Пама́лу ’не спяшаючыся, марудна; паступова, не адразу’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Бяльк., З нар. сл.), пама́лей (Сцяшк. Сл.), пама́луй (Янк.), пама́ле (ТС), пама́лі, пама́ту, пама́луй (Сл. ПЗБ); пама́лечку (Мат. Гом.), пама́лячку (Янк. 1). Агульнаслав.: рус., укр.пома́лу, польск., в.-луж.pomału, н.-луж.pomałkiem, серб.-харв.по̀мало, серб.-ц.-слав.po malu, славен.po malu, po male, балг.malko ’тс’. Прасл.pomalu. З прыназоўнікавага спалучэння po malu, дзе малу — генетыў ад malъ (гл. малы́) (параўн. Брукнер, 320). Махэк (470) malъ у гэтым спалучэнні лічыць словам іншага паходжання, роднасным ням.mählich, allmählich ’паступова’, ст.-ірл.mall ’павольны’ і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пакрысе́прысл.
1. (патроху, уневялікайколькасці) ein wénig, ein bíss¦chen;
2. (паступова, павольна) allmählich, nach und nach
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
2.перан., каго-што і каго-чаго. Атрымаць, набыць (што-н. непрыемнае).
Н. рэўматызм.
3. Пражыць нейкі час (разм.).
У гасцях доўга не нажывеш.
|| незак.нажыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ма́ла-пама́лу, прысл.
Паступова, патроху. Пісьменнасць на Русі, занесеная з Поўдня, мала-памалу шырылася.Шакун.Мала-памалу ад Сашкі ўсе адварочваліся, гублялі з ім дружбу і сяброўства.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Пагубляць усё, многае або ўсіх, многіх. [Першакласны] разгубіў па дарозе Сшыткі ў лінейку касую.Калачынскі.За дзень ледзь не ўсіх разгубіла [маладзіца] кароў — Цэлую ноч лес мычаў і роў.Кусянкоў.//Паступова страціць. За час войнаў і рэвалюцый я неяк разгубіў многіх сваіх старых сяброў.Рамановіч.
2.перан.Паступова пазбавіцца чаго‑н.; растраціць. Пасля турмы і ўцёкаў .. [Каршукоў] аціх, змарнеў дашчэнту, здавалася, разгубіў свой зайздросны аптымізм.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спа́дзісты, ‑ая, ‑ае.
Які паступова, непрыкметна паніжаецца, які мае схіл. Па левую руку на спадзістым беразе стаялі цёмныя кусты.Алешка.Танк, ідучы па спадзістаму дну, стаў паступова апускацца ў ваду.Мележ./ Пра хвалі і пад. Вялізныя спадзістыя валы, падобныя на гарыстыя ўзвышшы, каціліся адзін за адным з прамежкамі амаль што ў паўкіламетра.Лынькоў.// Пакаты. У .. [Пятра Мадэставіча] былі спадзістыя плечы, тлустыя грудзі, што зараслі сівым воласам, і вялізны круглы жывот.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагрэсі́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які паступова ўзрастае. Прагрэсіўная аплата працы.
2. Які імкнецца да прагрэсу, перадавы ў палітычных, сацыяльна-эканамічных адносінах. Гаварыць пачаў Анры Люсан, рэдактар прагрэсіўнай газеты.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)