зак. [od-zyskać] атрымаць назад, вярнуць, здабыць; знайсці;
odzyskać zdrowie — ачуняць;
odzyskać spokój — здабыць спакой
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
цішыня́ж (маўчанне) Stílle f -, Láutlosigkeit f -; Rúhe f -, Fríeden m -s (спакой);
захо́ўваць цішыню́ still sein; Rúhe hálten*;
паруша́ць цішыню́ die Rúhe stören;
цішыня́ палёў der Fríeden der Natúr
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
спако́йна,
1.Прысл.да спакойны.
2.безас.узнач.вык. Ціха. У лесе было спакойна.Якімовіч.
3.безас.узнач.вык. Пра душэўны спакой. На душы ў.. [Аркадзя Цімафеевіча] было спакойна і радасна.Дуброўскі.
4.безас.узнач.вык. Утульна, прыемна. Спакойна будзе тут старому паляўнічаму, — казаў Ігнат.Танк.У будане спакойна мне.Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
халасця́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да халасцяка, уласцівы халасцяку, халасцякам. Халасцяцкі пакой. □ Цяпер жа Анатолю была магчымасць на нейкі час адцягнуць вяселле і лепш прыгледзецца да сваёй будучай жонкі, якая так нечакана парушыла яго душэўны спакой і мірнае халасцяцкае жыццё.Ваданосаў.[Ніна] параскідала ўсё, дзе халасцяцкім духам пахла, свой парадак павяла.Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ці́ша, ‑ы, ж.
1. Адсутнасць гукаў, шуму; спакой, цішыня. Зямля здаецца лёгкай, бязваж[к]ай, яна ўся дыхае цішай, спакоем.Лынькоў.У ранішняй цішы даволі доўга быў чуваць гул матора.Шчарбатаў.
2. Ціхая, бязветраная пагода. Ветру не было, і ў начной цішы можна было чуць, як плешчацца аб карэнні прыбярэжных дрэў вада ў рэчцы.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захава́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. Аберагаючы, не даць каму-, чаму-н. прапасці, загінуць, зберагчы цэлым.
З. дзяржаўную маёмасць.
З. здароўе.
З. прадукты ад цвілі.
З. успаміны (перан.: не забыць).
2.што. Пакінуць у сіле, у дзеянні.
З. за сабой права.
З. добрыя звычкі.
3.што. Не парушыць чаго-н.
З. умовы дагавору.
З. знешні спакой.
4.каго-што. Пакласці, размясціць так, каб не маглі знайсці (разм.).
Кнігу так захаваў, што я не знайшоў.
|| незак.захо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз.захава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АТАРА́КСІЯ
(ад грэч. ataraxia спакойнасць),
паняцце стараж.-грэч. этыкі пра ціхамірнасць і душэўны спакой як мэту і форму паводзін. Ант. мысліцелі лічылі, што атараксія садзейнічае непрадузятаму роздуму. Калі матэрыялісты (Дэмакрыт, Эпікур, Лукрэцый) бачылі гэты шлях у пазнанні свету, пераадоленні страху і трывог, у дасягненні душэўнага спакою і ўнутранай гармоніі, то ў этыцы прыхільнікаў скептыцызму (Пірон) атараксія дасягаецца ўстрыманнем ад суджэнняў пра дабро і зло, ісціннае і памылковае, прымірэннем з рэальнасцю (гл. таксама Апатыя). Атараксія, узведзеная ў этычны прынцып, супярэчыць актыўнай, сацыяльна-дзейснай жыццёвай пазіцыі.