alarm

[əˈlɑ:rm]

1.

n.

1) пярэ́палах -у, перапу́д -у m.; па́ніка f.

to dart off in alarm — кі́нуцца наўцёкі зь перапу́ду

2) трыво́га f.

3) сыгна́л трыво́гі

a burglar alarm — супрацькрадзе́жная сыгналіза́цыя

4) за́клік да збро́і

2.

v.t.

1) пало́хаць, непако́іць

to be alarmed — пало́хацца, непако́іцца

2) падыма́ць трыво́гу, перасьцерага́ць аб небясьпе́цы

•

- alarm clock

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

убира́ть несов.

1. (прочь) прыма́ць; (забирать) забіра́ць; (снимать, свёртывать) здыма́ць, скру́чваць; (поднимать) падыма́ць;

2. (приводить в порядок) прыбіра́ць;

3. (украшать) убіра́ць, прыбіра́ць;

4. (о полевых культурах) убіра́ць; (собирать) збіра́ць; (складывать) склада́ць, скла́дваць; (прятать) хава́ць;

5. (умещать) убіра́ць, умяшча́ць;

6. перен. (устранять) прыма́ць, устараня́ць; (с работы, с должности) здыма́ць, зніма́ць; (удалять) выдаля́ць, выганя́ць, праганя́ць; см. убра́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

áufbringen

* vt

1) адчыня́ць (з цяжкасцю)

2) падыма́ць

3) здабыва́ць; нарыхто́ўваць

éine Géldsumme ~ — даста́ць су́му гро́шай

Kraft ~ — сабра́цца з сі́ламі

den Mut ~ — сабра́цца з ду́хам

4) распаўсю́джваць (чуткі); уво́дзіць (у моду)

5) злава́ць, дапяка́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

узніма́ць

1. у розн. знач (падымаць) hében* vt; hóchheben* vt; hóchnehmen* аддз vt (уверх); empórheben* vt (высока);

узніма́ць сцяг die Flágge híssen;

узніма́ць ве́тразі die Ségel sétzen;

2. (абуджаць) wécken vt;

узніма́ць каго-н з ло́жка j-n (áuf)wécken; j-n aus dem Schlaf trómmeln;

3. (закранаць, пачынаць) ánschneiden* vt;

узніма́ць пыта́нне éine Fráge ánschneiden* [áufwerfen*, áufrollen];

4. (узвышаць, залішне ўзносіць) rühmen vt, lóbpreisen* неаддз vt; erhöhen vt; erhében* vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Flágge

f -, -n сцяг, флаг

die ~ stréichen* — cпуска́ць флаг [сцяг]; перан. прызна́ць сябе́ перамо́жаным

die ~ híssen — падыма́ць флаг

das Schiff führt die déutsche ~ — карабе́ль плыве́ пад няме́цкім фла́гам [сця́гам]

únter fálscher ~ ségeln — разм. дзе́йнічаць пад чужы́м і́мем

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

líchten

I

1.

vt

1) разрэ́джваць, ачышча́ць (лес)

2) праясня́ць, разганя́ць (цемру)

2.

(sich)

1) радзе́ць, радчэ́ць (пра лес)

2) праясня́цца, ясне́ць (пра неба)

II

vt разгружа́ць (карабель)

den Ánker ~ — зніма́цца з цкара, падыма́ць цкар

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

По́дзвіг 1 ’гераічны ўчынак; важнае дзеянне’ (ТСБМ). Бел. слова запазыч. з ц.-слав.; параўн.: май месец пройшоў у холодном подвігу (ТС), што можна растлумачыць як “у змаганні з холадам”. Значэнне “барацьба, змаганне” ў гэтым кантэксце блізкае да значэння ст.-слав. подвигъ. Можна дапусціць, што ў тураўскай гаворцы яно захавалася з часоў непасрэднага ўплыву кірыла-мефодзіеўскай традыцыі (Цыхун, Зб. Талстому, 423). Укр. по́двиг ’подзвіг’, рус. по́двиг, славен. podvíg, серб.-харв. по̏двйг, балг. подвиг ’тс’. Паводле Станкевіча (Зб. тв., 1, 527), у гэтым значэнні — русізм. Гл. наступнае слова.

