збажыною. Скрыган.
•••
Убрацца ў пер’е — абжыцца, палепшыць матэрыяльнае становішча, пачаць жыць самастойна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прозре́ние ср.
1. прасвятле́нне, -ння ср.; в знач. действия лучше переводить глагольными оборотами станаві́цца віду́шчым, пачына́ць ба́чыць; стаць віду́шчым, пача́ць ба́чыць;
по́сле опера́ции у него́ наступи́ло по́лное прозре́ние пасля́ апера́цыі ён по́ўнасцю стаў віду́шчым (пача́ў ба́чыць);
2. перен. прасвятле́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
jąć się
ją|ć się
зак. уст. czego узяцца за што, пачаць, распачаць;
jąć się pracy — узяцца за працу;
~ł się handlu — узяўся за гандаль; пачаў гандляваць;
~ł się dziennikarstwa — узяўся за журналістыку
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
konkurencja
konkurencj|a
ж.
1. канкурэнцыя;
wolna ~a — свабодная канкурэнцыя;
nieuczciwa ~a — несумленная канкурэнцыя;
zrobić ~ę — пачаць канкурыраваць;
~a cenowa — цэнавая канкурэнцыя;
~a zagraniczna — замежная канкурэнцыя;
2. спарт. спаборніцтва;
~a narciarska — лыжныя спаборніцтвы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
задзяўбці́ 1, ‑дзяўбу, ‑дзяўбеш, ‑дзяўбе; ‑дзяўбём, ‑дзеўбяце, ‑дзяўбуць; пр. задзёўб, ‑дзяўбла, ‑ло; зак., каго.
1. Забіць, прыбіць ўдарамі дзюбы. Каршун задзёўб курыцу. □ — Так, вось так! Так, вось так! — Завіхаецца шпак. — Фі-у-чы! Фі-у-чы! Задзяўбу і вас, хрушчы! Шушкевіч.
2. перан. Разм. Даняць нападкамі, папрокамі. — [З дзяўчатамі], браце, трэба смелым быць, каб яны над сабой тваю сілу пачулі. Інакш — задзяўбуць, свавольніцы... Машара.
задзяўбці́ 2, ‑дзяўбу, ‑дзяўбеш, ‑дзяўбе; ‑дзяўбём, ‑дзеўбяце, ‑дзяўбуць; пр. задзёўб; ‑дзяўбла, ‑ло; зак.
Пачаць дзяўбці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закалыха́ць 1, ‑лышу, ‑лышаш, ‑лыша; зак., каго.
1. Калышучы, прымусіць заснуць. Каця закалыхала сваю дачку, сядзела і глядзела на вуліцу, на маладзенькі залаты клён. Гаўрылкін. // перан. Супакоіць ласкавымі словамі, лагодным тонам. Тон [рэдактара], яго чалавечая лагоднасць неяк закалыхалі, супакоілі мяне, і я мо нават на момант паверыў яму. Сабаленка.
2. звычайна безас. Калыханнем выклікаць недамаганне, моташнасць. — Зусім закалыхала, — рашае шафёр, памагаючы ўрачу падняцца па прыступках ганка і ўвайсці ў дом. Гарбук.
закалыха́ць 2, ‑лышу, ‑лышаш, ‑лыша; зак.
Пачаць калыхаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кармавы́ 1, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да корму. Кармавая база. Кармавая вартасць сена. // Які служыць кормам, прыгодны для корму. Кармавыя буракі. Кармавыя травы. // у знач. наз. кармавы́я, ‑ых. Кармавыя культуры. Мяркуецца пачаць асушку балота пад пасевы кармавых. Дуброўскі.
•••
Кармавыя дрожджы гл. дрожджы.
кармавы́ 2, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да кармы, знаходзіцца на карме. Кармавая частка судна. Кармавое вясло. Кармавы флаг.
2. у знач. наз. кармавы́, ‑ога, м. Матрос, які працуе на карме; рулявы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
практыкава́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. практыкаваць і практыкавацца.
2. часцей мн. (практыкава́нні, ‑яў). Шэраг спецыяльных прыёмаў для агульнага фізічнага развіцця ці для набыцця якіх‑н. навыкаў (карыстанне зброяй, спартыўным снарадам і пад.). Практыкаванні па стральбе. □ [Сяльчонак] асцярожна вылез з-пад коўдры, выйшаў у калідор, зрабіў некалькі нескладаных гімнастычных практыкаванняў. Асіпенка.
3. Вучэбнае пісьмовае або іншае заданне для замацавання ведаў, навыкаў і пад. Пасля бяссоннай і трывожнай ночы .. [Галя] ніяк не магла пачаць свае практыкаванні на скрыпцы. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)