Падаплёка ’падбіўка ў (мужчынскай) сарочцы’ (Бяльк., Касп., Мат. Гом., Малчанава, Мат. культ.). Рус.літар.подоплёка ’унутраны сэнс’, дыял. ’падбіўка ў сялянскай кашулі’, укр.підіпле́чка ’падаплёка’. Ад пад і плячо (Фасмер, 3, 299). Гродз.падапле́чка ’накладка з ваты на плечы’ (Сцяшк.), відаць, пад семантычным уплывам пле́чыкі ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ра́цыя ’падстава, сэнс, аснова, слушнасць’ (ТСБМ, Нас., ТС), ’прычына, прэтэнзія’ (Нас., Шат.), ра́ца ў выразе без дай рацы ’без прычыны, адвольна’ (Шат.), ст.-бел.рация ’аргумент, довад’ (Ст.-бел. лексікон). Праз польск.racja ’тс’, што з лац.ratiō ’разлічаная пазіцыя; доказ, довад, меркаванне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 192).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асэнсава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.
Зразумець, усвядоміць сэнс, значэнне чаго‑н. І дзіўныя пачуцці апанавалі мяне: да болю ў сэрцы захацелася паехаць туды, на поўдзень, дзе ідзе, шырыцца страшная бітва, якую нават цяжка асэнсаваць.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ménschenverstand
m -(e)s чалаве́чы ро́зум
der gesúnde ~ — разу́мны сэнс
für den ~ únfassbar — ро́зуму недасту́пна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
significance
[sɪgˈnɪfɪkəns]
n.
1) сэнс -у m., значэ́ньне n.
2) ва́жнасьць, зна́чнасьць f.
a matter of significance — ва́жная спра́ва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
знамяна́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Важны, выдатны па значэнню. Знамянальная дата. Знамянальныя падзеі.
2. Які мае асаблівы сэнс, асаблівае значэнне. Усе глядзелі на сцягі, як на нейкую знамянальную з’яву.Шамякін.
3. Які мае самастойнае значэнне. Знамянальныя часціны мовы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няя́сны
1.únklar, úndeutlich;
2. (незусімзразумелы) míssverständlich;
сэнс прамо́вы быў няя́сны dúnkel war der Réde Sinn
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ця́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; незак., што, учым і без дап.
Разумець сэнс падзей, гаворкі і пад.; разбірацца, кеміць. — Пачакайце... Стойце... Годзе... Нешта цямлю я пагана...Крапіва.[Сяржант:] — Хлапчук як быццам з галавой: у ваеннай справе будзе цяміць.Пінчук.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тума́нныпрям., перен. тума́нный;
~нная смуга́ — тума́нная ды́мка;
~нная ра́ніца — тума́нное у́тро;
~нныя надзе́і — тума́нные наде́жды;
т. по́зірк — тума́нный взгляд;
т. сэнс — тума́нный смысл
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)