По́дзвіг 2 ’зрух у рабоце’ (мядз., Нар. словатв.), по́двіх ’лямеш у плузе’ (ДАБМ, камент., 827). Рус. по́двиг ’рух; ход, развіццё (справы, падзеяў)’, подвиг ’рух’. Прасл. *podvigъ ад *dvig(a)ti ’падымаць, перамяшчаць’, якое выводзяць ад *dvigъ або *d(ъ)vigъ ’развіліна, раздвоены сук, які служыў сродкам падымання ці перамяшчэння’, роднасны ням. Zweig ’галіна’ (Трубачоў, ЭССЯ, 5, 168). Але Мартынаў (Зб. Крапіве, 211–212) мяркуе, што ўсх.-палес. pódwih ’дубовая галінка для ўмацавання правай паліцы сахі’ выводзіцца з *pod‑vig, дзе другая частка слова звязана з серб.-харв. вигови ’сіло, пута’, виг ’пастка’, што, магчыма, сведчыць пра аманімію формаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бунтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго-што і без дап.

1. Падымаць, узнімаць бунт, удзельнічаць у бунце. Мы [беларускія паэты] былі разам з народам, гнеўна бунтавалі разам з ім, верылі ў будучыню. Купала. Кажуць, што пасля сяляне бунтавалі, Над палацамі клубіўся чорны дым Недалёка той карчмы, дзе быў Купала, На даўгінаўскім гасцінцы векавым. Танк. // перан. Выказваць крайнюю незадаволенасць, пратэставаць. — Што ты, Саўка, бунтуеш? — строга звярнуўся да яго войт. Колас. — Вы што — бунтаваць ўздумалі? — сярдзіта закрычаў аканом на мужчын. Якімовіч. // перан. Бударажыць, хваляваць. [Стэфа:] — Зноў гэтая хата... Адзін напамінак пра яе бунтуе маю душу. Савіцкі. // перан. Бушаваць, кіпець. Мы не верым ані ў бога, ні ў малітвы, І няма для нас другіх свяцейшых слоў, Апроч лозунгаў і заклікаў да бітвы, Апроч песень, ад якіх бунтуе кроў. Куляшоў. Чаго ж ты бунтуеш, лагоднае мора? Вялюгін.

2. Падбухторваць да бунту. [Старшыня:] — Не хочаце рабіць — не рабіце, але і не бунтуйце народ. Навуменка. І вось неўзабаве.. [Марыся] зноў прыедзе ў фальварак бунтаваць парабкаў. Бажко. // Перашкаджаць, шкодзіць. Рыгорка ўзняў крык на Якіма за тое, што той валтузіць і бунтуе работу касцоў, і патрабаваў, каб ён ішоў прэч. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

kláppen

I

vi

1) ля́паць, сту́каць

2) vimp ла́дзіцца, ісці́ на лад

es klappt — усё ідзе́ на лад

II

vt

in die Höhe ~ — адкрыва́ць, падыма́ць, адкі́дваць (накрыўку, каўнер і г.д.)

◊ der Dieb wúrde gekláppt — зло́дзея схапі́лі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

áufheben

* vt

1) падыма́ць

2) касава́ць, адмяня́ць

ein Gesétz ~ — адмяня́ць зако́н; ліквідава́ць (пасаду)

3) захо́ўваць, забяспе́чваць

der Júnge ist dort gut áufgehoben — хло́пчык там до́бра забяспе́чаны

4) раскрыва́ць (загавор, змову)

5) матэм. скарача́ць

éinen Bruch ~ — скарача́ць дроб

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)