Verbum

анлайнавы слоўнік

ВУГЛАВО́Е ПАСКАРЭ́ННЕ,

вектарная велічыня $\vec{ε}$ , якая характарызуе хуткасць змены вуглавой скорасці. Пры вярчэнні цвёрдага цела вакол нерухомай восі модуль вуглавога паскарэння $ε = {lim}_{Δ t \to 0}^{} \frac{Δ ω}{Δ t} = \frac{d ω}{d t} = \frac{d^{2} φ}{d t^{2}}$ , дзе $Δ ω$ — змена вуглавой скорасці $\vec{ε}$ за прамежак часу $Δ ω$ , $φ$ — вугал павароту. Пры гэтым вектар $\vec{ε}$ накіраваны ўздоўж восі вярчэння (у бок вектара вуглавой скорасці $\vec{ω}$ пры паскораным вярчэнні і супраць $\vec{ω}$ — пры запаволеным). Адзінка вуглавога паскарэння ў СІ — радыян на секунду ў квадраце (рад/с²).

т. 4, с. 285

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

радыёпіло́т

(ад радыё- + пілот)

свабодна запушчаны ў паветра напоўнены вадародам рызінавы шар, па месцазнаходжанню якога, што ўстанаўліваецца радыёлакатарам, вызначаецца хуткасць і напрамак ветру ў высокіх слаях атмасферы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

спрыт

(польск. spryt, ад фр. esprit)

1) дасканаласць, умельства;

2) фізічная лоўкасць, паваротлівасць; хуткасць у рухах;

3) абаротлівасць, уменне ўладжваць справы; здольнасць знаходзіць выхад з любога становішча.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Melior est consulta tarditas, quam temeraria celeritas

Лепш разумная павольнасць, чым безразважлівая хуткасць.

Лучше разумная медлительность, чем безрассудная быстрота.

бел. Спехам нарабіў смеху. Хто спяшыць, той і спатыкаецца. Па волі едучы, далей будзеш. Памалу едзеш ‒ далей заедзеш.

рус. Не переведя духу, дальше ворот не добежишь. Лучше идти, да присаживаться в пути, чем бежать, да лежать. Вскачь землю не пашут.

фр. Qui va doucement va loin (Кто едет тихо, далеко едет).

англ. Haste makes waste (Торопливость ведёт к ущербу). Fool’s haste is no speed (Поспешность дурака ‒ не скорость).

нем. Der Eilige wirkt komisch (Кто спешит, выглядит комично). Wer zu sehr eilt, wird langsam fertig (Кто очень спешит, будет готов не скоро).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

going¹ [ˈgəʊɪŋ] n.

1. fml адыхо́д; ад’е́зд; знікне́нне

2. ху́ткасць (руху і да т.п.); умо́вы, магчы́масці ру́ху (таксама перан.);

I found the book heavy going. Я ўбачыў, што чытаць гэту кнігу цяжка і нецікава.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

разві́ць сов., в разн. знач. разви́ть; (дать широкий размах чему-л. — ещё) разверну́ть;

р. вяро́ўку — разви́ть верёвку;

р. прамысло́васць — разви́ть (разверну́ть) промы́шленность;

р. ху́ткасць — разви́ть ско́рость;

р. мускулату́ру — разви́ть мускулату́ру

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

набира́ть несов.

1. в разн. знач. набіра́ць;

набира́ть воды́ набіра́ць вады́;

набира́ть но́мер набіра́ць ну́мар;

набира́ть кни́гу набіра́ць кні́гу;

набира́ть ско́рость набіра́ць ху́ткасць;

2. (собирать) збіра́ць; см. набра́ть²;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

speed¹ [spi:d] n.

1. ху́ткасць; шпа́ркасць; тэмп;

climbing speed ху́ткасць набо́ру вышыні́ (пра самалёт);

speed of utterance тэмп маўле́ння;

at average/great/top speed з сярэ́дняй/высо́кай/грані́чнай ху́ткасцю;

at full speed по́ўным хо́дам;

with all speed як найхутчэ́й;

with lightning speed з ху́ткасцю мала́нкі, вокамгне́нна;

put on speed дада́ць ху́ткасці;

at a speed of 50 miles з ху́ткасцю 50 міль

2. святлоадчува́льнасць плёнкі (пра фота)

♦

more haste, less speed ≅ пама́лу е́дучы, дале́й за е́дзеш

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АРЛО́Ў Сяргей Сяргеевіч

(22.8.1921, в. Мегра Валагодскай вобл. — 7.10.1977),

рускі паэт. Скончыў Літ. ін-т імя Горкага (1954). У 1941—44 ваяваў на фронце. Першыя кнігі вершаў «Трэцяя хуткасць» (1946) і «Паход працягваецца» (1948) прысвяціў Айч. вайне. У зб-ках вершаў «Памяць сэрца» (1960), «Адданасць» (1973), «Кастры» (1978), паэмах «Песня Ленінграду» (1957), «Слова пра Цыялкоўскага» (1962), «На вастрыі стралы барвовай» (1980) і інш. філас. і лірычныя разважанні пра час, лёс пакалення, будучыню роднай зямлі. Своеасаблівасць яго вершаў у непасрэднасці, пранікнёнасці паэт. інтанацый.

Тв.:

Собр. Соч. Т. 1—3. М., 1979—80.

С.Н.Чубакоў.

т. 1, с. 484

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВЕРДАМІ́ЦКІ ПАРК,

помнік садова-паркавага мастацтва. Закладзены ў 2-й пал. 19 ст. ў в. Вердамічы (Свіслацкі р-н Гродзенскай вобл.). Пл. каля 12 га. Парк пейзажнага тыпу. Цэнтрам яго кампазіцыі быў палац (не захаваўся). Тэрыторыя парку абнесена мураванай сцяной. Ад уязной брамы разыходзяцца цэнтр. і кальцавая алеі. У кампазіцыі парку выкарыстаны прыёмы паступовага раскрыцця пейзажу, кантрасту, улічаны асаблівасці афарбоўкі дрэў у розныя поры года, формы кроны, хуткасць росту і інш. Растуць дуб шарлахаўскі, клёны (чырвоны, серабрысты, ясенялісты), явар і яго пурпуровая форма, хвоя веймутава, лістоўніца (еўрапейская, польская), туя заходняя і інш.

т. 4, с. 100

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)